Hiện nay, vẫn chưa có kết luận chính xác về nguyên nhân gây bệnh ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã tìm ra những yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Dưới đây là đối tượng có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
1. Người trên 50 tuổi có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng
Các nghiên cứu ghi nhận, ung thư đại trực tràng có liên quan đến yếu tố tuổi. Đa phần sau 50 tuổi sẽ có nguy cơ bị ung thư đại trực tràng hơn.
Tuy nhiên, những năm gần đây việc trẻ hóa lứa tuổi mắc bệnh này có xu hướng gia tăng. Thực tế phòng khám gặp nhiều người bệnh ở lứa tuổi dưới 40 cũng đã có những bệnh nhân phải phẫu thuật ung thư đại trực tràng.
2. Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng hoặc polyp tuyến
Theo các nghiên cứu có đến 25% ung thư đại trực tràng có liên quan đến yếu tố gia đình. Trong đó bệnh đa Polyp tuyến gia đình và hội chứng Gardner được di truyền theo gen trội với sự không hoạt động của gen APC.
Ung thư đại trực tràng di truyền không đa Polyp gọi là hội chứng Lynch, bệnh di truyền theo nhiễm sắc thể trội, xuất hiện từ u tuyến ở những vị trí đặc biệt, chiếm 10% ung thư đại trực tràng. Và các hội chứng hiếm gặp khác cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
3. Người có tiền sử mắc bệnh về đường ruột và các bệnh lý đại trực tràng mạn tính
Các ghi nhận cho thấy, nhiều người bệnh phát hiện ra ung thư đại trực tràng có tiền sử mắc các bệnh về đường ruột. Trong đó thường gặp là bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn…
Ngoài ra, ung thư đại trực tràng có thể phát sinh trên tổn thường của các bệnh ý như: Bệnh lỵ, amíp, lao, giang mai, thương hàn và các bệnh lý khác của đại trực tràng. Viêm loét đại trực tràng kéo dài có nguy cơ cao tùy thuộc vào mức độ loạn sản cao, được coi là dấu hiệu báo trước cho nguy cơ ung thư đại trực tràng. Theo nghiên cứu, khoảng 3% – 4% bệnh nhân bị viêm loét đại trực tràng có biến chứng ung thư.
Nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa chế độ ăn uống, cân nặng và sự vận động với nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng.
4. Người thừa cân, béo phì có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng
Tình trạng thừa cân, béo phì sẽ làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng cho cả nam và nữ nhưng nguy cơ ở nam giới sẽ cao hơn.
Phần lớn những người béo phì có nồng độ cholesterol và insulin trong máu tăng cao. Điều này khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch cũng tăng, từ đó, làm khả năng tiêu diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch suy giảm. Bên cạnh đó, insulin cao có thể ức chế tế bào miễn dịch, đồng thời, thúc đẩy tăng sinh tế bào ung thư trong cơ thể.
Vì vậy, nếu đang thừa cân hoặc béo phì (thừa cân nhiều) thì nguy cơ phát triển và tử vong vì ung thư đại trực tràng sẽ cao hơn.
5. Người ít hoạt động thể thao và ăn uống không cân bằng
Đối với người ăn uống không khoa học, cân bằng sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đại trực tràng, nhất là ăn nhiều thịt đỏ, đồ chiên nướng. Các nghiên cứu chỉ ra, chế độ ăn có nhiều thịt đỏ (như thịt bò, lợn, cừu, hoặc gan) và thịt chế biến nhanh (như xúc xích và thịt hộp) có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Ngoài ra, các món chế biến như xào, chiên, nướng, hoặc quay sẽ tạo ra các chất có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, mức độ gia tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng vẫn chưa được xác định. Chế độ ăn uống cân bằng, nhiều rau củ, trái cây và gạo nguyên hạt có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng, tuy nhiên việc bổ sung chất xơ thì chưa được chứng minh là mang lại hiệu quả.
Nếu thường xuyên ăn thực phẩm muối, lên men như: dưa muối, cà muối, kim chi… chứa nhiều muối nitrit có khả năng gây ung thư và sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe.
Tương tự, việc hoạt động thể chất cũng rất quan trọng, nếu không hoạt động thể chất thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng cao hơn. Việc vận động nhiều hơn có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
6. Người hút thuốc có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng
Hút thuốc là một nguyên nhân gây ung thư phổi được nhiều người biết đến và cũng có liên quan đến các loại ung thư khác, như ung thư đại trực tràng.
Các nhà khoa học cho rằng, những người hút thuốc lá trong thời gian dài sẽ có nhiều nguy cơ phát triển và tử vong vì ung thư đại trực tràng hơn những người không hút thuốc.
7. Những người uống nhiều rượu, bia
Các nghiên cứu cho thấy có mối liên quan giữa việc tiêu thụ rượu và ung thư đại trực tràng. Nếu thường xuyên tiêu thụ trên 50g rượu/ngày (3,5 ly) sẽ tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng lên khoảng 1,5 lần so với những người không hoặc ít uống rượu.
Nếu uống nhiều rượu, khoảng 10g rượu tiêu thụ một ngày, nguy cơ ung thư đại trực tràng sẽ tăng lên khoảng 7%. Vì vậy, việc hạn chế uống rượu, bia có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, kể cả việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
