Nhiều “điểm đen” ma túy đã bị xóa

Pháp luật - Ngày đăng : 08:17, 08/01/2021

Thời gian qua, lực lượng công an của TPHCM đã xóa được nhiều “điểm đen” về ma túy, nhưng số người nghiện vẫn có xu hướng tăng.

Nỗ lực xóa “điểm đen” ma túy

Đã có trên 15 năm sống ở phường Phạm Ngũ Lão, anh Nguyễn Văn Lang cho biết, những con hẻm ngoằn ngoèo ở “phố Tây” từng được xem là “thiên đường” của tội phạm ma túy.

Nhiều năm trước, hẻm 104 Bùi Viện gần nhà anh thường xuyên diễn ra những vụ mua bán ma túy giữa ban ngày. Thậm chí, có con nghiện quá vã thuốc, ngồi vạ vật trong hẻm khiến người dân địa phương ngao ngán. “Hẻm 104 chạy qua khu phố 1 và 2. Mấy năm trước, có khi trong một năm, công an bắt đến cả chục đối tượng liên quan đến ma túy trong hẻm này” - anh Lang kể.

Hẻm 104 Bùi Viện nay được thiết lập thành khu vực phòng, chống tội phạm hình sự và tệ nạn xã hội

Bây giờ, ở đầu con hẻm 104, công an đã gắn tấm bảng đỏ ghi dòng chữ “khu vực phòng, chống tội phạm hình sự và tệ nạn xã hội”. Hằng ngày, lực lượng chức năng thường xuyên tuần tra nên các đối tượng tội phạm ở đây không dám manh động.

Theo Ban Chỉ đạo Phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc (Ban Chỉ đạo 138) quận 1, trong năm 2020, ở phường Phạm Ngũ Lão, xảy ra 35 vụ phạm pháp hình sự, cơ quan công an đã khám phá 33 vụ, bắt 49 đối tượng. Công an cũng khám phá 19 vụ, bắt 39 đối tượng liên quan đến ma túy ở phường này. Năm qua, phường này không phát sinh tụ điểm phức tạp về ma túy.

Cuối năm 2020, qua trinh sát, lực lượng công an phát hiện một số đối tượng nghi liên quan đến hoạt động mua bán ma túy ở hẻm 199 Bùi Viện. Con hẻm này có rất nhiều ngóc ngách thông với đường Phạm Ngũ Lão nên việc tuần tra, kiểm soát gặp rất nhiều khó khăn.

Qua theo dõi, công an ghi nhận, các đối tượng thường giả dạng xe ôm để mua ma túy tại nhà Lê Thị Minh Thuận, 43 tuổi. Ngày 10/12/2020, công an đã đồng loạt đột kích vào “sào huyệt” này, bắt giữ bốn đối tượng, thu giữ một lượng lớn ma túy và súng, đạn.

Trước đó, tháng 5/2020, công an đã truy quét ổ ma túy trong hẻm 205 Bùi Viện, bắt giữ bốn đối tượng, trong đó có “bà trùm” Lê Thị Thu Hằng - trú tại quận 4, tổ chức mua bán ma túy một thời gian dài trong hẻm 205 Bùi Viện.

Công viên Văn Lang (Q.5) từng là “điểm đen” về ma túy nay đã được cải tạo, nâng cấp thành nơi vui chơi, giải trí cho người dân

Công viên Văn Lang (quận 5) từng là “điểm đen” về ma túy nay đã được cải tạo, nâng cấp thành nơi vui chơi, giải trí cho người dân

Một trong những trợ thủ đắc lực của lực lượng công an trong công tác phòng, chống tội phạm ở phường Phạm Ngũ Lão là hệ thống camera an ninh được phủ dày đặc trên các khu vực phức tạp. Năm qua, phường Phạm Ngũ Lão đã lắp thêm 100 camera, vận động các hộ dân, cơ sở kinh doanh hướng 190 camera ra đường để phục vụ công tác phòng, chống tội phạm.

Cũng nhờ camera an ninh, công an đã xóa được “điểm đen” về ma túy trên tuyến đường Tân Sơn, phường 12, quận Gò Vấp cũng như ở các công viên trên địa bàn phường 9, quận 5.

