Bằng lái cất tủ: Xem cách người Nhật ứng xử với lái mới, lái non

Bài báo "Học lái xe xong, bằng "cất tủ", ra đường có an toàn?" đã đặt vấn đề rất thực tế. Theo tôi giải quyết vấn đề này rất đơn giản. Tôi có thời gian dài ở Nhật Bản và cũng lái xe tại Nhật Bản. Mặc dù trước đó, tôi vẫn lái xe hàng ngày ở Việt Nam đi làm nhưng khi sang Nhật công tác, khi lái tôi vẫn có cảm giác không an toàn. Lý do lớn là không quen đường xá, không quen xe và người Nhật đi bên trái đường...

Người Nhật dường như đã quá kinh nghiệm về việc không an toàn đối với những người mới nhận bằng lái, những người ít lái xe như là "bằng lái cất tủ".

Vì vậy, họ đã nghĩ ra phù hiệu nhỏ dành riêng cho những người mới lái hoặc có bằng nhưng ít lái. Phù hiệu này có tên là Shoshinsha Maaku (shoshin là bắt đầu, sha là người, maaku là phù hiệu, ký hiệu). Phù hiệu đó còn có tên Wakaba (waka là non, trẻ, ba là chiếc lá).

Luật Giao thông của Nhật Bản quy định rõ, những người nhận bằng lái xe trong năm đầu tiên bắt buộc phải dán phù hiệu này vào trước hay sau xe. Lái xe có thể dán phù hiệu ở phần kính hay phần kim loại của xe tùy ý.

Nếu là xe chính chủ, phù hiệu này có thể được làm bằng đề- can để dán thẳng vào trước hoặc sau xe, hoặc cả trước cả sau. Nếu là xe đi mượn, bằng lái cất tủ, lâu lâu mới chạy một lần, người lái có thể sử dụng phù hiệu cảnh báo làm bằng miếng nhựa gắn nam châm để "dính" vào đuôi xe một cách tiện lợi.

Nhờ có chiếc phù hiệu này, những người tham gia giao thông tại Nhật Bản có thể nhận biết được "lái mới", "lái non" để chủ động giữ khoảng cách an toàn, thậm chí là sẽ kiên nhẫn, cảm thông và hỗ trợ khi cần thiết, đảm bảo tránh những va chạm có thể xảy ra.

Ở Việt Nam, tôi thấy có rất nhiều người hoan nghênh việc các lái xe mới nhận bằng thì khi ra đường, dán một tờ giấy A4 lên xe với dòng chữ "Tôi mới lấy bằng lái, xin thông cảm". Nhưng so với việc đeo chiếc phù hiệu của Nhật thì việc dàn này còn rườm rà và chỉ là nhất thời, phụ thuộc từng lái xe.

Người Nhật đã dùng hình ảnh "chiếc lá non" để thiết kế ra chiếc phù hiệu mang hàm ý tượng trưng "đây là người mới bắt đầu". Vì thế, có một sự thú vị khác là tại nhiều công ty, ngay cả các nhân viên mới cũng có thể đeo một chiếc huy hiệu có biểu tượng này để hàm ý, mình là người mới. Nhờ thế, các khách hàng, đối tác sẽ có sự cảm thông hơn nếu nhân viên mới có khiếm khuyết, sai sót vô ý.

Thiết nghĩ, ở Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải hay Bộ Công an nên có quy định bắt buộc dán tem lái mới giống như Nhật Bản. Các Bộ có thể lấy ngay mẫu phù hiệu này để tham khảo, sử dụng.

Tôi nghĩ, nếu mọi người đọc bài viết này ủng hộ thì chúng ta tự quy ước với nhau và dùng thử phù hiệu trên cũng được. Cái gì có lợi cho chính chúng ta thì việc làm đó có ý nghĩa.

Biết đâu từ phù hiệu nhỏ bé đó làm giảm được tai nạn giao thông do việc thông cảm, nhường nhịn các lái mới. Người tham gia giao thông cũng chủ động né các bác tài mới một cách vui vẻ.