Vitamin C (còn gọi là axit ascorbic) là một chất đóng vai trò quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể. Tuy nhiên, theo BS.CKI Hoàng Đình Thành, bác sĩ Nội tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM nếu bị lạm dụng, vitamin C có thể khiến dạ dày tăng cường tiết axit, bào mòn niêm mạc thực quản, axit lên cổ họng và có thể gây viêm họng. Đặc biệt, đối với người bệnh trào ngược dạ dày thực quản, dùng quá nhiều vitamin C sẽ làm các triệu chứng của bệnh như ợ nóng, đau ngực, ho, nuốt khó, buồn nôn… trở nên nghiêm trọng hơn.
Bổ sung vitamin C từ chế độ ăn uống
Lượng vitamin C cần thiết cho mỗi người tùy thuộc vào tuổi tác, giới tính, nhu cầu dinh dưỡng, bệnh lý kèm theo… Trung bình, lượng khuyến nghị hàng ngày cho người trưởng thành là 90mg đối với nam và 75mg đối với nữ. Một số đối tượng đặc biệt cần lượng vitamin C nhiều hơn, như phụ nữ mang thai là 85mg; phụ nữ cho con bú là 120mg. Những người hút thuốc cần bổ sung thêm 35mg vitamin C mỗi ngày so với người không hút thuốc.
Bác sĩ Thành cho biết, chế độ ăn uống bình thường với một số rau củ, trái cây như bông cải xanh, ớt chuông, súp lơ, đu đủ, dâu tây, cam, chanh, bưởi, kiwi… cũng cung cấp đủ lượng vitamin C cơ thể cần mỗi ngày mà không cần bổ sung thêm dạng uống.
Chẳng hạn, trong 1/2 chén (tương đương 75g) bông cải xanh nấu chín chứa khoảng 50mg vitamin C. Như vậy, một người trưởng thành chỉ cần tiêu thụ 1 chén (tương đương 150g) bông cải xanh là đã đủ lượng vitamin C mỗi ngày cho cơ thể. Cũng cần lưu ý, hàm lượng vitamin C trong rau củ và trái cây có thể bị hao hụt trong quá trình bảo quản và chế biến. Do đó, tốt nhất là nên ăn sống (đối với trái cây) hoặc chế biến bằng cách hấp, luộc thay vì chiên, xào, nướng để giảm tối đa sự hao hụt.
Tránh bổ sung vitamin C liều cao
Bác sĩ Thành cho biết, nhiều người thường nhầm lẫn giữa vitamin C và trái cây có vị chua. Thực tế, đúng là vitamin C có vị chua, nhưng trái cây có vị chua chưa hẳn có chứa vitamin C. Khá nhiều trường hợp người bệnh trào ngược dạ dày cho rằng không thể ăn trái cây có vị chua thì cần bổ sung viên uống vitamin C liều cao để tránh thiếu hụt.
Thực tế, cơ thể dễ dàng nhận đủ vitamin C mỗi ngày thông qua chế độ ăn uống, không cần bổ sung thêm vitamin C từ viên uống, viên sủi hoặc dạng bột. Việc bổ sung chỉ áp dụng đối với một số trường hợp được chẩn đoán thiếu vitamin C, ví dụ như người có vết thương hở lâu lành, chảy máu mũi, chảy máu chân răng, móng tay biến dạng, da khô, nhăn, cháy nắng, xuất huyết dưới da…
Tất nhiên, để xác định chính xác các trường hợp thiếu vitamin C, bác sĩ cần trao đổi với người bệnh và có thể đề nghị làm một số xét nghiệm huyết học. Sau khi có chẩn đoán, bác sĩ sẽ kê toa bổ sung vitamin C trong một khoảng thời gian nhất định.
Bác sĩ Thành cho biết, đối với người có sẵn bệnh trào ngược thực quản hoặc các bệnh về dạ dày, trong chế độ ăn chỉ cần đủ rau củ quả là cơ thể sẽ hấp thu đủ lượng vitamin C cần thiết. Nếu uống cam, chanh gây khó chịu thì có thể thay bằng các loại rau xanh, hoặc dùng các loại trái cây khác như ổi, đu đủ – cũng chứa rất nhiều lượng vitamin C.
Khi cần bổ sung vitamin C liều cao (viên sủi từ 500 – 1000 mg) thì nên uống ngay sau bữa ăn sáng hoặc bữa trưa, không uống buổi tối. Nếu trong quá trình sử dụng có cảm giác buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, khó tiêu, trào ngược axit thì nên ngưng và trao đổi với bác sĩ điều trị. Tuyệt đối không tự uống bổ sung vitamin C trong thời gian dài để tránh các phản ứng phụ cũng như các rủi ro về sức khỏe khác.
