Tổng thống đắc cử Donald Trump (Ảnh: Getty).
Tổng thống đắc cử Donald Trump dường như sẽ nhận được nhiều sự ủng hộ cho chương trình nghị sự chính trị của mình tại Quốc hội, sau khi đảng Cộng hòa của ông giành lại quyền kiểm soát Thượng viện.
Trong bài phát biểu chiến thắng, ông Trump đã tuyên bố ông sẽ điều hành đất nước theo phương châm đơn giản: "Nói lời, giữ lời. Chúng tôi sẽ giữ lời hứa".
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ông đã đưa ra rất ít chi tiết về cách thực hiện các mục tiêu của mình.
Khi được hãng tin Fox News hỏi vào năm 2023 rằng, liệu ông có lạm dụng quyền lực hay nhắm mục tiêu vào các đối thủ chính trị hay không, ông Trump khẳng định ông sẽ không làm vậy, "ngoại trừ ngay trong ngày đầu tiên".
Theo đài BBC, ông Trump đã đưa ra ít nhất 7 lời hứa về những điều mà ông sẽ làm trên cương vị tổng thống.
Trục xuất người nhập cư không giấy tờ
Trong quá trình vận động tranh cử, ông Trump đã hứa sẽ thực hiện cuộc trục xuất người nhập cư không giấy tờ lớn nhất trong lịch sử Mỹ.
Ông cũng cam kết sẽ hoàn thành việc xây dựng một bức tường ở biên giới Mỹ - Mexico. Dự án này được khởi công trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump.
Số người vượt biên ở biên giới phía nam Mỹ đã lên tới mức cao kỷ lục vào cuối năm ngoái dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris, trước khi giảm xuống trong năm nay.
Các chuyên gia cho rằng, việc trục xuất ở quy mô lớn như tuyên bố của ông Trump sẽ đối mặt với những thách thức lớn về mặt pháp lý và hậu cần, đồng thời có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế.
Áp đặt các biện pháp về kinh tế và thuế quan
Dữ liệu thăm dò dư luận cho thấy kinh tế là mối quan tâm chính đối với cử tri Mỹ. Ông Trump đã hứa sẽ "chấm dứt lạm phát", vốn đã tăng lên mức cao kỷ lục dưới thời Tổng thống Joe Biden trước khi giảm trở lại. Tuy nhiên quyền lực của tổng thống trong việc tác động trực tiếp đến giá cả vẫn có hạn.
Ông Trump cũng đã hứa sẽ cắt giảm thuế toàn diện, kéo dài cuộc cải tổ của mình từ năm 2017. Ông đã đề xuất miễn thuế tiền boa, bãi bỏ thuế đối với các khoản thanh toán an sinh xã hội và cắt giảm thuế doanh nghiệp.
Ông Trump cũng đề xuất mức thuế mới ít nhất là 10% đối với hầu hết các hàng hóa nước ngoài để cắt giảm thâm hụt thương mại. Ông cho biết hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có thể phải chịu mức thuế bổ sung là 60%. Một số nhà kinh tế cảnh báo rằng những động thái như vậy có thể đẩy giá cả lên cao đối với người tiêu dùng.
Cắt giảm các quy định về khí hậu
Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông Trump đã hủy bỏ hàng trăm biện pháp bảo vệ môi trường và biến nước Mỹ thành quốc gia đầu tiên rút khỏi thỏa thuận khí hậu Paris.
Lần này, ông lại một lần nữa tuyên bố sẽ cắt giảm các quy định, đặc biệt là để giúp ngành công nghiệp ô tô của Mỹ. Ông liên tục chỉ trích xe điện, hứa sẽ lật ngược các mục tiêu của Tổng thống Biden nhằm khuyến khích chuyển sang dòng xe thân thiện với môi trường hơn.
Ông Trump cũng cam kết tăng sản lượng nhiên liệu hóa thạch của Mỹ, tuyên bố sẽ "khoan, khoan, khoan" ngay từ ngày đầu tiên nhận nhiệm sở thay vì ủng hộ các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng gió.
