Vừa qua, hàng nghìn người đổ về trụ sở của Tập đoàn Công nghiệp Hàng không vũ trụ Thổ Nhĩ Kỳ (TAI) để lần đầu tận mắt chứng kiến niềm tự hào mới nhất của nền công nghiệp quốc phòng (CNQP) nước này: Máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm. Trong tiếng vỗ tay không ngớt, chiếc máy bay hai động cơ tiến vào khu vực khán đài để ra mắt công chúng.
Tại buổi lễ, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan gọi khoảnh khắc này là lịch sử, đồng thời công bố tên chính thức của máy bay là Kaan-tiếng Thổ Nhĩ Kỳ có nghĩa là vua-vốn trước đây được biết đến với tên gọi TF-X hoặc MMU (máy bay chiến đấu quốc gia). “Kaan đại diện cho giấc mơ mà chúng ta theo đuổi”, Aviation Week dẫn lời Tổng thống Erdogan.
 |
| Nguyên mẫu của máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm của Thổ Nhĩ Kỳ được giới thiệu trước công chúng. Ảnh: Aviation Week |
Theo Breaking Defense, Phó giám đốc điều hành chương trình phát triển Kaan, ông Ugur Zengin tiết lộ rằng Kaan đã tích hợp xong các thiết bị cần thiết cho chuyến bay thử nghiệm đầu tiên. Ban đầu, Ankara lên kế hoạch thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 2026.
Tuy nhiên, nhờ quá trình phát triển được đẩy nhanh, Kaan dự kiến sẽ cất cánh thử nghiệm vào cuối tháng 10-2023 nhân kỷ niệm 100 năm thành lập nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là một bước tiến khá lớn đối với ngành CNQP Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời là tin tốt cho các nhà thầu sở tại. Mặt khác, tiến bộ của dự án Kaan còn mang yếu tố chính trị quan trọng.
“Tổng thống Erdogan muốn chứng minh trước cử tri với tư cách là người đi đầu trong lĩnh vực CNQP”, Breaking Defense trích đánh giá của nhà phân tích quân sự Arda Mevlutoglu của Thổ Nhĩ Kỳ.
Defense News trích một số nguồn tin trong giới CNQP Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, Ankara có thể chi tới 33 tỷ USD cho dự án Kaan. Các máy bay chiến đấu mới sẽ được đưa vào thành phần tác chiến của không quân Thổ Nhĩ Kỳ ngay trong năm 2029, nhằm dần thay thế phi đội máy bay chiến đấu F-16 Fighting Falcon mà Mỹ bán cho Ankara.
Dù vẫn giữ kín những tính năng kỹ chiến thuật của máy bay này, nhưng TAI khẳng định Kaan sẽ không hề thua kém máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ. Các thông số được công bố tới nay cho thấy Kaan có chiều dài 21m, sải cánh 14m, trọng lượng cất cánh khoảng 27 tấn, vận tốc tối đa 2.200km/h, trần bay gần 17km và bán kính hoạt động hơn 1.000km.
Được thiết kế với mục đích chiếm ưu thế trên không, máy bay sẽ trang bị nhiều khí tài tiên tiến bao gồm radar mảng pha quét điện tử chủ động, hệ thống tác chiến điện tử tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) cùng nhiều vũ khí hiện đại của Thổ Nhĩ Kỳ. Các nguyên mẫu và lô đầu tiên của Kaan sẽ sử dụng động cơ General Electric F110 của máy bay F-16 mà Thổ Nhĩ Kỳ có giấy phép lắp ráp trong nước. Tuy nhiên, hai công ty TR Motor và TUSAS Engine Industries của Thổ Nhĩ Kỳ đang theo đuổi một chương trình phát triển động cơ riêng dành cho máy bay chiến đấu.
Máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm là một trong những vũ khí công nghệ cao, phản ánh sức mạnh của lực lượng không quân hiện đại mà bất kỳ cường quốc nào cũng muốn sở hữu, trong đó đỉnh cao nhất là tự chủ phát triển. Từ lâu, trên cơ sở thế mạnh của nền CNQP tiên tiến, Thổ Nhĩ Kỳ có tham vọng muốn sở hữu máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm nội địa, qua đó tránh bị lệ thuộc vào nước ngoài. Mặt khác, quốc gia Hồi giáo càng nỗ lực thúc đẩy dự án Kaan nhằm chứng minh được sự độc lập trong sản xuất vũ khí của mình, đặc biệt trong bối cảnh Ankara bị Mỹ đưa ra khỏi chương trình F-35 vì hợp đồng mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.
VĂN HIẾU
