Đường sắt tốc độ cao TP.HCM - Cần Thơ dài 150 km không phải cự ly lý tưởng

Đề xuất này điều chỉnh hướng tuyến đi theo hành lang bên phải đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương, Trung Lương - Mỹ Thuận dài 134,9km, đi qua 5 tỉnh, thành gồm: TP.HCM, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ với 9 nhà ga có điểm đầu là ga Tân Kiên (TP.HCM) và điểm cuối là ga Cần Thơ (TP Cần Thơ).

Theo đề xuất của Viện Khoa học và công nghệ Phương Nam dự án đường sắt TPHCM - Cần Thơ có tổng mức đầu tư khoảng 10 tỷ USD. Toàn bộ nguồn vốn này đều được huy động từ tư nhân (Ảnh: minh hoạ)

Ngoài ra, còn có tuyến nhánh từ ga Thanh Phú (Long An) đi cảng Hiệp Phước và cảng quốc tế Long An dài 44km, đi qua TP.HCM, Long An.

Đề xuất hướng tuyến trên khác hoàn toàn với quy hoạch chi tiết đường sắt TP.HCM - Cần Thơ trước đây, bắt đầu từ ga hàng hóa An Bình (Dĩ An, Bình Dương) đến Cần Thơ với chiều dài 173,677km gồm 14 ga.

Viện khoa học và công nghệ Phương Nam cho rằng, ưu điểm của việc thay đổi hướng tuyến này là đường sắt sẽ sử dụng chung với hành lang đường cao tốc, giảm thiểu việc chia cắt khu vực dân cư, các khu công nghiệp đang hình thành và phát triển.

Đồng thời, việc phát triển hướng tuyến về phía Tây của cao tốc sẽ có quỹ đất để phát triển các thành phố vệ tinh, tận dụng được các đầu mối giao thông liên kết của đường cao tốc.

Việc điều chỉnh lần này đã rút ngắn chiều dài toàn tuyến được hơn 5km, tiết kiệm kinh phí xây dựng gần 200 triệu USD.

Với loại hình đường sắt tốc độ cao, khổ đường đôi 1.435mm, kết hợp vận tải hành khách và hàng hóa, tốc độ tối đa của tàu khách là 200km/h và tàu hàng là 150km/h.

Dự án có tổng mức đầu tư tương đương khoảng 10 tỷ USD. Trong đó, tuyến chính TP.HCM - Cần Thơ hơn 4,4 tỷ USD, tuyến nhánh Thanh Phú - Hiệp Phước 791,35 triệu USD; 4,6 tỷ USD còn lại dành để đầu tư ga đô thị và các hạng mục khác.

Nhà nước chỉ đứng ra can thiệp vào việc tổ chức giải phóng mặt bằng, còn tiền giải phóng mặt bằng cũng là của tư nhân. Nhà đầu tư sẽ được quản lý, khai thác trong vòng 25 năm để hoàn vốn trước khi bàn giao lại cho nhà nước.

Ý chí rất muốn làm, nhưng...

Ông Vũ Quang Khôi, Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, tuyến TP.HCM - Cần Thơ là tuyến giao thông quan trọng, cần thiết xây dựng để giảm tải cho đường bộ. Tuy nhiên trong quá trình nghiên cứu cần làm rõ đầu tư PPP theo hình thức nào vì chưa có phương án vốn, tài chính cụ thể.

Thứ trưởng GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho hay, đường sắt TP HCM – Cần Thơ mới chỉ là đề xuất của Viện Khoa học và công nghệ Phương Nam. Bộ GTVT đã giao Ban Quản lý dự án đường sắt lựa chọn tư vấn để lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án này bằng nguồn vốn nhà nước để đưa ra báo cáo độc lập.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Đông cũng chia sẻ, về ý chí chúng ta rất muốn làm, nhưng chuyên môn rất quan ngại vì đường sắt cự ly dài mới là ưu thế, còn cự ly 150 km không phải là cự ly lý tưởng.

"Với cự ly và tốc độ như đề xuất chở cả hàng lẫn khách thì không thể cạnh tranh được với đường thuỷ và đường bộ. Ngay với việc chở khách nếu đi ô tô đường cao tốc 150km cũng chỉ khoảng 1,5h đồng hồ nên nhiều người sẽ chọn ô tô", Thứ trưởng Đông nói.