Bị chèn ép tứ phía, vì sao 'ông chủ' Tik Tok vẫn ngày càng giàu hơn?

Bị chèn ép tứ phía

Mới năm ngoái, ByteDance - công ty khởi nghiệp có giá trị nhất thế giới - bị chèn ép từ mọi phía: Từ việc chính quyền Trump yêu cầu doanh nghiệp Trung Quốc sở hữu nền tảng chia sẻ video Tik Tok phải thoái vốn khỏi các hoạt động kinh doanh tại Mỹ cho đến việc Bắc Kinh quản chặt các công ty công nghệ và Ấn Độ đưa các ứng dụng mạng xã hội của ByteDance vào "danh sách đen".

Tuy nhiên, vượt lên tất cả trở ngại đó, ByteDance - nhà phát triển dịch vụ mạng xã hội chia sẻ Douyin (Tik Tok) - vẫn tiếp tục phát triển, đưa người sáng lập Zhang Yiming, 38 tuổi, gia nhập những người giàu nhất thế giới.

Theo những người quen thuộc với các thương vụ, giá trị của ByteDance trên thị trường tư nhân đang được định giá hơn 250 tỷ USD. Ở mức đó, ông Zhang - người đang nắm 1/4 cổ phần tại ByteDance - có thể có hơn 60 tỷ USD.

Với 60 tỷ USD giá trị tài sản này, ông Zhang sẽ đứng cùng vị trí với tỷ phú Pony Ma của Tencent, "vua nước đóng chai" Zhong Shanshan và các thành viên gia đình Walton và gia đình Koch ở Mỹ trong danh sách tỷ phú của Bloomberg Billionaires Index.

ByteDance nổi tiếng với các ứng dụng video ngắn và trang tin tổng hợp Toutiao. Năm ngoái, doanh thu của công ty tăng gấp đôi sau khi mở rộng từ lĩnh vực kinh doanh cốt lõi quảng cáo sang thương mại điện tử và trò chơi trực tiếp. ByteDance đang cân nhắc các lựa chọn để chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng cho một số mảng kinh doanh.

Nhận xét về Zhang, ông Ma Rui - đối tác tại công ty đầu tư mạo hiểm Synaptic Ventures - cho rằng: "Ông Zhang là người nổi tiếng với tư duy dài hạn và không dễ bị nản lòng trước những thất bại trong ngắn hạn. Ông ấy đang xây dựng một doanh nghiệp mang tính toàn cầu và bền vững".

Định giá đột biến

Một người hiểu biết về vấn đề này cho biết, trong vòng gọi vốn cuối cùng, ByteDance đã được định giá ở mức 180 tỷ USD - tăng từ mức 20 tỷ USD được định giá cách đây 3 năm, theo CB Insights.

Tuy nhiên, trên thị trường tư nhân, gần đây, một số nhà đầu tư đã yêu cầu định giá công ty này ở mức 350 tỷ USD khi chia cổ phần của họ. Theo tờ SCMP, giá trị của ByteDance đối với các nhà đầu tư tư nhân có thể đạt mức 400 tỷ USD. Điều đó đồng nghĩa tài sản của ông Zhang còn lớn hơn nữa.

Tuy nhiên, đại diện của ByteDance không bình luận về vấn đề này.

Theo Bloomberg, đây là thời kỳ khó khăn để trở nên giàu có ở Trung Quốc khi chính phủ nước này đang tìm cách kiềm chế các tập đoạn quyền lực nhất nước này cũng như các tỷ phú sáng lập của họ. Tỷ phú Jack Ma là một trường hợp điển hình. Sau khi mở cuộc điều tra chống độc quyền, Trung Quốc đã phạt Alibaba mức phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD và lệnh phải đại tu Ant Group trở thành công ty nắm giữ tài chính chịu sự giám sát như một ngân hàng.

ByteDance hiện vẫn chưa phải là mục tiêu nhắm đến song với vị thế thống trị trên mạng xã hội, ByteDance cũng nằm trong lĩnh vực "nhạy cảm" mà chính phủ Trung Quốc đang xem xét.

Ông Zhang đã khởi nghiệp ra sao?

Sinh ra tại thành phố Longyan, miền Nam Trung Quốc, Zhang là con trai duy nhất trong gia đình. Sau khi tốt nghiệp khoa lập trình tại Đại học Nam Đài (Thiên Tân), Zhang gia nhập Microsoft. Tuy nhiên, ông cho rằng, công việc ở đây quá nhàm chán nên thường "nửa ngày làm việc, nửa ngày đọc sách".

Phải đến năm 2014, Zhang mới tạo nên bước đột phá khi tạo ra bản hit đầu tiên của ByteDance - một ứng dụng chia sẻ trò đùa sau đó đã bị cơ quan kiểm duyệt đóng cửa. Sau đó, Zhang đã chuyển sang trang tổng hợp tin tức trước khi thu hút được hơn 1 tỷ người dùng trên toàn cầu với nền tảng chia sẻ video ngắn Tik Tok và ứng dụng chia sẻ video tại Trung Quốc có tên Douyin.

Trong thời gian này, ByteDance đã thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư tên tuổi như SoftBank Group, Sequoia Capital và công ty kinh doanh độc quyền Susquehanna International Group. Điều này đã đưa ByteDance trở thành một trong số ít những công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực internet gia nhập vào hệ sinh thái rộng lớn hơn của Tencent và Alibaba.

Trong đó, Susquehanna là một trong những người ủng hộ sớm nhất của ByteDance. Công ty này đã trở thành nhà tài trợ bên ngoài lớn nhất của ByteDance với 15% cổ phần nắm giữ.

Trong thời gian Tik Tok đối mặt với sự giám sát của Mỹ và Ấn Độ, Zhang đã dốc hết nguồn lực tập trung cho việc phát triển các mảng kinh doanh ở Trung Quốc. Nhờ đó, doanh số bán hàng của công ty tăng lên 35 tỷ USD vào năm ngoái với lợi nhuận lên đến 7 tỷ USD.

Các nhà đầu tư vẫn đang chú ý đến việc IPO của một số doanh nghiệp của ByteDance sau khi đối thủ cạnh tranh tại Trung Quốc Kuaishou Technology đã huy động được 5,4 tỷ USD hồi tháng 2/2021. Tháng trước, ByteDance đã thuê cựu CEO của Xiaomi Chew Shou Zi về làm Giám đốc tài chính, một vị trí quan trọng cho việc IPO đã bỏ trống lâu nay.

Đối với Zhang, ông cho rằng, giữ một tâm trí bình thường, nghe có vẻ dễ dàng, nhưng rất quan trọng để thực hiện. "Hãy nói những lời chân thành nhất, hãy ăn khi đói, hãy ngủ khi mệt", ông nói.