Một số nguy cơ khi dự thảo nghị định kiểm tra an toàn thực phẩm nhập khẩu ban hành

Theo dự thảo, cơ quan kiểm tra được bộ quản lý ngành, lĩnh vực giao/chỉ định hoặc cơ quan hải quan thực hiện kiểm tra nhà nước về chất lượng, kiểm tra nhà nước về ATTP theo phương thức kiểm tra chặt, thông thường.

Cơ quan hải quan thực hiện kiểm tra nhà nước về chất lượng trừ phương tiện nhập khẩu, kiểm tra nhà nước về ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu theo phương thức kiểm tra chặt, kiểm tra thông thường, kiểm tra giảm; Sử dụng thông tin truy xuất nguồn gốc, thông tin về chất lượng hàng hóa, ATTP của cơ quan hải quan các nước để phân tích, đánh giá rủi ro của hàng hóa, nhà sản xuất, nhà nhập khẩu...

PGS.TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cho biết: Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam đã 2 lần kiến nghị về Quyết định 38/QĐ-TTg ngày 12.1.2021 của Thủ tướng Chính phủ về kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu.

Đồng thời đưa ra một số điểm không phù hợp trong Dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý phương thức, trình tự thủ tục kiểm tra nhà nước về ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu. Đó là vấn đề kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm cần phải có chuyên môn, nghiệp vụ sâu về chuyên ngành để nắm được thành phần nguyên liệu, mức độ tinh khiết, độ ổn định về hàm lượng, tính chất suốt đời sống của sản phẩm, cũng như phải phân tích được các chất ô nhiễm, sự tác động của thực phẩm tới sức khỏe, bệnh tật.

Vấn đề phân tích nguy cơ bao gồm: Đánh giá nguy cơ, kiểm soát nguy cơ và truyền thông nguy cơ. Đánh giá nguy cơ bao gồm: Nhận diện xác định mối nguy, mô tả đặc điểm mối nguy, lượng giá sự phơi nhiễm và mô tả đặc điểm nguy cơ. Thực hiện nội dung này chỉ có ngành y tế và ngành nông nghiệp.

Vấn đề công bố hợp quy, công bố hợp chuẩn đã được đề cập trong luật tiêu chuẩn, quy chuẩn, luật ATTP và ngành y tế, ngành nông nghiệp đã thực hiện từ hàng vài chục năm qua, đã thành thạo và thành quy trình; Cơ quan hải quan bản chất là cơ quan kiểm soát nhập lậu và đánh thuế. Cần có sự phân công công việc đúng như bản chất của nghề nghiệp, tránh chồng chéo, phân công không đúng và làm không đúng sẽ gây rối loạn xã hội, rối loạn kinh tế và đời sống nhân dân...

Bên cạnh đó, Nghị định này trái với Quyết định số 38/QĐ-TTg ngày 12.1.2021 của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể, Quyết định số 38 chỉ giao Hải quan xây dựng Nghị định về kiểm tra ATTP nhập khẩu. Tuy nhiên, ngay tên Dự thảo Nghị định này là “quản lý, phương thức, trình tự thủ tục kiểm tra Nhà nước về chất lượng, kiểm tra Nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) đối với hàng nhập khẩu” đã sai với nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 38. Vì quản lý ATTP bao gồm rất nhiều nội dung: Quản lý tiêu chuẩn, quy chuẩn, đăng ký công bố, kiểm nghiệm, ghi nhãn, quảng cáo, thanh tra, kiểm tra, điều kiện cơ sở sản xuất…

Minh An