Edmontosaurus là một loài khủng long ăn cỏ rất nổi tiếng, chúng từng sống với Tyrannosaurus rex. Do các nhà khảo cổ đã từng phát hiện ra rất nhiều hóa thạch của chúng, nên giới nghiên cứu nghĩ rằng nhân loại đã khám phá được hết bí mật của loài khủng long này. Nhưng những phát hiện gần đây đã chỉ ra rằng vẫn còn nhiều điều mà chúng ta còn chưa biết. Xác ướp có tên Trachodon của loài khủng long này đã cho chúng ta biết được thêm rằng đây là loài khủng long có chân giống hình móng ngựa và khác với những gì mà giới nghiên cứu đã phỏng đoán trước đây.
Xác ướp là một kỹ thuật để bảo quản xác người được phát minh bởi người Ai Cập. Trên thực tế, không chỉ con người mới có xác ướp, ngay cả những con khủng long sống cách thời đại của chúng ta hàng trăm triệu năm cũng có thể trở thành xác ướp.
Trachodon là một xác ướp tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ được bảo quản đặc biệt hóa thạch tự nhiên của khủng long mỏ vịt Edomontosaurus, được tìm thấy ở thành hệ Lance gần Lusk, Wyoming, Hoa Kỳ trong năm 1908.
Tyler Lyson là một nhà cổ sinh vật học người Mỹ, vào năm 1999 khi vẫn còn học trung học anh đã vô tình phát hiện ra những hóa thạch khủng long trong khu đất của nhà mình ở Bắc Dakota và dần hình thành niềm đam mê với cổ sinh vật học.
Vào năm 2004, khi Lyson trở về nhà, anh đột nhiên nghĩ về những hóa thạch được tìm thấy trên mảnh đất của nhà mình, vì vậy anh đã quan sát thêm về các mẫu hóa thạch đó. Điều gây ngạc nhiên cho Lyson là trong những mẫu hóa thạch vẫn còn nằm trên khu đất đó có tồn tại phần mô mềm được bảo tồn trong hóa thạch - điều này rất hiếm xảy ra đối với những mẫu hóa thạch thông thường.
Vào mùa hè năm 2006, Lyson hợp tác với nhà cổ sinh vật học người Anh - Phillip Manning để bắt đầu khai quật hóa thạch có tồn tại mô mềm nói trên. Ngay sau đó, hóa thạch được khai quật và khi mẫu hóa thạch được tách ra khỏi mặt đất thì mọi người phát hiện ra đây là xác ướp của một con khủng long - những mẫu hóa thạch xác ướp như vậy cực kì hiếm và số lượng được tìm thấy cũng rất ít. Và vì xác ướp này được tìm thấy ở Bắc Dakota nên hóa thạch này được đặt tên là "Dakota".
Xác ướp khủng long "Dakota".
Nhà cổ sinh vật học Philip Manning.
Việc phát hiện ra "Dakota" có ý nghĩa rất lớn. Phần mô mềm được bảo quản cung cấp nguyên liệu quý giá để chúng ta thực sự hiểu về khủng long. Thông qua phân tích mẫu hóa thạch có thể biết được rằng, "Dakota" có chiều dài 11 mét và nặng khoảng 3,5 tấn và thuộc về một con khủng long ăn cỏ Edmontosaurus trưởng thành.
Edmontosaurus là một chi khủng long hadrosauridae. Chi này gồm hai loài được biết đến: Edmontosaurus regalis và Edmontosaurus annectens.
Để nghiên cứu rõ hơn về xác ướp khủng long này, Manning đã mượn máy quét CT lớn của NASA và Boeing để thực hiện quét chi tiết và toàn diện các bộ phận cơ và gân được bảo quản trong hóa thạch. Từ kết quả của việc quét CT đã chứng minh rằng loài khủng long mỏ vịt này có đuôi dày và dài, và điều này không thể nhận ra được bằng mắt thường khi quan sát xác ướp hay từ những mẫu hóa thạch xương của loài này từng được con người phát hiện.
Tái tạo cơ bắp trên cơ sở xác ướp,
Dựa trên dữ liệu thu được từ quá trình quét, các nhà cổ sinh vật học cũng đã tính toán khả năng chạy của loài khủng long Edmontosaurus, chúng có thể đạt tốc độ tối đa 45 km/h. Hãy tưởng tượng rằng với cân nặng 3,5 tấn, "Dakota" có thể chạy với tốc độ nhanh như vậy, thì chúng chẳng khác gì một chiếc xe bus chạy bằng cỏ đang di chuyển.
Phát hiện và nghiên cứu một phần của "Dakota" đã thu hút sự chú ý của National Geographic. Các nhân viên đã thực hiện việc theo dõi và sản xuất một bộ phim tài liệu có tên "Dino Autopsy".
Câu chuyện về "Dakota" vẫn chưa kết thúc ở đó. Thông qua xác ướp khủng long quý giá này, giới cổ sinh vật học đã biết thêm về sự gắn bó cơ bắp và khả năng vận động của loài khủng long mỏ vịt này. Cách đây không lâu, khi các nhà cổ sinh vật học nghiên cứu về chân trước của "Dakota", họ thấy rằng cấu trúc của ngón tay chân trước của chúng hoàn toàn khác với các hiểu trước đây.
Trước khi phát hiện ra "Dakota", kiến thức về chân trước của loài này hoàn toàn đến từ các mẫu hóa thạch xương. Từ quan điểm hóa thạch, chân trước của loài khủng long này không có ngón chân cái, trong khi đó ngón thứ hai, thứ ba và thứ tư có cùng chiều dài và ngón thứ năm ngắn hơn đáng kể so với ba ngón còn lại. Do đó, trong quá trình phục hồi, chân trước của loài này có ba ngón được kết nối để tạo thành chân trước, cấu trúc này phù hợp để đi bằng bốn chân.
Khi nghiên cứu về "Dakota", các nhà cổ sinh vật học lại không tìm thấy bất kỳ sự bất thường nào ở các chi trước, bởi vì các chi trước của chúng đều với lòng bàn chân hướng lên trên. Cách đây không lâu, giới nghiên cứu đã rất ngạc nhiên khi thấy rằng chân trước của chúng có một móng vuốt khổng lồ. Móng vuốt móng này thực sự được hình thành từ móng của ngón thứ 3, nó chứa ngón thứ hai, thứ ba và thứ tư, trong đó ngón thứ hai lộ ra một móng vuốt nhọn và ngón thứ năm ngắn hơn nằm trên lòng bàn chân và không chạm đất.
Việc phát hiện ra móng vuốt khổng lồ này đã phá vỡ hoàn toàn sự hiểu biết trước đây của giới cổ sinh vật học về cấu trúc chân trước của loài Edmontosaurus trong hơn 100 năm kể từ khi mẫu hóa thạch đầu tiên được phát hiện.
Chân trước của chúng là móng guốc, cấu trúc này tiếp tục cung cấp thêm thông tin cho giới nghiên cứu về phương thức hoạt động và di chuyển của các loài khủng long di chuyển bằng 4 chân. Tuy nhiên, tới hiện tại giới nghiên cứu vẫn còn đôi chút hoang mang vì không biết liệu những loài khủng long khác có cấu trúc tương tự hay không.
