Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới (WCRF) thống kê năm 2018, thế giới ghi nhận 840.000 bệnh nhân mới mắc ung thư gan. Trong đó, Việt Nam đứng thứ 4 về tỷ lệ mắc ung thư gan, tính chung ở cả 2 giới.
Tại Anh, ung thư gan là bệnh có tỷ lệ chữa khỏi và sống sót thấp nhất. Đa số bệnh nhân đều phát hiện, chẩn đoán ở giai đoạn muộn, khó điều trị, khối u đã di căn sang nhiều cơ quan khác. Tổ chức British Liver Trust của Anh đã chỉ ra 3 điều cần biết về ung thư gan nhằm nâng cao nhận thức về căn bệnh này.
4 loại ung thư gan nguyên phát
Ung thư gan được phân loại thành nguyên phát và thứ phát. Trong đó, ung thư nguyên phát bắt nguồn từ gan. Ung thư thứ phát là do khối u ác tính di căn từ bộ phận khác đến gan như ruột, phổi, dạ dày, tụy, vú… Do đó, cách điều trị cho từng loại ung thư gan cũng khác nhau.
Ung thư gan nguyên phát có 4 loại chính, bao gồm:
Ung thư tế bào gan (Hepatocellular Carcinoma - HCC): Đây là loại thường gặp nhất, chiếm tới 90% các trường hợp. HCC bắt nguồn từ tế bào gan, các khối u gan hình thành do xơ hoặc viêm.
Ung thư tế bào gan dạng tấm sợi (Fibrolamellar hepatocellular carcinoma – FHCC): Loại ung thư này hiếm gặp, thường ảnh hưởng tới nhóm người trẻ. Nguyên nhân và nguy cơ gây bệnh vẫn chưa được tìm ra. FHCC thường phát triển trên nền mô gan bình thường.
Ung thư tế bào ống mật (Cholangiocarcinoma - CC): 5-10% bệnh nhân mắc ung thư gan thuộc loại này. Các khối u gan ác tính phát triển từ tế bào biểu mô ống mật.
Angiosarcoma: Loại ung thư này rất hiếm gặp, trong đó, ung thư phát triển từ các tế bào mạch máu trong gan.
Đàn ông có nguy cơ mắc cao hơn
Ung thư gan nguyên phát ngày càng phổ biến ở mọi lứa tuổi. Theo thống kê của British Liver Trust, ung thư biểu mô tế bào gan thường gặp ở nam giới nhiều hơn phụ nữ. Hơn 65% người được chẩn đoán mắc HCC là đàn ông. Nguyên nhân vẫn chưa được tìm ra. Trong một nghiên cứu công bố trên Journal of Experimental Medicine ngày 3/4/2019, các tế bào mỡ ở phụ nữ tiết ra nhiều hơn. Hiện tượng này góp phần ngăn các tế bào gan hình thành khối u ác tính.
Khoảng 3-4% bệnh nhân bị xơ gan chuyển thành ung thư. Xơ gan là thương tổn tiến triển chậm, gây sẹo xơ trong nhu mô gan. Nguyên nhân của tình trạng này là rượu bia và viêm gan siêu vi C.
Các triệu chứng ban đầu khó nhận biết
Ở giai đoạn đầu, ung thư gan rất khó phát hiện. Bởi ở thời điểm này, gan vẫn hoạt động tốt, chưa có triệu chứng lâm sàng cụ thể. Các dấu hiệu cũng tương tự xơ gan nên ít bệnh nhân phát hiện hoặc lưu tâm.
Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) cảnh báo bạn cần lưu nếu cơ thể có các triệu chứng sau đây:
- Da và niêm mạc mắt chuyển vàng bất thường, kèm theo các cơn ngứa. Nước tiểu sẫm màu và phân nhợt nhạt hơn bình thường.
- Chán ăn và sụt cân bất ngờ, khó tiêu, đầy hơi, luôn cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng.
- Xuất hiện khối u bên phải bụng và thấy đau.
- Bụng sưng to bất thường.
Hiện nay, ghép gan là lựa chọn điều trị tích cực nếu phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu. Phương pháp này có thể loại bỏ hoàn toàn khối u ác tính trong gan. Ngoài ra, hóa trị, xạ trị cũng được sử dụng trong chữa ung thư gan. Tuy nhiên, tỷ lệ sống sót phụ thuộc vào thời điểm phát hiện bệnh. Để phát hiện ung thư gan sớm, bạn nên tầm soát, sinh thiết thường xuyên, nhất là nhóm ngoài 45 tuổi.
