‘Đường ra’ với những dự án bãi đậu xe ngầm bế tắc ở TP.HCM

Khan hiếm chỗ đậu ô tô      

TP.HCM hiện có khoảng 9 triệu phương tiện giao thông, trong đó có gần 900.000 ô tô. Tính từ năm 2010 đến nay, TP.HCM tăng thêm hơn 4 triệu xe, bình quân mỗi người dân đều có một xe máy hoặc ôtô.

Sở GTVT cho biết, từ trụ sở UBND TP trong phạm vi bán kính 500m có khoảng 60 công trình cao tầng có từ 1-5 tầng hầm để xe, với tổng diện tích khoảng 265.000m2, dự tính ngoài khả năng đáp ứng chỗ đậu xe của các tòa nhà, có thể dành khoảng 20% cho gửi xe công cộng (ước tính khoảng 1.300 ô tô và hơn 2.700 xe gắn máy).

Với số lượng phương tiện ô tô ngày càng tăng cũng đồng nghĩa với nhu cầu chỗ đậu xe khu trung tâm TP cũng tăng cao gây áp lực lớn.

Vì vậy, việc xây dựng bãi giữ xe ngầm trong giai đoạn này là vấn đề rất thiết thực, thế nhưng, việc hàng loạt dư án hiện nay vẫn dậm chân tại chỗ đang là vấn đề hết sức bất thường trong khi nơi đậu đỗ xe đang rất khan hiếm.

Khan hiếm chỗ đậu ô tô, hàng loạt xe phớt lờ quy định đậu ngay dưới biển báo cấm tại các tuyến đường trung tâm

Dự án bãi đậu xe ngầm giảm dần, nhà đầu tư bỏ dở

Theo quy hoạch tại quyết định 6708 (năm 2012) của UBND TP.HCM, khu trung tâm thành phố rộng 930ha, có gần 10 bãi đậu xe ngầm.

Sau 10 năm, các dự án xây dựng bãi đậu xe ngầm “rơi rụng” dần, nhiều vị trí từng được chọn để quy hoạch bãi đậu xe ngầm đã bị TP hủy bỏ.

Hiện nay, theo quy hoạch của TP.HCM, còn 4 bãi đậu xe ngầm kết hợp dịch vụ thương mại và công cộng tại Sân khấu Trống Đồng, Công viên Lê Văn Tám, Công viên Tao Đàn, Sân vận động Hoa Lư. Tuy nhiên, các dự án này đến nay vẫn đang nằm trên giấy, thậm chí có dự án đã bị thu hồi.

Như dự án bán bãi xe ngầm Sân khấu Trống Đồng được UBND TP cấp giấy chứng nhận cho Công ty TNHH Tập đoàn Đông Dương thực hiện năm 2008. Công trình có tổng vốn đầu tư gần 900 tỷ đồng, gồm 7 tầng ngầm và 3 tầng nổi, sức chứa hơn 700 ôtô và 400 xe máy, tổng diện tích hơn 5.300 m2.

Trong quá trình thực hiện dự án, do nhiều vướng mắc như mặt bằng, hành lang các tuyến Metro nên phải điều chỉnh và đến nay dự án vẫn “án binh bất động”.

Cách đó 2km là dự án bãi đỗ xe công viên Lê Văn Tám. Dự án này có tổng diện tích 11.000m2, quy mô 4 tầng ngầm gồm 2 khu thương mại và đỗ xe với sức chứa 2.000 xe máy, 1.300 ô tô và có tổng vốn đầu tư hơn 1.700 tỷ đồng.

Dự án động thổ từ năm 2010 nhưng rồi rơi vào tình cảnh đình trệ, đến tháng 8/2019, UBND TP đã chấm dứt hợp đồng và thu hồi dự án.

Tương tự, hai dự án bãi đậu xe ở Sân vận động Hoa Lư (5 tầng hầm có sức chứa 1.500 ôtô, 500 xe máy) và bãi đậu xe ngầm Công viên Tao Đàn (3 tầng hầm chứa 600 chỗ cho ôtô, 3.000 xe 2 bánh và khu kinh doanh dịch vụ) cũng bị đề xuất chấm dứt đầu tư theo hình thức BOO (xây dựng - sở hữu - kinh doanh). Hiện nay, TP giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM lập báo cáo nghiên cứu khả thi để tìm nhà đầu tư.

Đầu tư lớn, giá trông giữ chưa hấp dẫn

Tiến sĩ Vũ Anh Tuấn- Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu GTVT Việt Đức (thuộc Đại học Việt Đức) chỉ ra 3 nguyên nhân chính khiến các dự án bãi đậu xe ngầm loay hoay không triển khai được bao gồm chính sách xây dựng giá, việc thỏa thuận mô hình kinh doanh giữa chủ đầu tư với TP.HCM và rủi ro về nhu cầu của người sử dụng.

Chuyên gia phân tích chi phí xây dựng bãi đậu xe ngầm tốn gấp khoảng 3 lần bãi đậu xe thông thường. Trong khi đó, giá giữ xe hiện nay do TP.HCM ban hành và quản lý quá thấp không đảm bảo nhà đầu tư có thể thu hồi vốn, chưa nói đến có lãi.

Theo quyết định của UBND TP.HCM, ở trung tâm thành phố (quận 1, 3, 4, 5) phí gửi xe máy là 4.000-6.000 đồng/lượt vào ban ngày và 6.000-9.000 đồng/lượt vào ban đêm.

Với ôtô dưới 9 chỗ ngồi và có trọng tải nhỏ hơn 1,5 tấn, phí gửi xe trong tối đa hai giờ đầu là 35.000 đồng/хe. Mỗi giờ tiếp theo tăng 20.000 đồng/giờ. Ở các quận, huyện còn lại, chi phí gửi хe là 35.000 đồng/хe/4 giờ.

“Đường ra” từ tăng giá giữ xe và tỷ lệ thương mại

Chuyên gia cho rằng khung giá hiện nay khiến nhà đầu tư không mặn mà, không thể thay đổi được thực tế khan hiếm điểm đỗ. Theo các chuyên gia, doanh nghiệp đầu tư phải tính toán tận dụng không gian xây dựng các dịch vụ thương mại bên cạnh không gian đậu xe để bù chi phí đầu tư lớn. Tuy nhiên, tỷ lệ thương mại quá thấp thì hiệu quả kém, tỷ lệ thương mại cao thì ảnh hưởng đến mục tiêu xây bãi đậu xe công cộng, đây là lý do khiến nhà đầu tư không mặn mà.

Để ‘kích cầu’ nhà đầu tư, chuyên gia ở lĩnh vực xây dựng, giao thông đề xuất TP.HCM cần đánh giá lại tình hình thực hiện các dự án bãi đỗ xe ngầm thời gian qua. Đặc biệt, trong đánh giá cần chỉ rõ những phương án nào, điều kiện gì đã hỗ trợ nhà đầu tư thực hiện cũng như nguyên nhân cản trở.

Trong thu hút đầu tư với dự án bãi đỗ xe ngầm, cần giải quyết 3 vấn đề về giá trông giữ và tỷ lệ thương mại.

Chuyên gia cho rằng, để giải quyết bài toán bãi đậu xe đang thiếu, và nhu cầu bức bách ở khu trung tâm, TP.HCM cần triển khai quyết liệt việc thu phí đỗ xe trên 23 tuyến đường khu trung tâm.

Tuấn Kiệt