Ung thư gan là bệnh ung thư bắt đầu trong các tế bào của gan. Gan là một cơ quan có kích thước bằng quả bóng đá, nằm ở phần trên bên phải của bụng, bên dưới cơ hoành và phía trên dạ dày.
Một số loại ung thư có thể hình thành trong gan. Loại ung thư gan phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào gan, bắt đầu từ loại tế bào gan chính (tế bào gan). Các loại ung thư gan khác, chẳng hạn như ung thư đường mật trong gan và u nguyên bào gan, ít phổ biến hơn nhiều. Ung thư di căn đến gan phổ biến hơn ung thư bắt đầu từ tế bào gan.
Bệnh ung thư gan là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 chỉ sau ung thư phổi và ung thư dạ dày. Tiên lượng bệnh rất xấu, thời gian sống thêm trung bình của bệnh nhân chỉ từ 3 - 6 tháng từ khi phát hiện bệnh.
Ảnh minh họa: Mayo Clinic.
Câu hỏi là vậy Ung thư gan có di truyền không? Bản thân bệnh ung thư gan không di truyền ngoài ra cũng không có hội chứng ung thư di truyền nào làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư gan.
Một hội chứng ung thư di truyền được gọi là hội chứng Lynch, có liên quan đến nguy cơ phát triển ung thư ống mật trong đời từ 1-4%, tuy nhiên nguy cơ này chỉ vượt quá một chút nguy cơ cả đời khoảng 1% đối với ung thư gan và ống mật trong dân số Hoa Kỳ nói chung.
Ngược lại, bệnh hemochromatosis di truyền (HH) hay bệnh ứ sắt, một chứng rối loạn chuyển hóa di truyền khiến cơ thể hấp thụ quá nhiều sắt, từ đó làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan gấp 20 lần và được chẩn đoán ở khoảng một trong số 300 người. Mặc dù HH là một rối loạn di truyền, nhưng phương thức di truyền bệnh lặn đòi hỏi một cá nhân phải thừa hưởng 2 bản sao đột biến của gen HFE, một bản sao của gen HFE từ mỗi bố mẹ, để thừa hưởng rối loạn. Điều này khiến khả năng di truyền bệnh theo thống kê là tương đối thấp, ngay cả khi bố hoặc mẹ bị ảnh hưởng với rối loạn.
Thực tế, ung thư gan không có yếu tố di truyền mạnh, nhưng tiền sử gia đình có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan của một cá nhân.
Nhiễm HBV và HCV và sử dụng nhiều rượu là tất cả các yếu tố nguy cơ cao gây ung thư gan. HBV và HCV có thể truyền từ mẹ sang con qua đường máu, nhưng không truyền qua gen, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng của trẻ nếu người mẹ bị nhiễm trước khi sinh đứa trẻ.
Ngoài ra, tiền sử gia đình sử dụng rượu sau đó có thể ảnh hưởng đến mức độ tiêu thụ rượu của một cá nhân. Trong trường hợp ung thư gan, tiền sử gia đình có các yếu tố nguy cơ môi trường khác nhau, chứ không phải do đột biến gen của hội chứng ung thư di truyền, có thể làm tăng khả năng phát triển của bệnh.
Nguyên nhân dẫn đến ung thư gan
Đôi khi nguyên nhân của ung thư gan được biết đến, chẳng hạn như nhiễm trùng viêm gan mãn tính. Nhưng đôi khi ung thư gan xảy ra ở những người không có bệnh cơ bản và không rõ nguyên nhân gây ra nó.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư gan nguyên phát bao gồm:
- Nhiễm HBV hoặc HCV mãn tính
- Xơ gan
- Một số bệnh gan di truyền
- Bệnh tiểu đường
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
- Tiếp xúc với aflatoxin
- Uống rượu quá mức
Ung thư gan có thể chữa được nếu được phát hiện ở giai đầu. Vì thế, bạn cần lắng nghe cơ thể và chú ý đi khám sức khỏe định kỳ, nhất là những người có yếu tố nguy cơ cao.
Dấu hiệu ung thư gan
Có một hoặc nhiều triệu chứng dưới đây không có nghĩa là bạn bị ung thư gan. Trên thực tế, nhiều triệu chứng trong số này có nhiều khả năng là do các bệnh lý khác gây ra. Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số những triệu chứng này, điều quan trọng là phải được bác sĩ kiểm tra để tìm ra nguyên nhân và điều trị nếu cần.
Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư gan thường không biểu hiện cho đến giai đoạn sau của bệnh, nhưng đôi khi chúng có thể biểu hiện sớm hơn. Nếu bạn đến bác sĩ khi lần đầu tiên nhận thấy các triệu chứng, bệnh ung thư của bạn có thể được chẩn đoán sớm hơn, khi việc điều trị có khả năng hữu ích nhất.
Một số triệu chứng phổ biến nhất của ung thư gan là:
- Giảm cân
- Ăn mất ngon
- Cảm thấy rất no sau một bữa ăn nhỏ
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Gan to, có cảm giác đầy dưới xương sườn bên phải
- Lá lách to ra, cảm thấy như đầy dưới xương sườn bên trái
- Đau ở bụng hoặc gần xương bả vai bên phải
- Sưng hoặc tích tụ chất lỏng trong bụng
- Ngứa
- Vàng da và mắt.
Các triệu chứng khác có thể bao gồm sốt, nổi các tĩnh mạch trên bụng có thể nhìn thấy qua da và xuất huyết hoặc bầm tím bất thường.
Những người bị viêm gan mãn tính hoặc xơ gan có thể cảm thấy tồi tệ hơn bình thường hoặc có thể chỉ có những thay đổi trong kết quả xét nghiệm trong phòng thí nghiệm, chẳng hạn như xét nghiệm chức năng gan hoặc nồng độ alpha-fetoprotein (AFP).
Hà An tổng hợp