Theo báo cáo của UBND TPHCM, trong năm 2020, các đơn vị chức năng của thành phố đã tăng cường phối hợp trong đấu tranh, chuyển hóa địa bàn, tụ điểm phức tạp về ma túy, bắt và khởi tố 204 vụ, 268 bị can; xử lý hành chính 23 vụ, 297 đối tượng. Hiện lực lượng chức năng TPHCM đang tiếp tục đấu tranh, chuyển hóa 1 tuyến đường, 9 địa bàn, 9 tụ điểm, 12 điểm phức tạp về ma túy.

Nỗi lo con nghiện “ngoài sổ”

Công an TPHCM xác định, hầu hết các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy bị khám phá gần đây đều có yếu tố xuyên quốc gia. Một lượng lớn ma túy tổng hợp và heroin bị thu giữ có nguồn gốc từ Campuchia.

Lợi dụng ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhiều đối tượng đã chuyển sang hoạt động mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy ở các chung cư cao tầng, căn hộ cao cấp, biệt thự, khách sạn nhằm qua mặt lực lượng chức năng.

Theo báo cáo của UBND TPHCM, đến tháng 12/2020, TPHCM lập danh sách quản lý 27.887 người nghiện ma túy, tăng 2.775 người so với cuối năm 2019. Tuy nhiên, số người nghiện chưa được thống kê còn khá lớn, chủ yếu do việc xác định tình trạng nghiện còn bất cập.

Một đối tượng chuyên mua bán ma túy ở khu vực “phố Tây” Bùi Viện bị công an bắt giữ hồi tháng 5/2020

Công an TPHCM đã có nhiều kiến nghị nhưng công tác thống kê người nghiện đưa vào chương trình quản lý người nghiện của Bộ Công an theo Quyết định số 2434/QĐ-TTg ngày 13/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ vẫn chưa có thay đổi.

Mặt khác, tiêu chí thống kê người nghiện hiện nay vẫn còn chung chung, chồng chéo giữa xây dựng phường, xã lành mạnh không có ma túy, mại dâm với việc đánh giá, phân loại phường, xã, thị trấn trọng điểm về ma túy.

Công tác lập hồ sơ đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện theo Thông tư 05/2018/TT-BCA ngày 7/2/2018 của Bộ Công an còn những vướng mắc như: thẩm quyền ra thông báo về lập hồ sơ và văn bản đề nghị kiểm tra pháp lý về hồ sơ, thời hạn xác minh nơi cư trú chưa phù hợp; biểu mẫu trả lời xác minh cũng không có mục nào xác nhận có hay không có nơi cư trú ổn định.

Thông tư liên tịch giữa Bộ Y tế, Bộ Công an, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ mới quy định về quy trình xác định tình trạng nghiện đối với hai loại chất ma túy phổ biến (nhóm opiats và dạng chất amphetamine) trong khi trên thực tế, nhiều loại ma túy không thuộc hai nhóm này đã được sử dụng ở Việt Nam như chất XLR-11 có trong cỏ Mỹ, các loại cần sa tổng hợp.

Thượng tá Ngô Thanh Liêm - Phó trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC04), Công an TPHCM - cho biết trong năm 2020, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, Việt Nam chủ trương kiểm soát chặt biên giới, lưu lượng hàng hóa và con người qua biên giới bị hạn chế. Tuy nhiên, nạn buôn bán ma túy vẫn diễn biến phức tạp và dự báo sẽ còn phức tạp hơn nữa trong năm 2021, đặc biệt là tuyến biên giới Tây Nam. PC04 đã có nhiều kế hoạch nhằm đấu tranh hiệu quả với loại tội phạm này, đặc biệt là phối hợp với các tỉnh giáp biên giới để ngăn chặn ma túy từ xa.

Thượng tá Liêm cho biết, hiện TPHCM có khoảng trên 27.000 người nghiện ma túy. Tuy nhiên, số người nghiện thực tế có thể nhiều hơn và vẫn đang được thống kê. “Việc chưa thống kê hết số người nghiện là do địa bàn thành phố phức tạp, dân nhập cư, tạm trú nhiều” - thượng tá Liêm cho hay.

