Dấu tích của cảng Pavlopetri thời kỳ đồ đồng được phát hiện gần đây nhất vào những năm 1960, một số người cho rằng chúng có thể là cơ sở cho câu chuyện huyền thoại về Atlantis.
Vào những năm 1960, Nic Flemming từ Viện Hải dương học tại Đại học Southampton, đã phát hiện ra tàn tích của một khu định cư dưới nước được cho là có niên đại cách đây 5.000 năm.
Nằm ở vùng Peloponnesus ở miền nam Hy Lạp, gần một ngôi làng nhỏ có tên là Pavlopetri, địa điểm khảo cổ nằm dưới nước 4 mét, hiện được cho là thị trấn dưới nước được quy hoạch lâu đời nhất trên thế giới. Do đó, nó đã gia nhập hàng ngũ các khu định cư, thị trấn và thành phố bí ẩn khác dưới nước đã chiếm được trí tưởng tượng của những người đam mê lịch sử.
Địa điểm ban đầu được xác định bởi nhà địa chất Folkion Negris vào năm 1904, nhưng sau khi Flemming khám phá lại địa điểm, nó đã được khảo sát vào năm 1968 bởi một nhóm các nhà khảo cổ học từ Đại học Cambridge.
Vào năm 2009, dưới sự chỉ đạo của John C. Henderson, Đại học Nottingham, đã bắt đầu một dự án kéo dài 5 năm để nghiên cứu thị trấn cổ đại Pavlopetri .
Kết quả Dự án khảo cổ học dưới nước Pavlopetri đã sử dụng sự kết hợp mới lạ giữa khảo cổ học, robot dưới nước và kỹ thuật đồ họa hiện đại để khảo sát đáy biển để đưa thị trấn cổ trở lại cuộc sống trước khi những tàn tích mong manh bị biến mất vĩnh viễn do không được bảo vệ, ô nhiễm, sóng, dòng chảy và du lịch.
Nhờ dự án, Pavlopetri trở thành thị trấn dưới nước đầu tiên được khảo sát kỹ thuật số 3D bằng công nghệ lập bản đồ sonar. Sự kết hợp giữa công nghệ hàng hải tiên tiến và đồ họa máy tính trong ngành công nghiệp điện ảnh đã cho phép họ tạo ra những hình ảnh tái tạo kỹ thuật số 3D chân thực tuyệt đẹp, tạo nên một cuộc cách mạng cho ngành khảo cổ học dưới nước.
Dự án nghiên cứu đã xác định được hàng nghìn hiện vật tại khu vực này giúp hiểu sâu hơn về cuộc sống hàng ngày ở Pavlopetri từ khoảng 3000 năm trước Công nguyên cho đến khi nó chìm vào khoảng năm 1100 trước Công nguyên, có thể là do động đất trong khu vực, xói mòn, mực nước biển dâng cao hoặc thậm chí là một cơn sóng thần.
Theo phỏng đoán của các nhà nghiên cứu, cách đây 5.000 năm, Pavlopetri được thiết kế vô cùng tuyệt vời với những con đường, những ngôi nhà hai tầng có vườn, đền thờ, nghĩa trang và một hệ thống quản lý nước phức tạp bao gồm kênh và đường ống dẫn nước.
Ở trung tâm thành phố, thậm chí còn có một quảng trường hoặc rộng khoảng 40 x 20 mét và hầu hết các tòa nhà có tới 12 phòng bên trong.
Tiến sĩ Jon Henderson, từ nhóm nghiên cứu của Đại học Nottingham, người quản lý Dự án khảo cổ học dưới nước Pavlopetri, giải thích: "Có những khu vực bị chìm lâu đời hơn trên thế giới nhưng không có thị trấn nào có thể được coi là thành phố quy hoạch như thế này, đó là lý do tại sao nó là duy nhất".
Thành phố cổ kính đến mức tồn tại trong thời kỳ sử thi Iliad nổi tiếng của Hy Lạp cổ đại. Nghiên cứu vào năm 2009 cho thấy địa điểm này rộng khoảng 36.421 m2 và bằng chứng cho thấy nó đã từng có người ở trước năm 2800 trước Công Nguyên.
Mặc dù đã chìm từ lâu nhưng sự sắp xếp của thành phố vẫn còn hiện rõ và ít nhất 15 tòa nhà đã được tìm thấy. Bên cạnh đó, các nhà khảo cổ có thể tạo ra thứ mà họ tin là một bản tái tạo 3D cực kỳ chính xác của thành phố cổ đại.
Các nhà sử học tin rằng thành phố cổ đại này là trung tâm thương mại của các nền văn minh Minoan và Mycenaean.
Tuy nhiên, tên ban đầu của thành phố vẫn chưa được biết, cũng như vai trò chính xác của nó trong thế giới cổ đại vẫn là một bí ẩn.
