Tin thế giới 16/8: Afghanistan 'thất thủ' - điều gì đến phải đến? Nga bất ngờ, 'án binh' nhận lời hứa từ Taliban; Mỹ ra cảnh cáo thép

Đối ngoại - Ngày đăng : 19:45, 16/08/2021

Baoquocte.vn. 'Cơn lốc' Taliban càn quét, nuốt trọn Afghanistan, Thủ tướng Malaysia từ chức, đối thoại Venezuela, diễn biến mới trong căng thẳng ngoại giao Israel-Ba Lan, căng thẳng biên giới Armenia-Azerbaijan, tình hình biển Hoa Đông là một số sự kiện quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.
Tin thế giới 16/8: Afghanistan 'thất thủ'   điều gì đến phải đến? Nga bất ngờ, 'án binh' nhận lời hứa từ Taliban; Mỹ ra cảnh cáo thépTin thế giới 16/8: Afghanistan 'thất thủ'   điều gì đến phải đến? Nga bất ngờ, 'án binh' nhận lời hứa từ Taliban; Mỹ ra cảnh cáo thép
Trong bối cảnh Taliban chiếm dinh thự Tổng thống Ashraf (trái) ở Kabul, giành quyền kiểm soát Afghanistan vào tối ngày 15/8 (giờ địa phương), hàng nghìn người dân nước này đã dồn vào sân bay Kabul tìm cách tháo chạy khỏi đất nước (phải). Nguồn: Polish News, AP)

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày:

Tình hình Afghanistan:

Taliban nắm quyền 'quá nhanh quá nguy hiểm', Mỹ biết việc gì đến sẽ đến?

Tối 15/8 (giờ địa phương), Taliban tuyên bố chiếm dinh Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani, giành thắng lợi và kết thúc chiến tranh.

Tổng thống Ghani, khi đó đã "yên vị" ở nước ngoài, thừa nhận, Taliban đã "giành chiến thắng" và chịu mọi trách nhiệm đối với người dân và quốc gia Tây Nam Á này.

Theo New York Times, Lầu Năm Góc từ sớm đã đưa ra những cảnh báo nghiêm trọng về khả năng Taliban đánh bại quân đội Afghanistan, tuy nhiên, tình báo Mỹ lại đánh giá sự sụp đổ chỉ có thể xảy ra trong 18 tháng chứ không phải vài tuần.

Mỹ biết rõ các vấn đề của quân đội Afghanistan: Tham nhũng sâu sắc, chính phủ không trả lương cho nhiều binh sĩ và cảnh sát Afghanistan trong nhiều tháng, tình trạng đào ngũ, những người lính được đưa ra mặt trận mà không có đủ thức ăn và nước uống.

New York Times dẫn nguồn các trợ lý của ông Biden nói rằng, sự tồn tại dai dẳng của những vấn đề đó đã củng cố niềm tin của Tổng thống rằng, Mỹ không thể chống đỡ cho Afghanistan vĩnh viễn.

Cựu Tổng thống Afghanistan bị chỉ trích vì rời bỏ đất nước

Ngày 16/8, trong một phát biểu, người phát ngôn của Đại sứ quán Nga ở Kabul Nikita Ishenko nhận định: “Về sự sụp đổ của chính quyền Afghanistan, điều này được thể hiện một cách rõ ràng nhất qua cách cựu Tổng thống Ghani chạy trốn khỏi đất nước: bốn chiếc ô tô chất đầy tiền, gắng nhét đầy trực thăng nhưng không vừa và phải bỏ lại một số tiền trên đường băng”.

Trong khi đó, kênh truyền hình Al Jazeera đưa tin, việc cựu Tổng thống Ghani rời khỏi Afghanistan đã khiến nhiều người ở nước này tức giận và cảm thấy bối rối.

Chủ tịch Hội đồng Hòa giải Dân tộc Tối cao Afghanistan Abdullah Abdullah nói: “Cựu Tổng thống Afghanistan bỏ lại đất nước trong một tình cảnh mà Chúa sẽ bắt ông ấy phải chịu trách nhiệm”.

