Chống da thật, giả da thuần chay là cơn bão mới trong làng mốt?

Khi nói đến tính bền vững trong ngành thời trang, da thuộc có một lịch sử gây tranh cãi đặc biệt. Ngành công nghiệp da truyền thống đã gây tranh cãi lớn trong thế giới thời trang trong những năm qua, vì da chủ yếu được làm từ da của gia súc, và cũng là nguyên nhân gây ra nạn phá rừng ở Nam Mỹ, một nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học. Lông thú, lông vũ và da động vật ngày càng trở thành điều cấm kỵ, thúc đẩy các chuyên gia trong ngành tìm kiếm các giải pháp thay thế bền vững và hợp đạo đức để tiếp tục sản xuất các mặt hàng chủ lực thời trang vượt thời gian.

Khi thị trường cho các lựa chọn thay thế thời trang không có sự độc ác ngày càng phát triển, da thuần chay đã và đang được các chuyên gia và những người yêu thích thời trang quan tâm. Đầu năm nay, nhà tiên phong phong cách bền vững Stella McCartney đã cho ra mắt bộ sưu tập đầu tiên được làm từ da nấm thuần chay, trồng trong phòng thí nghiệm. Hơn nữa, nhãn hiệu Still Here có trụ sở tại New York vừa tung ra sản phẩm da thuần chay đầu tiên được làm từ polyester tái chế thân thiện với trái đất.

Tất nhiên, chủ đề về da thuần chay có thể hơi phức tạp, vì có nhiều quan niệm sai lầm giữa sự khác biệt giữa da có nguồn gốc đạo đức và da thân thiện với môi trường. Tại đây, chúng ta phá bỏ câu hỏi liệu da thuần chay có bền vững hay không với hướng dẫn cách định hướng thế giới thời trang có ý thức về môi trường.

Da thuần chay là gì?

Nói một cách đơn giản, da thuần chay là bất kỳ loại da nào không được làm từ da động vật. Điều này làm nảy sinh một số vấn đề về môi trường và đạo đức khi sản xuất các sản phẩm giả da này.

Các sản phẩm da thay thế ngày càng trở nên phổ biến khi mọi người ngày càng quan tâm hơn đến quyền lợi động vật. Tuy nhiên, rất nhiều loại da “thuần chay” chính thống được làm từ hai loại polyme nhựa khác nhau: polyurethane (PU) và polyvinyl clorua (PVC), do kết cấu nhăn tạo nên hiệu ứng của da thật. Việc sử dụng những vật liệu này không bền vững cũng như không thể phân hủy, có nghĩa là da nhựa thực sự chỉ đóng vai trò như một chất tẩy rửa xanh, vì nó tạo ra ảo giác cho người tiêu dùng cảm thấy như thể họ đang có ý thức về môi trường.

Nhiều thương hiệu thời trang nhanh sử dụng da thuần chay vì nó dễ dàng hơn và rẻ hơn. Phần lớn các sản phẩm luôn có chất lượng thấp và không bền vững vì tuổi thọ ngắn gây ra cho các vật liệu da nhựa rẻ tiền, cuối cùng sẽ nằm trong bãi rác trong nhiều thế kỷ.

Điều đó không có nghĩa là da nhựa không thân thiện với môi trường hơn khi so sánh trực tiếp với da động vật. Một báo cáo bền vững vào năm 2018 của Kering cho biết tác động của việc sản xuất da thuần chay có thể thấp hơn tới một phần ba so với da thật, do da động vật đến từ ngành chăn nuôi ô nhiễm nặng. Tuy nhiên, thực tế của những loại da "thuần chay" này thường có thể đi kèm với nguy cơ ô nhiễm vi nhựa từ lượng năng lượng, hóa chất và nước cần thiết để sản xuất vật liệu. Hơn nữa, vật liệu nhựa gây ra mối đe dọa trước và sau tuổi thọ của chúng do quá trình xuống cấp theo năm tháng cần thiết, điều này thải ra môi trường một lượng lớn hóa chất độc hại.

Các lựa chọn thay thế da thuần chay dựa trên thực vật

Da thuần chay đã đi một chặng đường dài kể từ da thú, khi ngày càng có nhiều lựa chọn thay thế sáng tạo được phát hiện, mở đường cho những phát triển thời trang ngày càng có ý thức về môi trường.

Da làm từ thực vật là một sự đổi mới thú vị khác với các loại da nhựa thông thường, vì nó cung cấp nhiều lựa chọn khác nhau giúp loại bỏ chất độc hại, thân thiện với khí hậu và có nguồn gốc đạo đức. Nhiều tùy chọn da thực vật bền như da động vật, đồng thời cung cấp tác động carbon thấp hơn nhiều so với da động vật và da tổng hợp. Dưới đây là một số lựa chọn thay thế da làm từ thực vật tốt nhất đang phát triển nhanh chóng trong các thương hiệu thời trang toàn cầu.

Da nấm, còn được gọi là Mylo, là một chất liệu mềm giống như da được làm từ sợi nấm, cấu trúc rễ ngầm của nấm. Stella McCartney là một fan hâm mộ của sự thay thế bằng da này, và không giống như vô số lao động và năng lượng cần thiết để sản xuất da động vật, chỉ mất vài ngày để sản xuất. Vật liệu hoàn toàn không độc hại và có thể phân hủy sinh học, cũng như bền, không thấm nước và nhẹ.

Da của quả táo có thể phân hủy sinh học 100% và được tạo ra từ phần còn lại của táo thu hoạch. Nó bao gồm hạt, lõi và vỏ. Các thương hiệu như Volkswagen đã chú ý đến chất liệu này và nó được ưa chuộng vì nó giống với kết cấu mềm mại của da động vật.

Da dứa, hay còn gọi là Pinatex, được làm từ các sợi lá dứa, điều này khiến nó trở nên đặc biệt tuyệt vời vì nó tận dụng được những thứ sẽ là phế phẩm nông nghiệp. Loại da làm từ thực vật này có thể giết chết hai con chim bằng một viên đá, vì nó tạo ra một sản phẩm thay thế từ một sản phẩm phụ của ngành công nghiệp.

Da xương rồng được sản xuất phổ biến bởi thương hiệu Desserto của Mexico, thậm chí còn nhận được giải thưởng từ Đại học Oxford và PETA. Da xương rồng của Desserto nói chung bền vững hơn vì chúng tạo ra ít chất thải hơn trong quá trình sản xuất do các hoạt động sử dụng ít carbon hơn. Ngoài ra còn có nhiều lợi ích về môi trường, vì công ty có thể làm giàu đất và tăng đa dạng sinh học để tiết kiệm nước, cũng như giảm đáng kể lượng khí thải carbon.

Theo Diễm Quỳnh (Dân Việt)