Ngày 4/7, buổi tọa đàm về cuốn hồi ký "Nhất Linh, cha tôi" diễn ra tại Quận 3, TP.HCM. Đông nghịt độc giả gồm các nhà nghiên cứu, giáo viên, sinh viên, học sinh... đã đến trao đổi cùng nhà nghiên cứu Nhật Chiêu.
|
Chân dung cố nhà văn Nhất Linh. |
Nhất Linh là "văn nhân của văn nhân"
Mở đầu buổi tọa đàm, nhà nghiên cứu Nhật Chiêu nói ông rất yêu cố nhà văn Nhất Linh. Dù cách biệt nhiều tuổi, khi Nhất Linh bắt đầu nổi tiếng ông chỉ mới chào đời. Dù vậy, 10 tuổi, ông "gặp" Nhất Linh bằng cách ngấu nghiến từng cuốn sách của nhà văn. Không chỉ nhà nghiên cứu Nhật Chiêu, hầu hết những đứa trẻ sinh ra trong thời đó đều lớn lên trong không khí văn học của Tự lực văn đoàn. Học xong, tốt nghiệp, Nhật Chiêu đi dạy cũng là dạy các tác phẩm của nhóm văn nổi tiếng này.
"Tôi gần như yêu Nhất Linh nhất trong các nhà văn Việt Nam, không phải vì hôm nay đến tọa đàm này mà nói như vậy. Nhất Linh là văn nhân của văn nhân. Ông rất giỏi tiếng Hán, tiếng Pháp. Ông viết tên mình Nhất Linh theo Hán tự nghĩa là "linh thiêng nhất", cho thấy ông rất hiểu phẩm giá của mình", nhà nghiên cứu Nhật Chiêu nói.
Nhà nghiên cứu cũng ngậm ngùi nhắc lại sự ra đi của Nhất Linh hôm 7/7/1963, tạo thành "cơn chấn động" thời kỳ đó. Đám tang cố nhà văn là 1 trong 3 đám tang lớn nhất Sài Gòn đương thời. Lúc đó, Nhật Chiêu vẫn còn là một cậu bé niên thiếu, bố mẹ không cho ông đi dự đám tang vì lo ngại tình hình phức tạp.
|
Nhà nghiên cứu Nhật Chiêu trong tọa đàm. |
Nhà nghiên cứu Nhật Chiêu kể, thi sĩ Vũ Hoàng Chương đến viếng Nhất Linh đã dùng bàn tay gầy gò gõ 3 cái vào quan tài, đọc nên câu đối bất hủ: Người quay tơ, đôi bạn, tối tăm, anh phải sống chứ sao đoạn tuyệt / Đời mưa gió, lạnh lùng, bướm trắng, buổi chiều vàng đâu chỉ nắng thu.
Hai câu này, chỉ 4 chữ "chứ sao" và "đâu chỉ” là của Vũ Hoàng Chương, còn lại là ghép tên các tác phẩm của Nhất Linh là tác giả hoặc đồng tác giả mà thành.
Nhất Linh không chỉ là nhà văn mà còn là nhà chính trị, học giả, họa sĩ và là người rất hiểu về hoa, đặc biệt là chiều sâu trong cái nhìn của ông về loài lan thanh ngọc. Cố nhà văn từng xây một căn nhà ở giữa rừng Fim Nôm vào những năm cuối đời, đặt tên là Thanh Ngọc Đình. Dù vậy, căn nhà chưa kịp hoàn thành đã bị giật sập sau một đêm giông gió năm 1959. Trong cuốn Giòng sông Thanh Thủy, Nhất Linh đã vẽ tranh lan thanh ngọc trang đầu với 2 câu thơ: "Sắc trong Thanh Ngọc hương thơm mộng / Một thoáng mơ tiên thoảng xuống trần".
Nhà nghiên cứu Nhật Chiêu cũng bày tỏ nỗi buồn vì hiện tại không nhiều người trẻ còn nhớ Nhất Linh cũng như sự nghiệp văn chương lẫy lừng của cố nhà văn.