Trong khi đó, một chính trị gia giấu tên ở một tỉnh miền Tây Afghanistan miêu tả sự ra đi của ông Ghani là một điều “hổ thẹn", cáo buộc ông Ghani “nói dối người dân suốt thời gian qua” và “khiến người dân Afghanistan sống trong bóng tối”.

Trước đó, ngày 15/8, ông Ghani xác nhận đã rời khỏi Afghanistan để “ngăn ngừa một cuộc tắm máu”, nói rằng “vô số người yêu nước sẽ hy sinh và thành phố Kabul sẽ bị hủy diệt” nếu ông còn ở lại Afghanistan. (Sputnik, Al Jazeera)

Moscow bất ngờ, Taliban hứa không để các nhà ngoại giao Nga mất 'một sợi tóc'

Ngày 15/8, Đặc phái viên của Tổng thống Nga về Afghanistan Zamir Kabulov trả lời phỏng vấn kênh Ekho Moskvy cho hay, việc Taliban chiếm được thủ đô Kabul của Afghanistan là điều có phần "hơi bất ngờ" đối với Moscow.

Theo ông Kabulov, Nga cho rằng, dù gì đi nữa, quân đội Afghanistan vẫn sẽ thể hiện sự kháng cự trong một thời gian, tuy nhiên, "có vẻ chúng tôi đã quá lạc quan về chất lượng huấn luyện của Mỹ và lực lượng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Họ đã bỏ chạy ngay từ phát súng đầu tiên".

Ông Kabulov sẽ bắt đầu có các cuộc tiếp xúc với đại diện lực lượng Taliban từ ngày 16/8. Quan chức ngoại giao Nga bày tỏ hy vọng thiết lập mối quan hệ hữu nghị giữa Moscow và ban lãnh đạo mới của Afghanistan.

Tuy vậy, Đặc phái viên Nga cũng đồng thời khẳng định, nước này sẽ không vội vàng công nhận chế độ Taliban ở Afghanistan.

Trong khi đó, Đại sứ quán Nga tại Kabul tiếp tục hoạt động bình thường. Theo Đại sứ Nga tại Afghanistan Dmitry Zhirnov, ngày 26/8, phong trào Taliban đã tiến hành bảo vệ đại sứ quán Nga ở Kabul.

Nhà ngoại giao Nga nêu rõ: "Taliban khẳng định, không ai có thể làm hại một sợi tóc của các nhà ngoại giao Nga, đồng thời đảm bảo Đại sứ quán Nga có thể làm việc bình thường".

Vào ngày 17/8, Đại sứ Zhirnov sẽ có cuộc gặp với điều phối viên Taliban để thảo luận về vấn đề an ninh cho phái đoàn ngoại giao Nga. (TASS)

Mỹ cảnh cáo đáp trả nếu bị đe dọa

Ngày 15/8, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ John Kirby cho biết, nước này đã triển khai thêm 1.000 binh sĩ đến Kabul để hỗ trợ việc sơ tán công dân và các nhà ngoại giao của nước này ở Afghanistan.

Theo ông Kirby: "Mỹ sẽ xem xét nghiêm túc bất kỳ mối đe dọa nào đối với nhiệm vụ này và bất kỳ cuộc tấn công nào nhằm vào người hoặc vào hoạt động của chúng tôi sẽ bị đáp trả một cách mạnh mẽ".

Cho đến nay, Mỹ đã sơ tán hàng trăm công dân nước này tại Afghanistan, bao gồm cả các nhà ngoại giao và dân thường. (TASS)

Thủ tướng Malaysia từ chức

Ngày 16/8, Thủ tướng Muhyiddin Yassin và 29 bộ trưởng trong nội các chính phủ của Liên minh Dân tộc (PN) cầm quyền từ chức sau 17 tháng cầm quyền. Tuy nhiên, ông Yassin sẽ làm Thủ tướng lâm thời cho đến lúc tìm được người kế nhiệm.

