Cuộc thi do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa, giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Sở VH,TT&DL tỉnh Thanh Hóa tổ chức. Lễ Tổng kết và trao giải cuộc thi diễn ra ngày 11/5, tại Nhà hát Lam Sơn, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
Cuộc thi Tài năng diễn viên Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2023 có 38 nghệ sĩ của 9 đơn vị Nghệ thuật Tuồng và Dân ca trên cả nước tham gia. Cuộc thi là hoạt động có ý nghĩa để các nghệ sĩ rèn luyện, trao đổi, học tập kinh nghiệm, nâng cao chất lượng nghệ thuật phục vụ nhân dân, góp phần đưa nghệ thuật sân khấu truyền thống ngày càng phát triển.
NSND Lê Tiến Thọ - Chủ tịch Hội đồng Giám khảo, nguyên Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL phát biểu tổng kết (Ảnh: Ban Tổ chức).
Ban Tổ chức cho biết, trong cuộc thi lần này, về Dân ca kịch có 2 loại hình là Dân ca kịch Bài Chòi và Dân ca kịch Huế. Với số lượng áp đảo, Dân ca kịch Bài Chòi chiếm 90% số lượng đăng kí dự thi. Về Tuồng có Tuồng truyền thống và Tuồng hiện đại.
Trong đó, Tuồng truyền thống có nhiều trích đoạn như: Kim Lân quan đèo, Nữ tướng Đào Tam Xuân, Chung vô diệm, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo; Lan Anh lạc đẻ; Phương Cơ qua ải; Nhị khí Chu Du; Hoàng Phi Hổ quy châu; Phàn Đình Công đề cờ; Mộc Quế Anh dâng cây; Trịnh Ân ra pháp trường; Bách đao Diệm Thiên Hùng; Mạnh Lương bắt ngựa… Tuồng hiện đại có 2 trích đoạn, gồm: Bà Tư lành, Đông Nhật (vở Người cáo).
Phát biểu tổng kết, đánh giá về chuyên môn nghệ thuật cuộc thi năm nay, NSND Lê Tiến Thọ - Chủ tịch Hội đồng Giám khảo, nguyên Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL cho biết, các Nhà hát, các đơn vị nghệ thuật đã đầu tư khá kỹ về chất lượng nghệ thuật. Các trích đoạn tham gia cuộc thi lần này được khai thác dựa trên các yếu tố tự sự, kịch tính, tự tình để làm cơ sở cho nghệ sĩ biểu diễn, phát huy được những yếu tố cơ bản (Thanh - Sắc - Thục - Tinh - Khí - Thần).
Ông Trần Hướng Dương, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi (ngoài cùng bên phải) và ông Phạm Nguyên Hồng, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở VH,TT&DL tỉnh Thanh Hóa (ngoài cùng bên trái) trao chứng nhận và tặng hoa Hội đồng Giám khảo (Ảnh: Ban Tổ chức).
Các trích đoạn được các NSND, NSƯT - những người có tay nghề cao truyền dạy nên nhiều nghệ sĩ đã thể hiện hết mình để phô diễn tài năng. Cuộc thi lần này không giới hạn độ tuổi. Nhiều nghệ sĩ đã có nhiều năm trải nghiệm trong nghề lại được học tập, rèn luyện kỹ càng, có nhiều kinh nghiệm biểu diễn nên các phần trình diễn đạt chất lượng cao kể cả ở những trích đoạn về Tuồng hiện đại vốn không phải là thế mạnh của nghệ thuật Tuồng.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo cũng đánh giá, bên cạnh những trích đoạn mẫu mực, tại cuộc thi vẫn còn một số trích đoạn chưa được các đơn vị đầu tư để nâng cao chất lượng nghệ thuật, chưa mời các đạo diễn, tác giả bố cục lại, làm mới trích đoạn tham gia mà chỉ trích một số đoạn gán ghép lại với nhau.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Tạ Quang Đông và Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam Trịnh Thị Thúy Mùi trao giải Xuất sắc cho người dàn dựng trích đoạn có sáng tạo, đạt hiệu quả cao và người hướng dẫn ca diễn (Ảnh: Ban Tổ chức).
Về đầu tư cho dàn dựng, trong cuộc thi, Hội đồng Giám khảo còn thấy nhiều nghệ sĩ biểu diễn chỉ quan tâm tới kỹ thuật hát múa, mà quên mất tình huống hoàn cảnh nhân vật đang diễn ra.
Về phối hợp biểu diễn, có một số trích đoạn xử lý không gian, thời gian để ánh sáng chưa hợp lý và chưa phối hợp kỹ lưỡng với hệ thống âm thanh.
NSND Lê Tiến Thọ kiến nghị, Cục Nghệ thuật biểu diễn cần có hướng dẫn, đề nghị các Nhà hát, các đơn vị nghệ thuật không đăng ký 1 tiết mục mà có 2 diễn viên trong cùng một đơn vị tham gia một cuộc thi lần sau.
Cục Nghệ thuật biểu diễn cần tổ chức nhiều cuộc tập huấn để nâng cao tay nghề đào tạo cho các chỉ đạo nghệ thuật và diễn viên để không ngừng nuôi dưỡng tài năng.
Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thanh Hóa Đào Xuân Yên và NSND Lê Tiến Thọ trao giải Nhất cho các nghệ sĩ (Ảnh: Ban Tổ chức).
Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, NSƯT Trần Ly Ly và Giám đốc Sở VH,TT&DL tỉnh Thanh Hóa Phạm Nguyên Hồng trao giải Nhì cho các nghệ sĩ (Ảnh: Ban Tổ chức).
Kết thúc cuộc thi, Ban Tổ chức đã trao 8 giải Nhất cho các nghệ sĩ: Nguyễn Thái Phiên của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Bình Định; Nguyễn Thị Thanh Phương của Nhà hát Tuồng Việt Nam; Huỳnh Thị Anh Thi của Nhà hát Nghệ thuật Hát Bội TPHCM; Nguyễn Cộng Hòa của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa; Huỳnh Thị Thúy Thỏa của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Khánh Hòa; Nguyễn Thị Hồng Nhung của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế; Dương Thị Mến của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Khánh Hòa và Bùi Thị Thu Hương của Đoàn Ca kịch Quảng Nam.
Ban Tổ chức trao 9 giải Nhì và trao 2 giải Xuất sắc cho người dàn dựng trích đoạn có sáng tạo, đạt hiệu quả cao và người hướng dẫn ca diễn. Dịp này, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam cũng trao 7 giải thưởng cho các nghệ sĩ, diễn viên đã có sự cố gắng, nỗ lực hoàn thành tốt phần dự thi.
