Tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Tư pháp chiều 19/7, ông Nguyễn Thắng Lợi - Phó Tổng trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự - khẳng định, đề xuất cho tội phạm tham nhũng nộp tiền thay cho trách nhiệm hình sự mà Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí đưa ra tại Hội nghị tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng mới đây không phải quan điểm mới.
Theo ông Lợi, Nghị quyết Trung ương 3 khóa 10 đã nêu rõ: "Chú trọng thu hồi tài sản tham nhũng; áp dụng chính sách khoan hồng đối với những người phạm tội nhưng có thái độ thành khẩn, đã bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả kinh tế, hợp tác tốt với cơ quan chức năng; nghiên cứu sửa đổi pháp luật hình sự theo hướng khoan hồng hơn đối với những người đưa hoặc người nhận hối lộ nhưng đã tự giác khai báo và nộp lại tài sản trước khi bị phát hiện; chú trọng tới các chế tài phạt tiền nhằm tăng khả năng thu hồi tài sản tham nhũng".
Ông Nguyễn Thắng Lợi trao đổi với báo chí tại cuộc họp báo (Ảnh: Thế Kha).
Vì thế, lãnh đạo Tổng cục Thi hành án dân sự cho rằng, người phạm tội ăn năn, nộp lại tài sản thì khi xét xử được xem xét giảm hình phạt là cần thiết.
"Nhiều quốc gia đã áp dụng việc này. Chúng tôi đã giao các đơn vị chuyên môn học tập kinh nghiệm quốc tế để vận dụng vào thực tiễn ở Việt Nam sao cho khoa học nhất. Khi có quan điểm chính thức chúng tôi sẽ báo cáo cơ quan có thẩm quyền"- ông Lợi thông tin.
Trao đổi thêm với báo chí, ông Nguyễn Thắng Lợi nhấn mạnh, thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế luôn gặp rất nhiều khó khăn. Khó khăn lớn nhất là các bản án tuyên số tiền phải thu hồi, thi hành rất lớn nhưng tài sản đảm bảo thực tế thi hành án thì rất ít - trong hầu hết các vụ án.
Có trường hợp có tài sản đảm bảo thi hành nhưng giá trị pháp lý, tính chất pháp lý của tài sản đó chưa được làm rõ nên gặp khó khăn. Có trường hợp án tuyên đưa ra một tài sản nhưng thông tin về tài sản đó không rõ.
"Chúng tôi phải yêu cầu chấp hành viên, cơ quan thi hành án làm rõ tính chất pháp lý để đảm bảo đưa ra kê biên xử lý. Trình tự, thủ tục kê biên xử lý tài sản trong các vụ án bình thường đã phải rất chặt chẽ, thận trọng rồi nhưng trong những vụ án tham nhũng, kinh tế, chúng tôi cũng yêu cầu phải làm rất chặt chẽ để không có sai sót"- ông Lợi nhấn mạnh.
Tại hội nghị tổng kết 10 năm công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực (2012 - 2022) vừa diễn ra, ông Lê Minh Trí - Viện trưởng VKSND Tối cao đã kiến nghị Tổng Bí thư, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng cho chủ trương giao Ban Nội chính Trung ương hoặc VKSND Tối cao nghiên cứu đề xuất cách làm theo hướng tăng phòng ngừa, giảm xử lý hình sự mà thay thế bằng khởi kiện dân sự và tạo điều kiện cho chủ thể sai phạm khắc phục hậu quả.
Ông Trí cho rằng làm như vậy sẽ thu hồi tài sản nhà nước bị tham nhũng, thất thoát và việc khắc phục hậu quả sẽ tốt hơn nhiều do chủ thể vi phạm sẽ chủ động khắc phục để họ không bị xử lý hình sự nữa. Theo ông Trí, cách làm này vừa hiệu quả trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực; vừa nhân văn và thuyết phục. Ý kiến này đang thu hút sự quan tâm của dư luận.
