Những ngày qua, sau khi Mỹ và các đồng minh lần lượt rút quân, lực lượng phiến quân Taliban tại Afghanistan liên tiếp thúc đẩy các chiến dịch tấn công trên khắp đất nước, đánh chiếm thủ phủ của nhiều tỉnh thành, khu vực trọng điểm và khiến nhiều người thương vong. Liên Hợp Quốc đã cảnh báo một giai đoạn nguy hiểm mới tại quốc gia Trung - Nam Á này.
Afghanistan đã bước vào tình trạng nội chiến. Đó là điều không cần phải bàn cãi vào thời điểm này. Lực lượng Hồi giáo vũ trang mang tư tưởng cực đoan Taliban đang ở thế thượng phong trong cuộc xung đột tại Afghanistan.
 |
| Cửa hàng bị phá hủy sau cuộc giao tranh giữa Taliban và lực lượng an ninh Afghanistan tại TP Kunduz. Ảnh: AP |
Ngay từ thời điểm Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố việc rút toàn bộ binh lính Mỹ khỏi Afghanistan vào tháng 4, Taliban cũng đã khởi động chiến dịch của mình nhằm giành lấy ưu thế về tinh thần và sự bất ngờ. Và sau gần 4 tháng phát động tấn công vào các lực lượng an ninh chính phủ và mở rộng lãnh thổ, Taliban đến ngày 10/8 đã kiểm soát 65% lãnh thổ Afghanistan.
Điều quan trọng lúc này không chỉ là khí thế tấn công của Taliban đang áp đảo, mà là khả năng cầm cự và đáp trả của các lực lượng an ninh và quân đội của chính phủ không đủ mạnh.
20 năm qua, Kabul nhận viện trợ của Mỹ, được bảo trợ an ninh của Mỹ và NATO. Các lực lượng an ninh và quân đội được Mỹ huấn luyện và trang bị nhưng vẫn không thể tự đứng vững trên đôi chân của mình. Các phe phái chính trị chẳng thể thống nhất được quan điểm, tổ chức để lãnh đạo đất nước và tập hợp các bộ tộc địa phương. Chính vì thế mà thời gian qua, nhiều khu vực lãnh thổ đã nhanh chóng rơi vào tay Taliban mà không cần vũ lực.
Các cuộc đàm phán chắc chắn đã chấm dứt bởi hai bên đã có lựa chọn của mình. Taliban, với đà thắng lợi hiện nay sẽ coi vũ lực là chìa khóa duy nhất để giành lại quyền lực. Còn với chính phủ của Tổng thống Ashraf Ghani, trở lại bàn đàm phán lúc này không còn ý nghĩa gì. Thậm chí, giải pháp này cũng không thể làm chậm lại đà sụp đổ của chính quyền trước áp lực của Taliban.
Với những yếu tố đó, một tương lai nội chiến có thể còn kéo dài và tổn thất rất nặng nề, xóa sạch những thành quả phát triển ở đất nước này trong 20 trước đó.
Liên quan diễn biến, mới đây, ngày 9-8, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby cho biết tình hình an ninh ở Afghanistan "đang không đi đúng hướng". Theo người phát ngôn, Mỹ quan ngại sâu sắc trước xu hướng trên nhưng tin tưởng lực lượng an ninh Afghanistan đủ năng lực chống lại Taliban.
"Đây là các lực lượng quân sự của họ, đây là thủ phủ các tỉnh, người dân của họ, họ phải bảo vệ và điều này thực sự phụ thuộc vào giới lãnh đạo (Afghanistan), liệu họ có sẵn sàng thể hiện mình vào thời khắc đặc biệt này?" - ông Kirby nói.