Hai tài xế sử dụng ma túy bị lập biên bản, bàn giao cho công an phường làm thủ tục đưa đi cai nghiện bắt buộc, trong một đợt cao điểm kiểm tra tài xế sử dụng ma túy ở TPHCM trong năm 2020 - Ảnh: Sơn Vinh

Đại tá Nguyễn Sỹ Quang - Phó giám đốc Công an TPHCM - nhận định kéo giảm số người nghiện, kéo giảm tội phạm ma túy đồng nghĩa với kéo giảm được tội phạm hình sự nói chung, vì “ma túy là tội phạm của các loại tội phạm”. TPHCM là địa bàn trung chuyển và tiêu thụ ma túy do dân số đông, lại là nơi có hoạt động thương mại điện tử, tài chính, chuyển tiền rất thuận lợi.

Đại tá Nguyễn Sỹ Quang cho hay: “TPHCM là địa bàn tiêu thụ ma túy. Do đó, con số 27.000 chưa phản ánh đúng số người nghiện ma túy trên địa bàn. Chúng tôi đang chỉ đạo thống kê, rà soát kỹ lưỡng, đánh giá tổng thể về loại tội phạm này để phòng, chống hiệu quả hơn”.

Đại tá Quang thông tin, TPHCM đã thông qua đề án về phòng, chống ma túy giai đoạn 2020-2030; Thành ủy, UBND TPHCM đã chỉ đạo các ngành, các cấp, các địa phương triển khai thực hiện các giải pháp mang tính toàn diện trong đề án này để đấu tranh với tội phạm ma túy.

Kiến nghị Quốc hội sửa Luật Phòng, chống ma túy

UBND TPHCM vừa có báo cáo về kết quả công tác phòng, chống ma túy năm 2020 và phương hướng công tác trọng tâm năm 2021.

Trong đó, TPHCM kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống ma túy theo hướng giao tòa án nhân dân cấp huyện ra quyết định đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện cho phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính; sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy theo hướng không bắt buộc phải áp dụng biện pháp cai nghiện tại gia đình, cộng đồng đối với người nghiện ma túy tổng hợp do hiện nay chưa có phác đồ điều trị, đồng thời môi trường cộng đồng không đảm bảo tốt các điều kiện để cai nghiện thành công.

UBND TPHCM cũng kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính về việc cai nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã được cai nghiện tại gia đình, cộng đồng hoặc đã được giáo dục nhiều lần tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc không có nơi cư trú nhất định; sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính cho nhất quán với Luật Phòng, chống ma túy theo hướng người đang cai nghiện ma túy bắt buộc tại cơ sở cai nghiện mà phạm tội, nếu thời gian bị phạt tù ít hơn thời gian cai nghiện ma túy thì sau khi chấp hành xong án phạt tù, phải tiếp tục cai nghiện ma túy tại cơ sở cai nghiện bắt buộc.

UBND TPHCM cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an phối hợp với các bộ, ngành liên quan bổ sung các chất ma túy mới vào danh mục các chất ma túy và một số nội dung liên quan đến chẩn đoán người nghiện, quản lý kinh doanh thuốc thú y có chất cấm, đầu tư thiết bị soi chiếu cho hải quan…

Hơn 5.000 đối tượng phạm tội liên quan đến ma túy

Theo UBND TPHCM, năm 2020, các lực lượng chức năng của thành phố đã phát hiện 1.775 vụ, 5.096 đối tượng phạm tội liên quan đến ma túy (so với cùng kỳ năm 2019 tăng 15 vụ, tỷ lệ 0,85%; 1.019 đối tượng, tỷ lệ 24,99%), trong đó chuyển cơ quan điều tra thụ lý 1.555 vụ với 2.088 đối tượng, xử lý hành chính 207 vụ với 2.977 đối tượng, chuyển đơn vị khác thụ lý điều tra 13 vụ, 31 đối tượng.

Lực lượng chức năng đã thu giữ hơn 40kg heroin, 82kg cần sa, 30 khẩu súng, một quả lựu đạn, 3 trái nổ tự chế, 12 ô tô, hơn 1.000 xe máy và hơn 10 tỷ đồng.

Về thống kê rà soát số người nghiện, năm 2020, tổng số người nghiện trên địa bàn thành phố là 27.887 người (tăng 2.775 người, tỷ lệ 10,96% so với cuối năm 2019), trong đó có 41,1% người nghiện đang có mặt tại địa phương, số còn lại đang được quản lý ở trung tâm, cơ sở cai nghiện và các nhà tạm giam, tạm giữ.