Chưa bị tiểu đường cũng trị theo truyền miệng
Một lần đi khám bệnh, chị P.T.X (SN 1966, ở Kiên Giang) cùng người chồng hơn 8 tuổi được chẩn đoán có tỷ lệ đường trong máu cao, tuy nhiên, chỉ nhỉnh hơn một chút so với người bình thường. Khoảng từ tháng 9-11/2021, chị cùng chồng được người quen cho hạt đậu muồng để trồng và ăn.
Theo truyền miệng, chị X được biết hạt đậu muồng có thể chữa được bệnh tiểu đường. Vậy là, mỗi ngày hai vợ chồng chị đều đặn ăn hạt muồng với mong muốn ngừa bệnh.
Ban đầu, mỗi ngay hai vợ chồng ăn khoảng 2 hạt. Sau đó, họ ăn nhiều hơn và ăn hằng ngày.
Sau ăn khoảng 3 tháng, chị X thấy người mệt mỏi, suy nhược, chân tay yếu và giảm 15kg. Chồng chị cũng nhanh chóng có các triệu chứng tương tự và giảm 10kg.
Khi đi khám ở bệnh viện địa phương, hai vợ chồng chị X cùng được chẩn đoán thiếu canxi và được uống thuốc theo kê đơn bổ sung canxi. Tuy nhiên, uống hết thuốc, các triệu chứng không cải thiện, thậm chí còn nặng hơn, vợ chồng họ đưa nhau đến bệnh viện TP.HCM điều trị.
Tại đây, vợ chồng họ được chẩn đoán viêm đa dây thần kinh, phải châm cứu và bấm huyệt, nhưng bệnh vẫn không hết. Bệnh viện sau đó phải gửi mẫu máu sang Singapore để xét nghiệm. Kết quả, vợ chồng chị X bị nhiễm độc kim loại nặng và được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng teo cơ, hạn chế vận động hai tay, nói khó và liệt 2 chân vào giữa tháng 4 vừa qua.
Sau một tháng điều trị, trải qua 8 lần lọc máu, sức khỏe hai vợ chồng mới cải thiện, có thể cầm nắm, nói rõ, nuốt bình thường, tự di chuyển lên xuống giường bệnh được.
TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, khi mới tiếp nhận vợ chồng chị X, sau khi loại trừ các nguyên nhân bằng xét nghiệm, kiểm tra, các bác sĩ chẩn đoán họ có dấu hiệu cơ bị xơ, teo và thoái hóa.
Mẫu cây của hai bệnh nhân đưa tới được bệnh viện gửi đi nhận dạng bởi các chuyên gia. Kết quả cho thấy, đó là cây Vọng Giang Nam, muồng tây, hay muồng lá khế, tên khoa học là Senna occidentalis (hay còn gọi là Cassia occidentalis).
Do hai bệnh nhân bị ngộ độc trong một thời gian khá dài khiến teo hết cơ dẫn đến yếu liệt tất cả các chi. Dù hiện nay, sức khỏe hai người bệnh đã cải thiện nhưng về lâu dài nguy cơ vẫn để lại nhiều di chứng.
Trong hạt muồng tây tươi có độc
Theo Y học cổ truyền, muồng tây còn gọi vọng Giang Nam, cốt khí muồng, dương giác đậu, giang nam đầu, thảo quyết minh, sơn lục đậu, dã biển đậu, muồng hòe, muống lá khế… Đây là một cây nhỏ cao 0.6-1m, thân phía dưới hóa gỗ. Toàn thân nhẵn, không có lông, lá mọc so le, kép lông chim chẵn, lá chét 4-9cm.
Cây mọc đối, hình trứng thuôn, không cuống, phiến lá lệch ở phía cuống, toàn lá dài 20cm. Hoa ở kẽ lá hay đầu cành, màu vàng nhạt, mọc thành chùm.
Quả giáp, dài 6-10cm, rộng tới 7mm, hơi hình cung, giữa các hạt hẹp lại làm cho quả trông có dáng gồm rất nhiều đốt nối nhau. Hạt dẹt hình trứng dài 4mm, rộng 3mm, xếp chồng lên nhau theo chiều dọc. Vỏ cứng nhẵn bóng.
Theo các chuyên gia y tế, hạt muồng tây tươi có độc chất antraglucozit. Khi rang lên, hạt sẽ hết độc. Vì vậy, hạt của cây này được vận dụng vào nhiều bài thuốc chữa bệnh hữu ích, như: trị đau đầu kéo dài, huyết áp cao và táo bón nhưng phải được dùng khi chế biến kỹ và nấu chín.
Tuy nhiên, bác sĩ Y học cổ truyền Nguyễn Thi Thanh, giảng viên tại Trường Cao đẳng Y dược TP.HCM khuyến cáo rằng, với những người bị tiêu chảy, phụ nữ mang thai không nên dùng muồng tây để chữa bệnh.
Bàn về cây muồng tây dẫn đến tình trạng ngộ độc của 2 bệnh nhân trên, bác sĩ Nguyên cho rằng, độc tố trong cây muồng tây có ở toàn bộ cây nhưng tập trung ở hạt. Người bị ngộ độc thường bị teo cơ, thần kinh, đặc biệt gây hoại tử cơ, thoái hóa cơ, tổn thương gan, não. Nếu không điều trị người bệnh rất dễ tử vong.
Trước đây, ngộ độc cây muồng tây xảy ra nhiều ở gia súc, gia cầm tại một số nước trên thế giới. Đối với ngộ độc trên người, y văn thế giới mới chỉ công bố một số ít ca ngộ độc ở trẻ em tại Ấn Độ (phần lớn các trẻ đó đã tử vong).
Tại Việt Nam, trường hợp ngộ độc do muồn tây xảy ra đầu tiên ở hai vợ chồng trên.
Với kinh nghiệm điều trị trong lĩnh vực độc chất, bác sĩ Nguyên khuyên, mọi người bệnh không nên nghe theo lời truyền miệng để chữa bệnh mà nên đến gặp bác sĩ hoặc các lương y đã được cấp phép hành nghề để thăm khám và điều trị.
