TS.BS Hoàng Công Tình, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình, cho biết bệnh viện kích hoạt báo động đỏ cứu 5 bệnh nhân ngộ độc do uống rượu ngâm với củ cây thương lục.
Những người trên làm công nhân. Người nhà các bệnh nhân cho biết, trước khi nhập viện khoảng 1h, các bệnh nhân cùng ăn cơm, có uống rượu ngâm với của củ của một loại cây mà theo họ, đó là nhân sâm và rượu được mang ra uống lần đầu kể từ khi ngâm.
Sau uống, cả 5 người họ đều có các triệu chứng giống nhau: tê lưỡi, đau bụng dữ dội, nuôn, tiêu chảy, vã mồ hôi, khó thở...
Các bác sĩ nhận định, đây là tình trạng ngộ độc tập thể qua đường ăn uống và chất gây ngộ độc do rượu ngâm. Bằng việc kích hoạt hệ thống báo động đỏ, bệnh viện đã huy động tối đa nhân lực để cấp cứu người bệnh.
Bác sĩ Tình cho biết, các bệnh nhân được dùng các biện pháp đào thải nhanh nhất chất độc ra khỏi đường tiêu hoá bằng cách gây nôn, rửa dạ dày, nhuận tràng, truyền dịch. Ngoài ra, các bệnh nhân được theo dõi liên tục để sẵn sàng xử trí nếu có suy hô hấp, co giật, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, suy chức năng các tạng...
Cùng với đó, các bác sĩ nhanh chóng tìm nguyên nhân gây ngộ độc. "Chúng tôi đã hướng dẫn người nhà mang rượu mà họ đã uống, loại cây mà họ đã sử dụng củ của nó để ngâm rượu. Qua quan sát hình dạng củ, quả và lá của loại cây này, đồng thời tham khảo ý kiến một số chuyên gia và tra cứu các tài liệu, chúng tôi nhận định đây là cây thương lục - tên khoa học là Phytolacca acinosa Roxb. Củ và rễ của loại cây này cũng rất giống nhân sâm" bác sĩ Tình thông tin.
Trước đó, nhóm công nhân đã nhầm lẫn loại cây thương lục là nhân sâm nên đào củ để ngâm rượu và lần đầu mang ra uống sau một thời gian ngâm. Trong 6 người cùng uống rượu có 5 người uống nhiều nhất có triệu chứng nặng phải nhập viện, 1 người uống ít, các triệu chứng nhẹ hơn nên không nhập viện.
Sau 2 ngày điều trị và chăm sóc, các bệnh nhân đã hết các triệu chứng lúc ban đầu nhập viện nhưng vẫn còn mệt và xin xuất viện về chỗ trọ để tiếp tục theo dõi sức khoẻ.
Cây thương lục (có nguồn gốc từ Mỹ), là cây ngoại lai có mặt tại Việt Nam từ nhiều năm trước. Cây sống nhiều năm, thân hình trụ nhẵn, màu xanh lục, ít phân nhánh, lá mọc so le, phiến xoan ngược to, dài 12 – 25cm, rộng 5 – 10cm, cuống lá 3cm, đầu lá nhọn tù, gốc lá nhọn.
Thương lục trưởng thành có cây cao hơn 1m, có củ mập, to khá giống với củ sâm, sau khoảng 8 tháng củ có thể to cỡ cổ tay người lớn. Cây dễ trồng, mau lớn, có hình dạng bên ngoài và mùi vị sau khi ngâm rượu rất giống mùi nhân sâm nên nhiều người đã đào rễ, củ để dùng ngâm rượu uống mà hoàn toàn không hay biết là mình đang đưa các chất độc vào cơ thể.
Bác sĩ Bùi Thanh Hải, Hội đông Y tỉnh Nghệ An cho biết, cây thương lục có tác dụng chủ yếu là chữa phù, căng trướng, sa kết (như bị táo bón) có vai trò như thuốc xổ, hoặc có thể trị bệnh ngoài da như mụn nhọt. Rễ, cây và lá đều có thể dùng được.
Tuy nhiên, nó là vị thuốc chứa chất độc nên ít được dùng trong y học, nếu không dùng đúng liều lượng có thể gây ra các triệu chứng như hủy thai, diệt tinh trùng gây vô sinh, đau đầu, tê môi, co giật, tụt huyết áp, co giật.. Nếu ngộ độc nặng hoặc không được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể bị suy hô hấp, hôn mê hoặc tử vong.
người dân không nên dùng củ thương lục để ngâm rượu, không nên nhân giống loại cây này vì nó chứa nhiều chất độc. Ngoài ra, người dân không nên uống quá liều, lạm dụng sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng.
Bác sĩ Tình cho biết, củ và rễ của cây thương lục rất giống với nhân sâm, khi ngâm rượu cũng có mùi thơm như nhân sâm nên rất dễ nhầm lẫn.
Bác sĩ Tình khuyến cáo, khi không may ngộ độc với bất kỳ thành phần nào của cây thương lục, cần nhanh chóng loại bỏ chất độc ra khỏi đường tiêu hoá bằng các cách: gây nôn, rửa dạ dày, dùng thuốc nhuận tràng, truyền dịch... Người bệnh phải được điều trị và theo dõi tại các cơ sở y tế.
