Năm 2019, Jenny, một bà mẹ ở Thượng Hải, chuyển đến Malaysia cùng con gái 4 tuổi Miaomiao. Cô quyết tâm tìm cách ít căng thẳng hơn để tồn tại trong cuộc đua giáo dục.
Theo SCMP, sống ở rìa thành phố đồng nghĩa với việc gia đình phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt và nhiều thách thức để đưa Miaomiao vào trường học tốt nằm ở trung tâm thành phố. Với mục tiêu cho con gái du học bậc đại học ở phương Tây trong tương lai, Jenny chọn con đường khác.
Cô đăng ký cho Miaomiao học trường Quốc tế IGB - học viện tư nhân có trụ sở tại Kuala Lumpur (Malaysia) cung cấp chương trình giáo dục K-12 tập trung vào tú tài quốc tế - một chương trình đủ điều kiện để vào học các bậc đại học trên toàn thế giới.
Jenny cho biết: "Tôi không muốn con mình phải trải qua quá trình cạnh tranh gay gắt ngay từ khi còn học tiểu học".
Sinh viên Trung Quốc chọn du học để phát triển hơn. (Ảnh: Global Times)
Mục tiêu cho con học ở trường hàng đầu
Nhiều gia đình tầng lớp trung lưu ở Trung Quốc đã chuyển ra nước ngoài để tìm kiếm cơ hội giáo dục cho con cái của họ, coi đó như một cách thoát khỏi gaokao - kỳ thi tuyển sinh đại học siêu cạnh tranh của đất nước.
Đưa con cái của họ vào các trường đại học phương Tây là mục tiêu cuối cùng của các bậc cha mẹ này. Một số người thậm chí còn để mắt đến quyền công dân và lợi ích đi kèm tại đất nước du học.
Đông Nam Á được coi là lựa chọn thay thế cho việc học tập ở nước ngoài. Nhiều trường quốc tế liên kết với một số trường đại học danh tiếng của phương Tây chính là bệ phóng cho ước mơ đó.
Ngoài các quốc gia được yêu thích như Mỹ, Canada và Australia, nhiều phụ huynh Trung Quốc cũng xem xét các nước láng giềng trong khu vực như Singapore, Thái Lan và Malaysia như lựa chọn cho chương trình giáo dục trung học và đại học của con họ.
Jenny cho biết cô chọn Malaysia vì “khả năng chi trả và địa lý gần Trung Quốc”. Chương trình IB cũng sẽ giúp mở đường cho Miaomiao được nhận vào các trường đại học ở Anh, Australia và Canada.
Báo cáo năm 2022 của New Oriental - nhà cung cấp dịch vụ học thuật tư nhân hàng đầu tại Mỹ - cho thấy sức hút của việc học tập ở Mỹ đã giảm trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang, những lo ngại như bạo lực súng đạn và đại dịch COVID-19.
Các điểm đến Đông Nam Á thu hút
Trái ngược với sự quan tâm ngày càng giảm đối với các cơ sở giáo dục ở Mỹ, các điểm đến Đông Nam Á đã trở thành địa điểm học tập khả thi cho sinh viên Trung Quốc. Ví dụ, dữ liệu cho thấy 19.202 sinh viên Trung Quốc đăng ký du học Malaysia vào năm 2021, tăng mạnh hơn 150% so với 8.876 ứng viên năm trước.
Học phí rẻ hơn là một trong những lý do cho quyết định di chuyển. Jenny cho biết học phí tiểu học ở Malaysia rơi vào 15.440 USD/năm, bằng một nửa số tiền cô phải trả cho nền giáo dục tương đương ở Thượng Hải.
Theo Zhang, người sáng lập Vision Education, Thái Lan cũng là lựa chọn hợp lý vì học phí quốc tế rẻ hơn, dao động từ 5.600 đến 11.200 USD mỗi năm.
Một bài báo nghiên cứu được xuất bản bởi Đại học Kasetsart vào năm 2022 cho thấy Trung Quốc là nguồn sinh viên quốc tế chính ở Thái Lan kể từ năm 2006. Con số đó tăng gấp đôi trong vòng 9 năm từ 5.611 năm 2009 lên 11.993 năm 2019. Nhân khẩu học này chiếm hơn 40% du học sinh tại Thái Lan.
Chất lượng của giáo dục đại học cũng đóng góp một phần. Jason Tan, giáo sư giáo dục từ Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore (NTU), cho biết các trường đại học của nước này được xếp hạng trong nhóm hàng đầu ở châu Á và trên toàn cầu, hấp dẫn các gia đình khá giả từ Trung Quốc.
Báo cáo năm 2022 của New Oriental tiết lộ trong số 8.610 người được hỏi muốn đi du học, 14% trong số đó chọn du học Singapore, cao hơn gấp đôi so với 6% vào năm 2015.
"Chi phí giáo dục tại Mỹ ở cùng cấp độ, an toàn công cộng và mối quan hệ văn hóa đã mang lại cho Singapore lợi thế cạnh tranh so với các điểm đến phương Tây truyền thống", GS Jason Tan nói.
Đầu tư vào tương lai
Theo Aaron Koh, giáo sư giáo dục của Đại học Hong Kong, kể từ năm 2019, nhiều trường quốc tế K-12 ở Singapore xuất hiện. Nhiều trường được liên kết với các tổ chức uy tín ở phương Tây - chẳng hạn trường Quốc tế Dover Court của Singapore liên kết với thương hiệu Nord Anglia Education có trụ sở tại London, công ty cũng sở hữu trường Quốc tế Anh quốc Kuala Lumpur (BSKL).
Các trường K-12 này được coi là bước đệm để học sinh được nhận vào các trường đại học hàng đầu trên toàn cầu, đại diện cho “địa vị xã hội được giả định trước”.
Sự cố gắng của cha mẹ hiện tại với mong muốn con cái có môi trường học tập và phát triển tốt hơn. (Ảnh: Simplify)
Theo GS Koh của Đại học Hong Kong, nhiều bậc cha mẹ thuộc tầng lớp trung lưu ở Trung Quốc sẵn sàng đầu tư vào việc học hành của con để tăng cơ hội con trúng tuyển vào các trường đại học phương Tây.
Ông nói: “Đối với những người là chuyên gia, chủ doanh nghiệp nhỏ, giảng viên đại học, nhiều người trong số họ hoàn toàn hiểu được bằng cấp quốc tế nổi bật có thể mang lại triển vọng thăng tiến nghề nghiệp cho con em họ như thế nào".
Bên cạnh tấm bằng danh giá, các bậc cha mẹ cũng mong muốn con được nhập quốc tịch và những lợi ích đi kèm tại đất nước du học như một hình thức ổn định và mở đầu cho nhiều cơ hội.
Dữ liệu từ Dịch vụ tuyển sinh các trường đại học và cao đẳng, tổ chức chịu trách nhiệm vận hành quy trình nộp đơn cho các trường đại học của Anh, cho thấy số lượng ứng viên Trung Quốc tăng 23% so với năm trước, đạt 28.930 người vào năm 2021. Dữ liệu của Canada cho thấy sự phục hồi tương tự đối với các viện giáo dục của đất nước.
GS Koh cho biết điều này xảy ra khi những thay đổi chính sách ở đại lục là nguyên nhân dẫn đến làn sóng di cư.