Ông Yassin thừa nhận việc đã nỗ lực cứu vãn chính phủ hiện tại, song không thành công do các đảng đối lập quá cứng rắn và tham quyền.

Israel-Ba Lan: Tel Aviv triệu hồi Đại biện lâm thời, Warsaw phản ứng tương xứng

Cuối tuần qua, Ngoại trưởng Israel Yair Lapid đã triệu Đại biện lâm thời của nước này tại Ba Lan về nước sau khi Warsaw thông qua luật hạn chế bồi thường cho những người Do Thái là nạn nhân của chế độ phát xít Đức và Đại sứ mới tạm thời sẽ không trở lại Ba Lan.

Phản ứng trước động thái này, ngày 15/8, Bộ Ngoại giao Ba Lan cho biết, họ sẽ triệu hồi Đại sứ tại Israel về nước, đồng thời đánh giá "tiêu cực về các hành động của Bộ Ngoại giao Israel".

Bộ trên cảnh báo: “Các bước đi của Israel gây tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ song phương. Chính phủ Ba Lan sẽ thực hiện các biện pháp chính trị và ngoại giao thích hợp, có tính đến nguyên tắc đối xứng". (Times of Israel)

Đối thoại Venezuela kết thúc vòng đầu tiên, một nhân vật đối lập được phóng thích

Ngày 15/8, các bên tham gia cuộc đối thoại giữa chính phủ và phe đối lập Venezuela ở Mexico thông báo đã kết thúc vòng đàm phán đầu tiên với kết quả được đánh giá là mang tính xây dựng và sẽ quay trở lại gặp nhau trong các ngày 3-6/9 tới đây.

Sau thông tin trên, một đoạn băng hình do đài truyền hình địa phương VIVOPlay cung cấp cho hay, lãnh đạo đối lập của Venezuela Freddy Guevara đã được phóng thích khỏi nhà tù trong cùng ngày, một tháng sau khi ông này bị bắt giữ.

Hai nguồn thạo tin trước đó tiết lộ, ông Guevara được cho sẽ bị quản thúc tại gia. (Reuters)

Nhật Bản-Trung Quốc: Nhật Bản quan ngại về tình hình biển Hoa Đông

Ngày 16/8, lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc trên biển Hoa Đông đã kết thúc, làm dấy lên lo ngại rằng, Bắc Kinh có thể điều một số lượng lớn tàu của chính phủ và tàu cá vào trong hoặc gần khu vực quần đảo Senkaku do Nhật Bản kiểm soát, mà Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư.

Trả lời phỏng vấn hãng tin Kyodo, một số ngư dân ở tỉnh Phúc Kiến, phía Đông Nam Trung Quốc cho biết, họ sẽ đến gần các đảo nhỏ không người ở mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền, mặc dù chính quyền địa phương Trung Quốc đã hướng dẫn không được hoạt động gần "các vùng biển nhạy cảm”. (Kyodo)

Armenia-Azerbaijan: Bị Yerevan tố "động tay" ở biên giới, Baku phản pháo

Ngày 16/8, Bộ Quốc phòng Armenia tuyên bố, một binh sĩ nước này đã bị một tay súng bắn tỉa từ Azerbaijan bắn tử vong, trong bối cảnh căng thẳng biên giới giữa 2 nước tiếp diễn.

Bộ này cũng tố cáo Lực lượng vũ trang Azerbaijan dàn dựng một cuộc khiêu khích ở biên giới Armenia-Azerbaijan trong khu vực Syunik vào đầu giờ sáng cùng ngày nhằm tìm cách "lấn tới".

Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Azerbaijan bác bỏ tuyên bố của Armenia: "Cáo buộc trên là không đúng sự thật".

Theo Bộ Quốc phòng Azerbaijan, bằng cách đưa ra những tuyên bố như vậy, "bên đối lập tìm cách tạo cơ sở cho các hoạt động lật đổ có thể xảy ra". (Reuters, TASS)

Hoàng Hà