Ngày 29/11, thông tin từ UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, ông Võ Trọng Hải, Chủ tịch UBND tỉnh này vừa có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ sớm đồng ý chấm dứt hoạt động khai thác mỏ sắt Thạch Khê và nhà máy luyện thép của Công ty cổ phần sắt Thạch Khê.
Theo UBND tỉnh Hà Tĩnh, dự án khai thác, tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê đã dừng bóc đất tầng phủ và tạm dừng khai thác từ năm 2011 đến nay. Việc dự án đã tạm dừng từ lâu, nhưng chưa có phương án xử lý hiệu quả dẫn tới nhiều tồn đọng, trong đó có phát sinh liên quan đến Công ty cổ phần sắt Thạch Khê chưa được giải quyết.
"Để giải quyết các vướng mắc về khoản nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản mỏ sắt Thạch Khê do tạm dừng dự án, tạo điều kiện cho công ty tham gia chuyển đổi các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác. Đồng thời, để ổn định việc sản xuất, đời sống cho nhân dân trên địa bàn, UBND tỉnh Hà Tĩnh đề nghị Thủ tướng Chính phủ sớm đồng ý chủ trương chấm dứt hoạt động Dự án khai thác, tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê và nhà máy luyện thép công suất 2 triệu tấn/năm của Công ty cổ phần sắt Thạch Khê. Giao các cơ quan liên quan, hoàn thiện báo cáo về dự án, trình Bộ Chính trị xem xét, quyết định", văn bản nêu rõ.
Mỏ sắt Thạch Khê nhìn từ trên cao (Ảnh: CTV).
Cục Thuế Hà Tĩnh cho biết thêm, hiện Công ty cổ phần sắt Thạch Khê đang nợ các khoản thuế với số tiền hơn 520 tỷ đồng. Trong đó tiền cấp quyền khai thác khoáng sản là 309 tỷ đồng, tiền thuê đất là 25 tỷ đồng, tiền phạt nộp chậm là 185 tỷ đồng...
Trong thời gian vừa qua, Hà Tĩnh đã liên tiếp có nhiều văn bản kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ban Bí thư Trung ương, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan xem xét chấm dứt dự án, đồng thời chỉ đạo giải quyết tồn đọng, hoàn trả nguyên trạng, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống người dân.
Tỉnh Hà Tĩnh cho rằng công nghệ, kỹ thuật khai thác chưa phù hợp với đặc thù địa chất mỏ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác động lớn đến môi trường; phương thức vận chuyển quặng khó khả thi, hiệu quả thấp, ảnh hưởng lớn đến hệ thống hạ tầng giao thông trên địa bàn; thị trường tiêu thụ quặng sắt chưa chắc chắn...
Dự án sẽ gây ra sự suy giảm, thậm chí cạn kiệt nước ngầm, gây xâm nhập mặn, hoang mạc hóa, sạt lở đất ở phạm vi rộng (kể cả thành phố Hà Tĩnh cách mỏ sắt chưa đến 6 km)...
Công trường nhộn nhịp những năm đầu thực hiện dự án (Ảnh: CTV).
Mỏ sắt Thạch Khê nằm trên địa bàn 5 xã ven biển gồm: Thạch Khê, Đỉnh Bàn, Thạch Hải, Thạch Trị và Thạch Lạc của huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh), với tổng diện tích đất sử dụng của dự án là 4.821 ha. Mỏ có trữ lượng khoảng 544 triệu tấn, được đánh giá là mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á.
Dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê do Công ty cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC) làm chủ đầu tư được triển khai từ năm 2008, tổng vốn đầu tư khoảng 14.500 tỷ đồng, vòng đời khai thác hơn 50 năm.
Việc khai thác dự án ảnh hưởng đến cuộc sống của hơn 5.000 hộ dân, sẽ phải di dời khoảng 4.000 hộ dân.
Tháng 9/2009, Hà Tĩnh đã tổ chức lễ khởi công dự án. Giai đoạn 2008-2011, dự án đã bóc đất tầng phủ được khoảng 12,7 triệu m3, độ sâu -34 m so với mực nước biển, thu hồi 3.000 tấn quặng.
Những ngôi nhà bị đập bỏ sau khi người dân lên khu tái định cư (Ảnh: Xuân Sinh).
Dự án sau đó gặp vướng mắc về huy động và góp vốn, dẫn đến chậm tiến độ giải phóng mặt bằng, thiếu tiền thanh toán cho nhà thầu tư vấn lập thiết kế kỹ thuật và xây dựng khu tái định cư.
Đến tháng 11/2011, Chính phủ phải cho tạm dừng dự án để thẩm định lại thiết kế kỹ thuật và tái cơ cấu cổ đông.
Xuân Sinh
