Cuộc thi do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Sở VH&TT tỉnh Khánh Hòa, Sở VH,TT&DL tỉnh Hòa Bình và các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức từ ngày 10 - 14/6 tại TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa và từ ngày 20-26/6 tại TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình.
Cuộc thi Độc tấu và Hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc 2023 có sự tham gia của gần 1500 nghệ sĩ đến từ 37 đơn vị nghệ thuật trên cả nước.
Ông Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL phát biểu tại đêm bế mạc (Ảnh: Ban Tổ chức).
Phát biểu tại lễ bế mạc, ông Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL cho biết: "Trải qua 11 ngày biểu diễn tranh tài, các nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công đã đem đến cho khán giả yêu âm nhạc nhiều cảm xúc với cái nhìn đa sắc màu và những ấn tượng sâu đậm về nhạc cụ các dân tộc.
Các tiết mục biểu diễn độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc không chỉ thể hiện tinh hoa của âm nhạc truyền thống, mà còn bao hàm trong đó nhiều giá trị lịch sử, văn hóa quý báu của các dân tộc Việt Nam".
Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương cũng nhấn mạnh, bên cạnh những tiết mục dự thi được đầu tư công phu cả về dàn dựng, hòa âm, phối khí, kỹ thuật biểu diễn nhạc cụ dân tộc nhuần nhuyễn, điêu luyện của các nghệ sĩ, nhạc công… thì vẫn còn một số tiết mục, phần thi chưa được đầu tư, quan tâm một cách nghiêm túc dù là lý do chủ quan hay khách quan.
Ông khẳng định, Bộ VH,TT&DL mong trong thời gian tới, các cơ quan, đơn vị chức năng phụ trách các đơn vị nghệ thuật, các nhà hát có nghệ sĩ, nhạc công dự thi cần tiếp tục quan tâm, đầu tư kỹ lưỡng cả về con người và vật chất cho các phần thi; có chính sách thu hút, bồi dưỡng, đào tạo các lớp nghệ sĩ, nhạc công trẻ, tài năng làm lực lượng kế cận sau này.
"Bộ VH,TT&DL đề nghị Cục Nghệ thuật biểu diễn tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cơ chế, chính sách cải thiện chế độ đãi ngộ đối với văn nghệ sĩ trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật nói chung và các nghệ sĩ biểu diễn nhạc cụ dân tộc, nhạc cụ truyền thống Việt Nam nói riêng. Đặc biệt là các cơ chế, chính sách và chế độ đãi ngộ đối với công tác thu hút, tìm kiếm, đào tạo và phát huy nghệ sĩ, nhạc công tài năng về âm nhạc truyền thống của dân tộc.
Bộ VH,TT&DL cũng đề nghị các Sở VH,TT&DL, Sở VH&TT các tỉnh, thành phố, các đơn vị nghệ thuật, tiếp tục chú trọng giữ gìn, phát huy các hoạt động nghệ thuật truyền thống của địa phương, đơn vị; tăng cường đầu tư hơn nữa các cơ chế thích hợp nhằm thu hút, tìm kiếm và đào tạo các tài năng âm nhạc truyền thống, nhất là các tài năng trẻ, phù hợp với địa phương, đơn vị", Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nói.
Ban Tổ chức trao giải Nhất cho 30 tác phẩm tại cuộc thi (Ảnh: Ban Tổ chức).
PGS. TS Bùi Thiên Hoàng Quân, Giám đốc Trung tâm biểu diễn, Nhạc viện TPHCM, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo nhận định, các phần thi chứng tỏ được trình độ diễn tấu của diễn viên ở mức độ cao.
Các đơn vị đã làm cho tiết mục dự thi phong phú, sống động hơn qua thiết kế trang phục và cảnh trí sân khấu đẹp mắt. Việc kết hợp nhiều hình thức ca hát như đơn ca, song ca, tốp ca hay múa minh họa cũng là cách để các diễn viên có thể thăng hoa khi biểu diễn.
Về phong cách âm nhạc, các đoàn nghệ thuật truyền thống đã thể hiện rõ được đặc trưng âm nhạc vùng, miền, địa phương. Các đoàn ca múa nhạc đã thể hiện được tính hiện đại trong việc đưa nhạc cụ phương Tây, thanh nhạc hoặc những hiệu ứng khác hỗ trợ cho nhạc cụ dân tộc để có những tác phẩm mới hơn, hiện đại hơn. Các đơn vị đào tạo với phong cách âm nhạc vừa dân tộc vừa kinh điển, học thuật, cũng đã tạo cho mình một phong cách riêng, không trùng lặp.
Chủ tịch Hội đồng Giám khảo cũng nêu một số vấn đề cần suy nghĩ từ cuộc thi như: một số đoàn nghệ thuật truyền thống thường gặp khó khăn trong việc thể hiện những tác phẩm cải biên hoặc những sáng tác mới.
Một số đơn vị lấy những phương tiện hỗ trợ làm nhân tố chính cho tiết mục biểu diễn, làm lu mờ vai trò chính của nhạc cụ dân tộc… Ngoài ra, phong cách âm nhạc trong một số tiết mục của một số đơn vị còn khá giống nhau, chưa thể hiện được nét riêng của đơn vị mình.
Kết thúc cuộc thi, Ban Tổ chức đã trao 30 tiết mục đạt giải Nhất, 51 tiết mục đạt giải Nhì, 12 tiết mục đạt giải Ba.
Ngoài ra, Ban Tổ chức cũng trao giải Xuất sắc cho các thành phần sáng tạo gồm: Chỉ huy dàn nhạc xuất sắc thuộc về NSƯT Trần Quốc Đạt - Nhà hát Ca Múa nhạc Quân Đội; Nhạc công chính xuất sắc thuộc về Sơn Si Phone - Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh bình mình tỉnh Trà Vinh.
