Cát trên bãi biển từ đâu mà có?

19/05/2020 16:12

Cát trên bãi biển không đơn thuần chỉ là những hạt cát bé nhỏ. Cát ẩn chứa những câu chuyện về đồi núi và cuộc hành trình tiến về phía biển của chúng.

sand

Chính xác, bởi cát trên bãi biển chính là những gì còn sót lại của những ngọn núi từng một thời cao sừng sững.

Theo thời gian, núi bị mài mòn. Bùn, cát, sỏi, đá cuội, và những loại đá khác rơi ra, hòa vào những dòng suối mà sao này sẽ cùng nhau tạo nên những con sông. Khi sông đổ ra biển, tất cả những khoáng vật kia nổi lên và bị thiên nhiên mài mòn thành những hạt cát bóng bẩy.

Những tảng đá lớn vỡ vụn ra thành những mẩu nhỏ hơn với kích thước khác nhau. Hầu hết những thứ đổ ra biển là bùn đất. Những hạt phù sa và đất sét này quá nhỏ, mắt của chúng ta không thể thấy được. Nhưng bạn có thể thấy từng hạt cát nhỏ, vốn là những mẩu lớn hơn.

Bây giờ bạn hãy bốc một nhúm cát và nhìn kỹ xem. Có phải tất cả chúng đều có màu giống nhau, hay là một tập hợp những hạt cát đủ màu sắc như cầu vòng? Chúng lởm chởm và góc cạnh, hay tròn và mịn?

Những màu sắc khác nhau của cát xuất phát từ các loại khoáng chất khác nhau, như feldspar màu khaki, thạch anh màu trắng khói, olivine màu xanh dương, hay basalt màu đen. Hỗn hợp màu sắc trong cát biển có thể cho bạn biết những loại đá đã tạo ra chúng.

sand

Nhiều bãi biển ở Hawaii có cát đen vì chúng hình thành từ núi lửa phun trào. Khoáng chất trong núi lửa thường có màu tối.

Hình dạng của các hạt cát cũng cung cấp đôi chút "manh mối" về nguồn gốc của chúng. Các hạt cát góc cạnh cùng loại là những hạt cát ít di chuyển hơn những hạt cát tròn mịn, vốn đã bị ăn mòn nhiều hơn. Và những tảng đá yếu sẽ vỡ thành bùn nhanh hơn những tảng đá cứng, do đó cát thường được hình thành từ những loại đá cứng có quá trình vỡ vụn chậm hơn.

Có khoảng 1/10 các trầm tích trôi xuống biển là cát. Những hạt này có kích thước từ nửa millimet đến 2 millimet – và dày ngang ngửa một đồng xu. Chúng đủ lớn để không bị cuốn phăng ra ngoài đại dương sâu thẳm kia.

Nhưng bãi biển cũng chỉ là một điểm dừng tạm thời của cát. Những con sóng lớn sẽ cuốn nó ra xa bờ, và những con sóng nhỏ hơn sẽ đẩy nó dọc theo bờ biển. Do đó, để bãi biển luôn có màu nâu cát đẹp mắt, điều quan trọng nhất là phải đảm bảo sao cho lượng cát trên bãi biển luôn dồi dào.

Ấy vậy nhưng ngày nay, nhiều bãi biển lại đang thiếu cát. Những con đập chặn sông đã khiến cát bị chặn lại theo, tích trữ trong các bể chứa dự trữ. Các hoạt động của con người đã khiến lượng cát lẽ ra được mang đến các bãi biển trên toàn thế giới bị giảm đi đến một nửa!

Nhưng con người chẳng thể khiến sóng biển ngừng đập. Và thế là, cát biển tiếp tục bị cuốn ra xa mà không có nguồn bổ sung, khiến bờ biển dần bị xói mòn. Có nghĩa là nhiều bãi biển trên toàn thế giới đang bị thu hẹp lại, từ từ, nhưng khó tránh khỏi.

Bài liên quan
Nổi bật Việt Báo
Đừng bỏ lỡ
Cát trên bãi biển từ đâu mà có?
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO