Khi trẻ còn nhỏ, chúng vẫn đang trong giai đoạn học hỏi và nhận thức cơ bản nên những sai lầm là không thể tránh khỏi. Trong khi đó mỗi gia đình hiện nay thường chỉ có 1 đến 2 con và họ đều vô cùng yêu thương, cưng chiều chúng. Chính vì vậy, khi đứa trẻ mắc lỗi, rất nhiều phụ huynh luôn coi đó là điều bình thường và sẵn sàng bỏ qua cho chúng bởi cho rằng “nó chỉ là một đứa trẻ". Điều này thực sự nguy hiểm vì nếu không được uốn nắn và định hướng kịp thời, những hành vi tưởng là nhỏ nhặt đó sẽ tác động tiêu cực đến quá trình phát triển, tính cách cũng như cuộc sống của trẻ trong tương lai.
Dưới đây là một số lỗi điển hình hoặc thói quen xấu thường gặp ở trẻ nhỏ mà bố mẹ cần can thiệp ngay, đừng chủ quan để rồi sau này phải tiếc nuối.
1. Ngắt lời người khác
Có lần, khi đang trò chuyện với một người bạn, con gái tôi chạy đến nói: "Mẹ ơi, để con kể cho mẹ nghe…", sau đó chạy lại nói: "Mẹ giúp con gói đồ chơi".
Tôi phải dừng lại, nghiêm mặt nói với bé: "Mẹ đang nói chuyện với cô, con không được chen ngang ngắt lời. Con có thể tự chơi, đến khi nào mẹ và cô nói chuyện xong, con hãy đến gặp mẹ sau".
Trường hợp trẻ ngắt lời làm gián đoạn cuộc trò chuyện của người lớn diễn ra rất phổ biến trong cuộc sống tuy nhiên chúng ta không nên đáp ứng trẻ mà cần có biện pháp chấn chỉnh kịp thời để chấm dứt tình trạng này. Trẻ có thể ngắt lời bạn vì muốn chia sẻ một câu chuyện thú vị với bạn hoặc họ có thể muốn thu hút sự chú ý của bạn. Nếu cha mẹ ngừng nói và hướng sự chú ý đến trẻ ngay khi trẻ đến, trẻ sẽ nghĩ rằng “mọi người phải chú ý đến mình”, lâu dần sẽ hình thành tính cách tự phụ và cố ý.
2. Cư xử thô lỗ
Khi trẻ chơi với nhau, việc va chạm hay xung đột là điều khó tránh và nhiều người lớn dễ dàng thỏa hiệp, bỏ qua vấn đề này vì quan niệm rằng “chúng chỉ là con nít thôi, không sao cả”.
Thực tế, dù trẻ vô tình hay cố ý, hay chỉ là va quệt, cấu véo người khác thì cũng không thể tha thứ được. Nếu cha mẹ không ngăn cản kịp thời, trẻ sẽ cho rằng đây là điều bình thường, thậm chí nên làm và ngày càng lạm dụng ở những lần sau vì chúng thấy xả được cơn tức giận mà chẳng làm sao cả. Điều này lâu dần sẽ ảnh hưởng xấu đến tính cách và suy nghĩ của trẻ, vì vậy thay vì bỏ qua, chúng ta nên nói cho con hiểu "bạo lực dưới bất kỳ hình thức nào đều là sai", "con phải xin lỗi dù cố ý hay không", …
3. Giả vờ như không nghe thấy
Rất nhiều trẻ có thói quen luôn giả vờ không nghe thấy khi bạn nói những điều chúng không muốn nghe hoặc không muốn làm. Hàng xóm nhà tôi có một đứa trẻ khá bướng bỉnh. Một lần, khi tôi cùng mẹ bé vừa bước vào cửa nhà đã thằng bé ném bộ đồ chơi lego văng vãi khắp nơi. Mẹ bé đã lên tiếng yêu cầu con trai cất dọn đồ chơi đi nhưng nói mấy câu nó vẫn giả vờ như không nghe thấy. Lúc này, cô hàng xóm của tôi lạnh lùng tuyên bố “Đồ chơi vứt dưới đất mà con không dọn tức là con chán nó rồi đúng không, vậy mẹ sẽ vứt hết vào sọt rác cho rộng nhà" rồi toan cúi xuống nhặt vứt đi thì cậu bé liền vội vàng ngăn lại: “Mẹ ơi, mẹ đừng vứt đi, con dọn là được đúng không?”.
Cha mẹ cần chắc chắn rằng họ có những câu hỏi và câu trả lời hiệu quả khi giao tiếp với những đứa trẻ thường có hành vi giả vờ như không nghe thấy điều chúng không muốn nghe, không muốn làm. Nếu trẻ vẫn không hành động, thì chúng ta có thể thực hiện hình phạt, tất nhiên, hình phạt đã được thỏa thuận trước và trẻ biết rõ hậu quả.
4. Hành động mà không được phép
Nếu trẻ thường nghịch điện thoại trong khi ăn mà không được sự đồng ý của cha mẹ, cha mẹ sẽ cảm thấy thế nào? Nhiều bậc cha mẹ bận rộn sẽ xuề xòa nghĩ rằng thôi cũng được, để chúng ăn ngoan vừa tiết kiệm thời gian vừa đỡ rắc rối. Vậy nếu cả nhà đi chơi cùng nhau mà trẻ vẫn cắm cúi vào điện thoại, không nói lời nào với bạn, bạn có còn nghĩ vậy không?
Khi trẻ làm những việc mà không được sự đồng ý của cha mẹ thì cha mẹ phải sửa sai kịp thời, dù lớn hay nhỏ, nếu không, trẻ sẽ nghĩ rằng chúng không cần cha mẹ đồng ý để làm những việc này, và nhiều điều nguy hiểm hơn có thể xảy ra trong tương lai.
5. Không lịch sự
Khi trẻ có những hành vi thô lỗ như nheo mắt, mỉa mai, coi thường bạn,… thì chúng ta nên làm ngơ hay nên làm ầm ĩ lên?
Thực tế, những hành vi này cho thấy trẻ đang rất tức giận và cần lối thoát để bộc lộ cảm xúc. Chúng ta có thể giúp đỡ và hướng dẫn trẻ thể hiện cảm xúc tốt hơn bằng cách mô tả ngoại hình và cảm xúc của họ. Ví dụ: "Mẹ nhìn con khinh khỉnh thế này, con có tức giận không?" để trẻ tự hình dung ra tâm trạng của người khác khi chúng hành động thô lỗ.
Tuy nhiên, nếu trẻ vẫn còn xúc động mạnh, không hợp tác thì điều chúng ta cần làm lúc này là bình tĩnh trước: “Mẹ không thích cách con bây giờ, chúng ta sẽ nói về vấn đề này sau”.
6. Nói dối
Tại sao con người nói dối? Một số là để tránh bị trừng phạt, một số là để lười biếng, một số là để đạt được những gì bản thân thích, tóm lại là tìm kiếm lợi thế và tránh bất lợi. Trong đó, sự lười biếng và trốn tránh trách nhiệm là những lý do chính khiến trẻ nói dối.
Khi trẻ nói dối, cha mẹ không được làm ngơ mà nên trưng ra bằng chứng cho thấy trẻ nói dối và yêu cầu trẻ hoàn thành công việc. Nếu không, trẻ sẽ cảm thấy chỉ cần mình nói dối là có thể trốn tránh trách nhiệm, lâu dần hình thành thói quen xấu khó bỏ.
Theo V.K - Vietnamnet
