Vũ khí bí mật
Chuyên gia Mark Episkopos tại Trung tâm Lợi ích Quốc gia Hoa Kỳ mới đây đã gọi phiên bản hiện đại hóa của máy bay trinh sát A-50U của Nga là một trong những vũ khí bí mật chính mang lại thành công cho quốc phòng và tình báo Nga. Thông tin được đăng tải trên tạp chí National Interest của Mỹ đầu tháng 11 vừa qua.
Theo nhận định của chuyên gia, bản cập nhật chính của máy bay A-50U là nhằm cải tiến hoạt động của tổ hợp kỹ thuật vô tuyến Shmel-M. Ngoài ra, các đặc tính bay và chiến đấu của A-50U cũng được cải thiện cao hơn.
 |
| Máy bay trinh sát A-50U của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga. Ảnh: Tass |
“Nhà sản xuất tuyên bố, bản thân vòm radar nhẹ hơn nhờ các thành phần của tổ hợp Shmel-M hiện đại. Nó cũng hoạt động hiệu quả hơn, và có thể theo dõi các mục tiêu trên không cách xa 650km và mục tiêu mặt đất cách 300km. Nó cũng có thể theo dõi đồng thời 300 mục tiêu mặt đất hoặc 40 mục tiêu trên không”, chuyên gia khẳng định.
Bên cạnh đó, một hệ thống điều khiển máy bay số hóa đã được thêm vào phiên bản A-50U cập nhật, nhằm giảm thiểu rủi ro do yếu tố con người gây ra. Tờ National Interest cũng lưu ý rằng, Nga hiện đang coi Ấn Độ là một khách hàng tiềm năng của loại máy bay trinh sát hiện đại này.
Hôm 22-7, theo các nguồn tin từ Bộ quốc phòng Nga, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga sẽ triển khai máy bay cảnh báo radar tầm xa (AWACS) A-50U ở khu vực Bắc Cực. Chúng có khả năng phát hiện bất kỳ mục tiêu trên không nào trong phạm vi hàng trăm km.
Theo đó, Bộ Quốc phòng Nga sẽ điều máy bay trinh sát này đến bảo vệ Tuyến đường biển phía Bắc và Bắc Cực, đồng thời thực hiện tuần tra khu vực Bắc Cực. Ngoài theo dõi tình hình, máy bay A-50U có thể tham gia các hoạt động cứu hộ.
Phiên bản hiện đại hóa
A-50U là một phiên bản hiện đại hóa của máy bay trinh sát A-50, được phát triển từ thời Liên Xô. Phiên bản mới này có thể phát hiện và theo dõi nhiều mục tiêu hiệu quả hơn. Ngoài ra, máy bay nhận được động cơ tiết kiệm nhiên liệu, cho phép chúng hoạt động trên không lâu hơn.
Máy bay A-50U, còn được gọi là “radar bay”, có thể chỉ huy trên không đối với máy bay tiêm kích, ném bom và cường kích khác nhau. Theo kiến trúc sư trưởng dự án hiện đại hóa A-50U Vladimir Verba, máy bay có những khả năng độc đáo và đã tham gia chuyến bay duyệt binh trên Quảng trường Đỏ năm 2020.
Theo đó, cỗ máy có cánh này thực sự là vô song. Với hỗ trợ của các thiết bị đặc biệt, A-50U có khả năng phát hiện và xác định các mục tiêu trên không, trên biển và trên mặt đất từ khoảng cách xa, truyền thông tin đến các sở chỉ huy và chỉ đạo máy bay tấn công vào các đối tượng được tìm thấy.
 |
| Máy bay A-50U tham gia duyệt binh trên Quảng trường Đỏ năm 2020. Ảnh: TASS |
Nếu phiên bản tiền nhiệm của A-50U chỉ có thể trao đổi dữ liệu ở chế độ tự động với máy bay đánh chặn tầm cao MiG-31, thì phiên bản hiện đại hóa mới sẵn sàng truyền chỉ định mục tiêu cho bất kỳ máy bay tiền tuyến hay hệ thống phòng không trên mặt đất và thậm chí cả máy bay không người lái.
Phiên bản A-50U hiện đại hóa đang được thực hiện tại xí nghiệp Beriev ở Taganrog. Một tổ hợp kỹ thuật vô tuyến với các đặc tính cải tiến được lắp đặt trên máy bay. Do đó, A-50U nhanh chóng tìm kiếm các mục tiêu bay thấp và tàng hình, bao gồm cả tên lửa hành trình và máy bay thế hệ mới. Ngoài ra, chúng cũng có khả năng chống chiến tranh điện tử từ các thiết bị điện tử của đối thủ.
Về đặc điểm chung, các máy bay dòng A-50 có chiều dài 49,59m, sải cánh rộng 50,5m và chiều cao là 14,76m. Phi hành đoàn 15 người, trọng lượng cất cánh tối đa đạt trên 170 tấn. Với trang bị 4 động cơ phản lực Soloviev D-30KP, các máy bay dòng A-50 có thể đạt tốc độ lên tới 900 km/h, phạm vi bay đạt 7.500 km, và trần bay đạt 12 km.
Hiện tại, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đã nhận được 6 chiếc A-50U hiện đại hóa. Chiếc thứ 7 dự kiến được giao trong năm nay. Ngoài ra, lực lượng này còn có 14 chiếc A-50 đang hoạt động, 8 chiếc đang được bảo trì. Tất cả chúng thuộc biên chế của Trung đoàn hàng không số 144.
Theo Ria Novosti, dựa trên cơ sở dòng máy bay A-50 và A-50U, Nga đang phát triển và chế tạo một máy bay điều khiển và phát hiện radar tầm xa thế hệ mới A-100 Premier, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2024.
A-100 không chỉ là một máy bay trinh sát mà còn là một đài chỉ huy di động, đảm bảo hoạt động liên lạc ổn định với các nhóm tấn công và nhận thông tin đồng thời từ hệ thống radar và từ các vệ tinh không gian. Vũ khí này có thể độc lập tiến hành chiến tranh điện tử một cách hiệu quả trong tương lai.
MINH TUẤN (theo IZ, RG)
