Người Wari đã xây dựng một đế chế và cai trị vùng cao nguyên ngày nay là Peru từ năm 600 đến năm 1.000 sau Công nguyên.
 |
| Các nhà nghiên cứu khai quật địa điểm Quilcapampa ở Peru |
Các nhà khoa học tiến hành khai quật khảo cổ tại địa điểm Quilcapampa ở miền nam Peru từ năm 2013 đến năm 2017. Họ phát hiện ra rằng người Wari đã sử dụng hạt cây vilca, thực vật hướng thần cho vào bia rượu.
Loại bia này thường sử dụng trong các yến tiệc, đãi khách, củng cố mối quan hệ trong khi duy trì kiểm soát thống trị của người Wari.
Mới đây, các nhà nghiên cứu công bố bằng chứng đầu tiên về hạt cây vilca tại địa điểm người Wari từng sinh sóng.
Matthew Biwer, Đại học Dickinson ở Pennsylvania, người đứng đầu nghiên cứu cho biết: "Đây là một bước ngoặt ở Andes về mặt chính trị và cách sử dụng chất gây ảo giác. Chúng tôi thấy kiểu sử dụng chất gây ảo giác này khác với các nền văn minh trước đây. Các nền văn minh trước kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng chất gây ảo giác, hoặc như Đế chế Inca sau này sử dụng rất nhiều bia nhưng không sử dụng các chất hướng thần như vilca trong những yến tiệc".
 |
| Bình gốm chứa chất lỏng của người Wari |
Sức mạnh của yến tiệc
Cuộc khai quật tiết lộ nhiều hơn về con người Wari nhưng các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra lý do đằng sau sự sụp đổ của Đế chế từng thống trị Nam Mỹ hàng trăm năm nay.
Matthew Biwer cho biết: "Đế chế Wari trải dài từ phía bắc Peru đến cực nam gần biên giới Chile và từ bờ biển đến các vùng núi của dãy Andes. Đây là ví dụ đầu tiên về một đế chế ở Nam Mỹ, họ sụp đổ khoảng 400 năm trước khi Đế chế Inca trỗi dậy".
Từ lâu, các nhà nghiên cứu đã biết rằng người Wari sử dụng bia và tiệc tùng như một phần của sự thống trị chính trị của họ, họ sử dụng vilca, bia như một chất gây ảo giác trong các yến tiệc.
Những vị khách của yến tiệc này sẽ cảm thấy mình buộc phải thừa nhận sức mạnh của chủ nhà hoặc cảm thấy cần phải nợ họ một ân huệ trong tương lai.
Mục đích cho mưu đồ quyền lực
Những phát hiện trước đó cho thấy vilca chỉ cung cấp riêng cho một số người ví dụ như các thầy tu mà không phải tất cả mọi người. Tuy nhiên, Wari có khả năng đã bỏ chất vào bia của họ rồi cho người khác uống, giúp tăng cường tác dụng thần kinh của cả hai chất.
Hành vi này của giới tinh hoa Wari không chỉ thể hiện lòng hiếu khách mà còn mang đến một trải nghiệm chưa phổ biến rộng rãi ở những nơi khác và không dễ dàng cho bất kỳ ai muốn chống lại sự kiểm soát của Wari.
Matthew Biwer nói: "Họ đã trải qua cảm giác rất hưng phấn. Loại thức uống này giúp cho những vị khách khó thoát ra được sự dẫn dắt bởi những người dẫn chương trình Wari".
Wari đã thiết lập một hệ thống con đường mà người Inca sau này sử dụng để di chuyển. Tuy nhiên, chỉ những người lãnh đạo Wari mới được sử dụng, đi vào khu vực có nhiều vilca.
Vilca mọc ở vùng Ayacucho, thủ đô của Đế chế Wari và một số vùng như Cusco cách Quilcapampa 400 km.
Nhóm nghiên cứu tìm kiếm các địa điểm Wari trong một thung lũng ven biển ở Peru. Khám phá các địa điểm mới có thể giúp các nhà nghiên cứu xác định xem biến đổi khí hậu và hạn hán có thể đã tác động như thế nào đến người Wari trước khi triều đại của họ kết thúc.
Hoàng Dung (lược dịch)
