Những ngày qua, người dân El Salvador đổ xô đến ngôi nhà màu xanh ngọc lục bảo trên phố Estévez, tìm kiếm tin tức về những người thân yêu đã mất tích không dấu vết.
"Họ nói có rất nhiều thi thể ở trong này, khoảng 40 người", Jessenia Elizabeth Francia, người phụ nữ 38 tuổi đến ngôi nhà này tìm người thân, nói với Guardian.
Francia đi hơn 32 km dưới tiết trời nắng nóng để đến được thành phố Chalchuapa, một thị trấn nhỏ ở phía tây El Salvador, để tìm kiếm con trai của cô, Luis Fernando. Cậu thanh niên này mất tích cách đây 7 năm ở tuổi 16.
“Tôi chỉ muốn tìm thấy ít nhất là xương của thằng bé để tôi có thể an táng cho nó và được thanh thản", cô nói, tay nắm chặt chiếc điện thoại di động có bức ảnh đứa con mất tích và dòng chữ "tôi có niềm tin".
Những người khác đến đây tìm con gái hoặc vợ. Họ lo sợ những người phụ nữ này đã trở thành con mồi cho chủ sở hữu ngôi nhà, vốn là cựu cảnh sát Hugo Ernesto Osorio Chávez.
Một người thân đang tìm kiếm thành viên gia đình mất tích gần ngôi nhà ở Chalchuapa. (Ảnh: Bryan Avelar)
Kẻ này bị cáo buộc là kẻ giết người hàng loạt và chôn thi thể các nạn nhân bên trong ngôi nhà.
Ngôi mộ tập thể ở số 11 phố Estévez được phát hiện vào đêm 7/5 sau khi hàng xóm gọi cảnh sát vì nghe thấy tiếng khóc của một phụ nữ trẻ.
Hơn một giờ sau đó, khi cảnh sát đến hiện trường, người phụ nữ này và mẹ cô đã chết. Về sau Osorio thú nhận tội dùng ống sắt đánh họ đến chết.
Trong khi tạm giữ người đàn ông 51 tuổi, cảnh sát tình cờ phát hiện thi thể của hai người đàn ông bị chôn sơ sài trong sân nhà. Khi bắt đầu đào bới, cảnh sát phát hiện thêm nhiều xác chết bên dưới trong một loạt hố chôn.
Các nhà chức trách vẫn chưa công bố số lượng chính xác các thi thể được phát hiện bên trong ngôi nhà. Điều tra ban đầu cho thấy chắc chắn có nhiều hơn 15 thi thể và con số có thể lên tới 40.
Chấn động khắp El Salvador
Candelaria Carranza Castro, một phụ nữ lớn tuổi có mái tóc bạc, có con gái mất tích vào tháng 7/2015. Bà là một trong những người đến ngôi nhà này tìm người thân hôm 24/5.
"Con gái tôi 24 tuổi. Dù có chuyện gì xảy ra tôi cũng muốn tìm nó", bà nói.
Các quan chức cho biết hầu hết nạn nhân là những phụ nữ trẻ bị Osorio dụ về nhà bằng cách hứa sẽ giúp họ tìm việc làm ở Mexico. Ít nhất ba người trong số đó là trẻ nhỏ, bao gồm một đứa bé hai tuổi, bảy tuổi và chín tuổi.
Chín nghi phạm khác đã bị bắt, trong số đó có những kẻ buôn người và các cựu sĩ quan cảnh sát cũng như quân nhân. Điều này làm dấy lên nghi ngờ Osorio cũng sử dụng nghĩa trang bí mật trong nhà này để giấu xác nạn nhân do người khác giết.
“Chúng tôi không ngờ ông ta là người thế này", Arnoldo González, hàng xóm 40 tuổi của nghi phạm, nói.
“Ông ta luôn đi xe máy và có vẻ rất dễ tính, rất bình thường. Đôi khi ông ta nói với chúng tôi rằng ông ta làm thám tử tư hoặc vệ sĩ. Chúng tôi chưa bao giờ nghi ngờ điều gì vì trước đây ông ta từng là cảnh sát”, González nói thêm.
Vụ án tạo ra làn sóng chấn động khắp El Salvador, thu hút sự chú ý về nạn giết người đang hoành hành khắp châu Mỹ Latin, từ Argentina đến Mexico. Tính riêng tại Mexico, trong năm 2019, có đến 4.000 phụ nữ đã bị giết.
El Salvador từ lâu được coi là một trong những nơi nguy hiểm nhất trên thế giới đối với phụ nữ. Nhiều người buộc phải chạy trốn lên phía bắc để tìm nơi trú ẩn tại Mỹ.
