Theo CCTV, hành động chỉ định tiêu diệt mục tiêu của Israel có thể được bắt nguồn từ đầu những năm 1970 khi tổ chức tình báo Mossad ám sát các nhà lãnh đạo của Tổ chức Giải phóng Palestine để ngăn cản các hoạt động chống Israel của người Palestine.
Hành động chỉ định tiêu diệt mục tiêu quy mô lớn của Israel bắt đầu trong cuộc nổi dậy thứ hai của người Palestine. Vào tháng 9/2000, để trả đũa cho các vụ đánh bom liều chết của các tổ chức cấp tiến Palestine, chính phủ Israel đã thực hiện việc tiêu diệt mục tiêu nhằm vào các quan chức cấp cao và thành viên chủ chốt của các phe phái khác nhau ở Palestine.
Vào ngày 22/3/2004, Israel đã giết Sheikh Ahmed Yassin, người sáng lập và lãnh đạo tinh thần của tổ chức Hamas bằng biện pháp chỉ định tiêu diệt mục tiêu, gây ra một làn sóng phản đối lớn. Vụ việc cũng đã làm dấy lên mối quan tâm rộng rãi trong cộng đồng quốc tế về phương pháp ám sát này. Tổng thư ký Liên hợp quốc khi đó là Kofi Annan đã lên án mạnh mẽ việc Israel cố ý ám sát nhà lãnh đạo tinh thần Hamas Yassin và cho rằng động thái của Israel không chỉ vi phạm luật pháp quốc tế mà còn không có lợi cho việc giải quyết hòa bình vấn đề Trung Đông.
Vào thời điểm đó, tất cả các quốc gia trên thế giới đều lên án vụ việc. Lãnh đạo Nga, Pháp, Liên minh châu Âu, Ả Rập Saudi đều đưa ra những tuyên bố gay gắt, thậm chí Ngoại trưởng Anh Jack Straw cũng lên án vụ ám sát Yassin là "không thể chấp nhận" và "không công bằng". Ông nói, "Israel cũng không được lợi ích gì khi giết một ông già ngồi trên xe lăn".
Tuy nhiên, sự lên án của cộng đồng quốc tế không ngăn được hoạt động chỉ định tiêu diệt mục tiêu của Israel. Theo thống kê chưa đầy đủ, từ năm 2000 đến năm 2010, Israel đã thực hiện 213 vụ, giết chết 239 người Palestine.
Sau sự kiện 11/9, Mỹ cũng sử dụng chiến thuật chỉ định tiêu diệt mục tiêu quy mô lớn ở Afghanistan và Iraq. Sau năm 2009, chính quyền Barack Obama đã mở rộng phạm vi áp dụng chiến thuật này với các cuộc không kích bằng máy bay không người lái trong hai nhiệm kỳ nắm quyền Tổng thống. Tuy nhiên, chiến thuật này cũng gây thương vong lớn cho dân thường.
Thiếu tướng Qasem Soleimani, Tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran. Ảnh: CCTV
Sau khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức, ông đã trực tiếp sử dụng các lệnh hành pháp để cho phép các cơ quan tình báo Mỹ không tiết lộ thương vong dân sự do máy bay không người lái gây ra.
Sau khi Mỹ ám sát Tướng Iran Soleimani vào tháng 1/2020, nhiều nước bày tỏ lo ngại tình hình khu vực xấu đi và lên án vụ ám sát. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng việc sát hại Soleimani "vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và cần bị lên án".
Trong vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân Iran lần này, các quốc gia như Đức, Nga, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Lebanon cũng lần lượt lên án. Mặc dù Ả Rập Saudi là đối thủ chính của Iran ở Trung Đông nhưng trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 1/12, Đại sứ Ả Rập Saudi tại Liên hợp quốc cho biết, vụ ám sát không giúp cải thiện tình hình, cái chết của một nhà khoa học hạt nhân là tổn thất đối với người dân Hồi giáo, nhưng ông cũng kêu gọi Iran cần kiềm chế để tránh leo thang tình hình.
Chỉ định tiêu diệt mang lại một vòng luẩn quẩn
Hành động chỉ định tiêu diệt mục tiêu đã được Mỹ thực hiện trong nhiều năm qua, nhưng hiệu quả của nó cũng gây tranh cãi trong chính quốc gia của mình. Các hành động chỉ định tiêu diệt mục tiêu quy mô lớn của Israel ở Palestine đã không giải quyết được các vấn đề an ninh của nước này mà ngược lại, nó tiếp tục gây chấn thương tâm lý cho người Palestine và gây ra một đợt trả đũa mới, không ngừng xuất hiện những người Palestine "tử vì đạo" mới và tạo ra một vòng luẩn quẩn. Ví dụ, vào tháng 7/2002, sau khi Israel giết Salah Shehada, một nhà lãnh đạo quân sự quan trọng của Hamas thì đến cuối tháng, Hamas đã đáp trả bằng vụ nổ tàn khốc vào Đại học Hebrew ở Jerusalem.
Đầu năm 2020, một báo cáo do tổ chức phi chính phủ Anh Drone Wars công bố cho thấy, các nước Anh, Mỹ đang ngày càng sử dụng máy bay không người lái để "chỉ định tiêu diệt" những nhân vật của đối phương và từ chối tiết lộ chi tiết với lý do bí mật quân sự nhằm qua mặt trình tự pháp lý bình thường. Đây là xu hướng rất đáng lo ngại.
Tác giả của báo cáo, Joanna Frew, nói với The Guardian (Anh) rằng miễn là mục tiêu của cuộc tấn công được mô tả "vô cùng tồi tệ", cuộc tấn công dường như "vượt qua phạm vi của luật pháp và không cần biện minh pháp lý nữa".
Mặt khác, chính phủ Anh và Mỹ từ chối tiết lộ chi tiết của các hoạt động chỉ định tiêu diệt mục tiêu với lý do bí mật quân sự, do đó tránh các cuộc thảo luận chính sách rộng hơn.
“Không thể chối cãi rằng việc sử dụng máy bay không người lái để thực hiện các hoạt động chỉ định tiêu diệt mục tiêu đang trở nên bình thường hóa", Chris Cole, Giám đốc tổ chức Drone Wars nói. "Các quy tắc của luật pháp quốc tế đã bị xói mòn và thế giới ngày càng trở nên nguy hiểm hơn".