Ông Trump muốn mở các khu vực như vùng hoang dã Bắc Cực để khoan dầu, điều mà ông cho rằng sẽ giúp giảm chi phí năng lượng, mặc dù các nhà phân tích vẫn còn hoài nghi về điều này.
Chấm dứt xung đột Ukraine
Ông Trump đã chỉ trích việc Mỹ chi hàng chục tỷ USD để hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến với Nga. Ông đã cam kết chấm dứt xung đột Ukraine "trong vòng 24 giờ" thông qua một thỏa thuận đàm phán.
Ông Trump chưa tiết lộ điều mà ông nghĩ rằng cả hai bên sẽ nhượng bộ. Đảng Dân chủ cho rằng động thái này sẽ tiếp thêm sức mạnh cho Nga.
Ông Trump muốn Mỹ tách ra khỏi các cuộc xung đột nước ngoài nói chung. Về cuộc chiến ở Gaza, ông Trump tự xác định là người ủng hộ trung thành của Israel, nhưng đã hối thúc đồng minh này chấm dứt chiến dịch quân sự tại Gaza.
Ông cũng cam kết chấm dứt tình trạng bạo lực ở Li Băng, nhưng không đưa ra chi tiết về cách thức thực hiện.
Không cấm phá thai
Trái với mong muốn của một số người ủng hộ, ông Trump đã nói trong cuộc tranh luận giữa hai ứng viên tổng thống với bà Kamala Harris rằng ông sẽ không ký luật cấm phá thai toàn quốc.
Năm 2022, quyền phá thai theo hiến pháp toàn quốc đã bị Tòa án Tối cao lật ngược, nơi có đa số thẩm phán bảo thủ sau nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump.
Quyền sinh sản đã trở thành chủ đề vận động tranh cử chính của bà Harris và một số bang đã thông qua các biện pháp bảo vệ hoặc mở rộng quyền phá thai vào ngày bỏ phiếu.
Ông Trump thường xuyên nói rằng các bang nên được tự do quyết định luật phá thai của riêng mình, nhưng ông gặp khó khăn trong việc tìm ra thông điệp nhất quán về vấn đề này.
Ân xá tù nhân vụ bạo loạn
Ông Trump đã nói rằng ông sẽ "trả tự do" cho một số người bị kết tội trong cuộc bạo loạn ở Washington DC vào ngày 6/1/2021, khi những người ủng hộ ông Trump xông vào tòa nhà Quốc hội để ngăn chặn chiến thắng của Tổng thống Joe Biden trong cuộc bầu cử năm 2020.
Ông Trump bị cáo buộc kích động đám đông bạo loạn.
Ông Trump đã cố gắng hạ thấp mức độ nghiêm trọng của cuộc bạo loạn và gọi hàng trăm người bị kết tội là tù nhân chính trị.
Ông tiếp tục nói rằng nhiều người trong số họ "bị giam giữ oan", mặc dù đã thừa nhận rằng "một số người trong số họ, có lẽ họ đã mất kiểm soát".
Sa thải công tố viên đặc biệt Jack Smith
Ông Trump tuyên bố sẽ sa thải "trong vòng 2 giây" sau khi nhậm chức công tố viên kỳ cựu dẫn đầu hai cuộc điều tra hình sự nhằm vào ông.
Công tố viên đặc biệt Jack Smith đã truy tố ông Trump về những cáo buộc liên quan tới nỗ lực nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 cũng như việc ông bị cáo buộc xử lý sai các tài liệu mật.
Ông Trump phủ nhận mọi hành vi sai trái và đã ngăn chặn được cả hai vụ việc được đưa ra xét xử trước cuộc bầu cử. Ông nói rằng ông Smith đã khiến ông phải chịu một "cuộc săn phù thủy chính trị".
Ông Trump sẽ trở lại Nhà Trắng với tư cách là tổng thống đầu tiên bị kết án hình sự, sau khi bị kết tội tại New York vì cáo buộc làm giả hồ sơ kinh doanh.