Theo thống kê của Ormusa (Tổ chức Phụ nữ Salvador vì Hòa bình), trong năm 2020, 541 phụ nữ đã mất tích tại đất nước với dân số 6,7 triệu người này.
Nhà hoạt động xã hội và nữ quyền Morena Herrera cho biết: “Vụ giết phụ nữ hàng loạt ở Chalchuapa không phải là một vụ cá biệt".
Đội pháp y khai quật những thi thể bị chôn trong ngôi nhà ở Chalchuapa, El Salvador. (Ảnh: AP)
“Những vụ như thế này bắt nguồn từ hai yếu tố: sự thờ ơ của xã hội trước tình trạng bạo lực với phụ nữ, và sự đồng lõa của các nhà chức trách. Các tổ chức của El Salvador quan tâm rất ít đến cuộc sống của phụ nữ - và tôi không chỉ nói về cảnh sát”, bà Herrera nói thêm.
Ngôi mộ tập thể hé lộ vấn nạn xã hội
Kể từ khi nhậm chức cách đây hai năm, tổng thống theo đường lối dân túy của El Salvador, ông Nayib Bukele tuyên bố số vụ giết người ở nước này đã giảm đáng kể, với số vụ giết người trung bình hàng ngày giảm từ 9 xuống ba vụ.
Tuy nhiên, câu hỏi được đặt ra là liệu con số nói trên có phản ánh các chính sách an ninh cứng rắn hơn của chính phủ hay không, hay đây chỉ là thỏa thuận ngầm giữa các nhà chức trách với Mara Salvatrucha (MS-13) - băng nhóm tội phạm lớn nhất El Salvador.
Vào năm 2020, trang tin Salvador El Faro công bố tài liệu rò rỉ cho thấy các quan chức chính phủ thuyết phục một số trùm băng đảng ngồi tù để "bình định" tình hình, đổi lại họ sẽ nhận được sự đối xử tử tế và lợi ích chính trị.
Một số trang tin khác chỉ ra rằng dù tỷ lệ các vụ giết người ở El Salvador giảm, số vụ mất tích lại tăng lên.
Ngôi mộ tập thể trong căn nhà ở thành phố Chalchuapa nói trên là một minh chứng phản bác lại tuyên bố của Tổng thống Bukele.
Theo cách miêu tả của các nhà chức trách, những vụ giết người là hành vi quái đản của "kẻ tâm thần". Nhưng trong trường hợp này, bị cáo lại là các cựu sĩ quan cảnh sát hoặc quân đội, không có vẻ gì là có vấn đề tâm lý.
“Nhờ phản ứng nhanh chóng của các sĩ quan và điều tra viên, ông ta sẽ phải ngồi tù ít nhất 100 năm”, tổng thống El Salvador viết trên Twitter hôm 21/5.
Đối với các gia đình có người thân mất tích ở El Salvador, việc phát hiện ra ngôi mộ tập thể nói trên mang lại hy vọng nhỏ nhoi, rằng ít nhất họ có thể tìm thấy thi thể người thân của mình.
Một nhân viên an ninh bảo vệ hiện trường vụ án cho biết có tới 15 người đến mỗi ngày để tìm hài cốt người thân.
Hôm 21/5, theo ghi nhận của Guardian, có 6 gia đình đến đây để tìm thi thể người mất tích.
Khi ngồi dưới bóng cây gần khu nhà của bị cáo Osorio, cô Francia nhớ lại vào ngày 30/8/2014, cô đưa con trai đi mua đồ ăn trưa ở Ahuachapán, thị trấn cách thành phố Chalchuapa 30 phút về phía tây.
“Khi ấy, thằng bé bỏ đi và tôi không bao giờ gặp lại nó nữa", cô nói và kể lại hành trình tìm kiếm con trai không biết mệt mỏi của mình.
“Chúng tôi đến bệnh viện, nhà xác, đến bất cứ đâu để tìm nó. Nhưng tất cả đều vô ích", Francia nói.
Còn với bà Carranza, bà được cho xem album ảnh về các đồ dùng cá nhân được phát hiện trong ngôi nhà, để xem có đồ vật nào thuộc về con gái bà hay không.
"Tôi thấy quần áo, giày dép, đồ trang sức, nhưng không có vật nào trong số đó là của con gái tôi cả. Không có gì cả", người phụ nữ này nói và cho biết bà nhớ rất rõ con gái mặc đồ gì trước khi mất tích.
“Có lẽ sau này họ sẽ tìm thấy thứ gì đó. Ai mà biết được", chị gái bà Carranza ngồi cạnh đó cố gắng an ủi.
"Có lẽ thế", bà Carranza nói, tay nâng niu bức chân dung của đứa con bà chưa gặp trong 6 năm qua.
