Chỉ là cơm hộp mà sao Bento lại trở thành những 'tuyệt phẩm' ở Nhật Bản
Ẩm thực - Ngày đăng : 06:27, 21/07/2021
Sự tinh tế và độc đáo của ẩm thực Nhật Bản được thể hiện qua món cơm Bento hấp dẫn và đa sắc màu. Cơm Bento có bề dày lịch sử, gắn liền với văn hoá ẩm thực bao lâu nay của người Nhật. Ngày nay với lối sống hiện đại, cơm Bento lại được biến tấu nhiều màu sắc và trang trí nhiều hình dạng khác nhau.
Bento (弁当) có nghĩa là cơm hộp nhỏ, phục vụ bữa ăn nhanh - gọn - nhẹ của người Nhật. Những hộp cơm nhỏ, tiện lợi thường có cơm, thịt cá, rau củ quả, mì... kèm với đó là nước sốt. Hộp cơm Bento không chỉ đầy đủ dưỡng chất mà còn đem đến sự thoả mãn thị giác cho người ăn với cách trang trí đẹp mắt, đáng yêu.
Cơm Bento còn vượt qua biên giới nhiều quốc gia, có lúc trở thành trào lưu được giới mê ẩm thực trên thế giới ưa chuộng. Tuy nhiên, ít ai biết, cơm Bento thực ra có lịch sử từ rất lâu đời.
Vào thời Kamakura (những năm 1300), Bento ra đời từ thói quen dùng cơm rang trong những chiếc hộp nhỏ của người Nhật.
Đến thời Taisho (1912 - 1926) cơm Bento thực sự đạt đến đỉnh cao nghệ thuật ẩm thực cung đình. Dần dần, cơm Bento được phát triển và chỉ xuất hiện trong các buổi yến tiệc, thưởng trà, ngắm hoa anh đào... của giới quý tộc.
Về sau này, trải qua nhiều biến động của lịch sử Nhật Bản, cơm Bento được bình dân hoá và trở thành món cơm truyền thống của các gia đình ở đất nước "mặt trời mọc".
Những hộp cơm Bento muôn màu muôn vẻ, xinh xắn và bắt mắt đem lại niềm vui cuộc sống của người Nhật. Cơm hộp Bento có thể chia làm 2 loại: Bento truyền thống và Bento hiện đại.
Bento truyền thống
Bento truyền thống cũng có nhiều loại, trong đó có thể kể đến Shokado Bento là kiểu cơm hộp "mẫu mực" phổ biến, cho đến ngày nay vẫn được người lớn tuổi và tầng lớp trí thức ở Nhật Bản ưa chuộng.
Đối với Shokado Bento, hộp đựng cơm phải được làm từ gỗ sơn mài đen bóng, viền trang trí màu đỏ, toát lên sự sang trọng và tao nhã. Bên trong hộp có nhiều ngăn để đựng cơm, thịt cá, rau, súp... rất ngăn nắp và quy củ.
Bento truyền thống thứ hai không thể không nói tới là Hinomaru. Đây là kiểu Bento rất đơn giản. Ý nghĩa tên tiếng Nhật của Himomaru là cơm quốc kì, vì hộp cơm chỉ có toàn cơm trắng với một quả mơ muối đỏ tươi ở giữa, giống như lá cờ Nhật Bản.
Bento hiện đại
Khác với nghệ thuật Bento truyền thống ít chú trọng phần trình bày, Bento hiện đại ngày càng đa dạng hơn trong cách trang trí rực rỡ, sống động và vui nhộn hơn. Người Nhật chia Bento hiện đại thành hai loại: Kyaraben và Oekakiben.
Kyaraben Bento với kiểu trang trí theo nhân vật hoạt hình ngộ nghĩnh, dễ thương, rất được giới trẻ Nhật Bản ưa chuộng. Loại cơm hộp này dễ bắt gặp ở các khu vui chơi dã ngoại, cắm trại, trường học, công ty...
Khâu chuẩn bị Kyaraben Bento ngày càng được đơn giản hơn nhờ các dụng cụ làm bento đã được phổ biến. Giờ đây, các bà mẹ chỉ cần có khuôn mẫu thì việc làm bento với hình động vật dễ dàng hơn. Đây cũng là một trong những yếu tố góp phần đưa nghệ thuật Bento sang nhiều nước khác, trong đó có Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc...
Trái ngược với vẻ "nhắng nhít" trong trang trí cơm Kyaraben, Oekakiben lại mang đường nét mềm mại và kì công hơn rất nhiều. Những hộp cơm được trang trí công phu, biến cơm trắng thành bức tranh phong cảnh, trứng cuộn thành những đoá hoa...
Cho dù là Bento truyền thống hay hiện đại, những hộp cơm Bento của người Nhật vẫn luôn toát lên sự tinh tế trong ẩm thực.
Trong một hộp cơm Bento phải có đầy đủ thành phần dinh dưỡng: chất đạm, chất xơ và tinh bột. Cách sắp xếp cũng là cả một nghệ thuật, thường theo nguyên tắc tỉ lệ 4:3:2:1, tức là 4 phần cơm, 3 phần thịt (cá), 2 phần rau, 1 phần tráng miệng.
Giá trị của cơm Bento không chỉ về mặt ẩm thực, hơn hết nó còn thể hiện sự quan tâm, sáng tạo, kiên nhẫn và tỉ mỉ của người phụ nữ Nhật Bản. Mỗi một hộp cơm Bento nhỏ xinh chứa đựng tình cảm của người chuẩn bị, thể hiện sự yêu thương của người làm ra nó. Đó cũng chính là cách người Nhật tăng sự kết nối tình thân trong gia đình.
Trang trí mỗi hộp cơm Bento sẽ tuỳ thuộc vào đối tượng thưởng thức là ai. Nếu chuẩn bị Bento cho con đem đi học, mẹ Nhật sẽ trang trí hộp cơm với hình thù một nhân vật hoạt hình vui nhộn, ngộ nghĩnh phù hợp với lứa tuổi của con như: mèo Doraemon, Hello Kitty, Pikachu xinh xắn hay thần rừng Totoro...
Còn nếu làm cho chồng ăn sau giờ làm, Bento giống như một "hộp cơm biết nói" đong đầy tình yêu, gửi gắm hạnh phúc tổ ấm: trứng cuộn đoá hoa, trái tim...
Cùng ngắm những hình ảnh sống động, sáng tạo trong cơm Bento của người Nhật qua hình ảnh dưới đây:
Hộp cơm Bento đảm bảo đủ dinh dưỡng
