Có hàng chục ngàn mã gen trong bộ gen của con người, các kết hợp xoắn kép ADN và ARN tạo ra tất cả các đặc điểm làm cho mỗi người trở nên độc nhất. Mỗi mã gen được đặt tên và chữ số, được gọi là ký hiệu, mà các nhà khoa học sử dụng để thuận tiện hơn trong việc nghiên cứu.
Tuy nhiên trong khoảng hơn 1 năm trở lại đây, các nhà khoa học đã phải đổi tên khoảng 27 mã gen của con người. Nguyên nhân là do phần mềm Microsoft Excel liên tục đọc sai những ký hiệu này thành dạng ngày tháng.
Excel không chỉ là ứng dụng bảng tính phổ biến đối với dân văn phòng, mà còn được các nhà khoa học sử dụng rất thường xuyên để theo dõi công việc và thống kê các thử nghiệm. Tuy nhiên, Microsoft thiết kế Excel phù hợp với nhiều tác vụ văn phòng thông thường hơn là cho công việc nghiên cứu.
Do đó, khi các nhà khoa học nhập vào ký hiệu MARCH1 (viết tắt của Membrane Associated Ring-CH-Type Finger 1), Excel sẽ tự động chuyển nó thành ngày 1 tháng 3. Một lỗi tự động của Excel khiến các nhà khoa học đau đầu và cực kỳ vất vả để khắc phục. Thậm chí nó phổ biến một cách đáng kinh ngạc, theo nghiên cứu năm 2016 khi kiểm tra dữ liệu di truyền cùng với 3.597 bài viết, phát hiện ra rằng khoảng 1/5 trong số đó bị ảnh hưởng bởi lỗi Excel.
Nhà sinh học tại Viện Quadram ở Anh, Dezső Módos cho biết: “Nó thực sự, thực sự khó chịu. Excel là một phần mềm thông dụng, nếu bạn không am hiểu quá nhiều về máy tính thì bạn sẽ sử dụng nó”. Ông cũng cho biết rằng lỗi này luôn luôn xảy ra.
Không có cách đơn giản nào để khắc phục được rắc rối này. Excel không cung cấp tùy chọn để tắt định dạng tự động này và cách duy nhất là thay đổi kiểu dữ liệu cho từng cột riêng lẻ. Tuy nhiên ngay cả như vậy, một nhà khoa học có thể sửa dữ liệu của chính họ, nhưng khi người khác mở cùng một bảng tính Excel đó trên một máy tính khác, các lỗi này sẽ lại tự động xuất hiện.
Cuối cùng, thay vì đề nghị Microsoft đưa ra cách khắc phục và cập nhật phần mềm Excel, các nhà khoa học đã phải tự đưa ra cách của mình. Cơ quan khoa học phụ trách tiêu chuẩn hóa tên của các mã gen, gọi tắt là HGNC, đã công bố quy ước mới về cách đặt tên các mã gen.
Trong quy ước mới có nói rõ rằng, các ký hiệu đặt tên cho mã gen phải không khiến cho phần mềm Excel hiểu lầm. Và từ giờ, ký hiệu MARCH1 đã thành MARCHF1, trong khi SEPT1 đã thành SEPTIN1. Thậm chí một số tên mã có thể gây nhầm lẫn với những từ phổ biến cũng được đổi tên, như WARS thành WARS1, CARS thành CARS1.
Điều phối viên của HGNC, bà Elspeth Bruford cho biết: “Đây là một trường hợp sử dụng khá hạn chế với phần mềm Excel. Vì vậy có rất ít động lực để Microsoft sửa đổi tính năng của họ, khi mà một phần lớn cộng đồng người dùng Excel sử dụng rộng rãi”. Vì vậy tốt nhất là tự thay đổi trước khi Microsoft nhận ra vấn đề này và cập nhật phần mềm Excel.
