Đây là nhận định của TS Angela Pratt, Trưởng đại diện Văn phòng WHO tại Việt Nam tại hội thảo thực trạng, thách thức và giải pháp phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam”. Hội thảo do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức vào sáng ngày 23/11.
TS Angela Pratt nhìn nhận, Việt Nam cần phải có những nỗ lực mạnh mẽ hơn nữa để có thể đạt được mục tiêu giảm thiểu việc sử dụng thuốc lá 30% tương đối vào năm 2030 so với tỷ lệ của năm 2015.
“Giá thuốc lá ở Việt Nam rẻ đến mức khó tin – đồng nghĩa với việc giá cả không phải là rào cản đối với giới trẻ trong việc hình thành thói quen hút thuốc lá.
Chúng ta cần thay đổi điều này, và làm cho việc bắt đầu cũng như tiếp tục hút thuốc ở những người trẻ trở nên khó khăn hơn. Tăng thuế thuốc lá sẽ là cách nhanh nhất và tiết kiệm chi phí nhất để đạt được điều này”, TS Angela Pratt cho hay.
Đồng tình với quan điểm này, ThS. Nguyễn Hạnh Nguyên, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam cũng nhấn mạnh từ các số liệu thống kê ở các quốc gia cho thấy, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá giúp giảm tiêu dùng, nâng cao sức khoẻ, giảm bệnh tật, tử vong sớm và các chi phí y tế và kinh tế liên quan.
Hơn thế nữa, TS Angela Pratt nhấn mạnh, thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá mới không an toàn, không có lợi cho sức khỏe mà thực sự lá rất nguy hiểm đối với sức khỏe của thanh thiếu niên.
“Các bằng chứng hiện có đều chỉ ra rằng những sản phẩm này chứa hàm lượng lớn nicotine, một chất gây nghiện mạnh. Chúng tôi có các bằng chứng cho thấy tác hại đáng kể mà nicotine có thể gây ra đối với bộ não đang phát triển của trẻ em và thanh thiếu niên – rằng chúng ảnh hưởng đến trí nhớ, mức độ chú ý và khả năng tập trung và học tập của các bạn trẻ. Đồng thời nó cũng sẽ có tác động rất tiêu cực đến tâm trạng của các em.
Hơn thế nữa, những sản phẩm này có chứa các chất độc hại tương tự như những chất độc có trong thuốc lá thông thường - những chất đã được chứng minh là có thể gây ung thư, bệnh tim và bệnh phổi về lâu dài”, TS Angela Pratt nhấn mạnh.
Cũng liên quan đến vấn đề này, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế Trần Thị Trang cho biết, tại điều tra mô tả thực trạng sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại 34 tỉnh, thành phố của Việt Nam năm 2020 cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở Việt Nam giảm chậm và còn cao. Việt Nam vẫn nằm trong số 15 quốc gia sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới.
“Tỷ lệ sử dụng hút thuốc lá chung năm 2020 chỉ giảm 0,8% so với năm 2015 (21,7% năm 2020 so với 22,5% năm 2015). Tỷ lệ nam giới hút thuốc vẫn chiếm 42,3% dù giảm 2% so với năm 2015 (45,3%) và tỷ lệ nữ giới hút thuốc là 1,7%, tăng so với năm 2015 (1,1%)”, bà Trần Thị Trang thông tin.
Đáng ngại là, nếu so sánh thô thì chỉ sau 5 năm, tỉ lệ hút thuốc lá điện tử ở Việt Nam đã tăng 36,5 lần đối với cả hai giới, và tăng lần lượt trong hai nhóm nam giới và nữ giới là 22,75 và 46 lần. Trong đó, tỷ lệ sử dụng thuốc lá mới ở các thành phố có xu hướng tăng, nhất là đối tượng học sinh, sinh viên, giới trẻ.
Trước thực trạng này, WHO khuyến nghị các Việt Nam nên làm mọi cách để ngăn chặn thanh thiếu niên sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới.
Điều này có nghĩa là để bảo vệ sức khỏe của giới trẻ thì không nên thí điểm hoặc hợp pháp hóa các sản phẩm này, để chúng ta có thể tránh việc tạo ra một thế hệ tương lai nghiện các sản phẩm thuốc lá rất có hại này.
“Nếu sản phẩm thuốc lá điện tử được bán tràn lan sẽ đối mặt và khó có giải pháp phòng chống trẻ em sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng”, TS Angela Pratt nhấn mạnh.
Đồng tình với quan điểm này, đại diện Bộ Y tế đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới vì các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều là các sản phẩm có hại cho sức khỏe.
N. Huyền
