Bệnh đến từ sự chủ quan
Bà N.T.K (65 tuổi, trú tại huyện Chương Mỹ, Hà Nội) có cơ thể gầy yếu (nặng 40kg), kiệt sức nhưng bụng phình to bất thường. Khoảng 2 tháng nay, bà thấy đau bụng, kém ăn, giảm cân nhanh. Mới đây, bà đến Bệnh viện Ung bướu Hà Nội khám thì phát hiện khối u sau phúc mạc, kích thước hơn 20cm.
Khối u đè đẩy các tạng lân cận, đẩy thận trái lệch sang phải, đè ép vào tụy, một phần lách, dạ dày, ranh giới với nhu mô thận, dạ dày không rõ. Qua hội chẩn phẫu thuật, các bác sĩ xác định bệnh nhân tuổi đã cao, thể trạng gầy mòn, chỉ nặng 40kg, BMI 16.6, huyết áp thấp, thiếu máu trước mổ nên trong quá trình gây mê và phẫu thuật phải đối mặt với nhiều nguy cơ. Tuy nhiên, nếu không được can thiệp kịp thời, khối u sẽ ngày càng xâm lấn, di căn đe dọa tính mạng người bệnh.
Ca phẫu thuật kéo dài hơn 4h. Khối u lớn, nhiều mạch nuôi từ động mạch lách, động mạch chủ bụng và động mạch mạc treo tràng trên, ranh giới với nhiều bộ phận không rõ, gây khó khăn khi bóc tách. Các bác sĩ đã phải tiến hành cắt thận trái và niệu quản do khối u xâm lấn.
Khối u được lấy ra nặng hơn 3kg, kích thước 26x22x9cm. Trong quá trình phẫu thuật, bệnh nhân phải truyền song song hai đơn vị máu.
Kết quả giải phẫu bệnh là u sarcoma mỡ mất biệt hóa. Khi hậu phẫu ổn định bệnh nhân sẽ tiếp tục được điều trị theo phương pháp xạ trị.
Các dấu hiệu của ung thư phúc mạc
Theo các bác sĩ, phúc mạc là một lớp thanh mạc liên tục, che phủ mặt trong thành bụng và bọc lấy tất cả các tạng thuộc ống tiêu hóa và một số tạng khác ở trong ổ bụng.
Phúc mạc bao gồm lá thành, lá tạng và lá trung gian (mạc nối, mạc treo, dây chằng). Ung thư ở phúc mạc bao gồm ung thư phúc mạc nguyên phát và ung thư phúc mạc thứ phát (hay còn gọi là ung thư di căn phúc mạc).
Phần lớn ung thư di căn đến phúc mạc là ung thư nguyên phát ở các tạng trong ổ bụng: ung thư buồng trứng (46%), ung thư dạ dày (14%), ung thư tụy (9%), ung thư đại-trực tràng (7%)…. Các ung thư ngoài ổ bụng di căn đến phúc mạc chiếm khoảng 10%, chủ yếu gồm ung thư vú (41%), ung thư phổi (21%) và ung thư hắc tố (9%).
Theo các bác sĩ, sarcoma mỡ sau phúc mạc là một bệnh ác tính hiếm gặp, chiếm khoảng 0.8% trong tất cả các loại ung thư. Phương pháp điều trị chủ yếu của u mỡ ác tính sau phúc mạc là phẫu thuật bởi loại u này ít đáp ứng với xạ trị và hóa trị, tuy nhiên tỷ lệ tái phát sau mổ rất cao (khoảng trên 50% trong 2 năm).
Triệu chứng lâm sàng của ung thư phúc mạc nhìn chung không đặc hiệu. Giai đoạn sớm (thậm chí ngay cả một số bệnh nhân đã di căn phúc mạc lan làn), không có hoặc có rất ít triệu chứng lâm sàng.
Một số triệu chứng gợi ý di căn phúc mạc bao gồm: mệt mỏi, chán ăn, gầy sút cân nhanh, đầy bụng hoặc đau bụng, khó tiêu, no trước khi ăn xong, cảm giác áp lực ở bụng hoặc hố chậu, buồn nôn hoặc nôn. Khi có các triệu chứng như tràn dịch ổ bụng, bán tắc ruột, tắc ruột thì thường bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Ung thư di căn phúc mạc phần lớn nguyên phát từ ống tiêu hóa. Triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu. Chẩn đoán dựa trên soi ổ bụng sinh thiết và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh (MDCT, MRI, PET/CT).
Kết hợp các biện pháp điều trị tại chỗ (phẫu thuật cắt giảm u, hóa chất trong phúc mạc), điều trị toàn thân (hóa chất, điều trị đích, điều trị miễn dịch) và điều trị giảm nhẹ (điều trị tràn dịch ổ bụng, tắc ruột, bán tắc ruột…) đã cải thiện đáng kể thời gian sống thêm và chất lượng sống bệnh nhân. Tuy nhiên, tiên lượng của bệnh nhân ung thư di căn phúc mạc vẫn rất xấu.
Việc chẩn đoán các khối u sau phúc mạc cũng gặp nhiều khó khăn do vị trí và sự phát triển âm thầm của u. Do vậy, các bác sĩ khuyến cáo, người dân nên đi kiểm tra sức khỏe và tầm soát ung thư định kỳ để kịp thời phát hiện những bất thường trong cơ thể. Khi khối u còn nhỏ tức là bệnh còn ở giai đoạn sớm, việc điều trị sẽ thuận lợi và khả năng chữa khỏi sẽ cao hơn.
