Dự án xây dựng, nâng cấp, tu bổ tôn tạo, di tích Địa điểm lịch sử Chiến thắng Đèo Nhông (ở xã Mỹ Phong, huyện Phù Mỹ) được UBND tỉnh Bình Định phê duyệt chủ trương đầu tư ngày 28/10/2016 và giao UBND huyện Phù Mỹ làm chủ đầu tư.
Dự án xây dựng, nâng cấp, tu bổ tôn tạo, di tích Địa điểm lịch sử Chiến thắng Đèo Nhông có nhiều sai phạm (Ảnh: CTV).
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Phù Mỹ (Ban QLDA huyện Phù Mỹ) được giao đại diện chủ đầu tư thực hiện dự án. Ban đầu, dự án có tổng vốn đầu tư 29 tỷ đồng từ ngân sách của tỉnh Bình Định và huyện Phù Mỹ.
Dự án được khởi công từ năm 2018. Tháng 9/2019, UBND tỉnh Bình Định có quyết định phê duyệt điều chỉnh, với tổng kinh phí dự án sau khi bổ sung là 35 tỷ đồng.
Ngày 18/2/2020, UBND tỉnh Bình Định mới có tờ trình gửi Bộ VH-TT&DL đề nghị thẩm định dự án nâng cấp, mở rộng và tu bổ, tôn tạo di tích Địa điểm lịch sử Chiến thắng Đèo Nhông.
Khuông viên di tích Đèo Nhông sau gần 4 năm thi công vẫn ngổn ngang.
Ngày 19/3/2020, Bộ VH-TT&DL có văn bản thẩm định dự án này. Theo đó, Bộ VH-TT&DL lưu ý các không gian chức năng cần bố trí bám sát địa hình tự nhiên, tôn tạo cảnh quan và hạn chế san gạt, không xây dựng vườn tượng trong di tích…
Địa điểm lịch sử quốc gia Chiến thắng Đèo Nhông là di tích cấp quốc gia nên công trình tu bổ, tôn tạo di tích được khởi công trước khi Bộ VH-TT&DL có văn bản thẩm định, thỏa thuận là sai quy định. Việc san gạt trong khu vực di tích cũng đã làm thay đổi hiện trạng vốn có của di tích.
Tháng 3/2021, Thanh tra Sở Xây dựng tỉnh Bình Định tiến hành thanh tra và phát hiện nhiều vi phạm tại công trình thi công dự án Đèo Nhông.
Khu tượng đài ít được chăm sóc, bảo vệ.
Cụ thể, chủ đầu tư tổ chức lập, phê duyệt hồ sơ mời thầu và tổ chức mời thầu thi công xây dựng gói thầu hạ tầng kỹ thuật khi chưa được UBND tỉnh phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng công trình là không đúng quy định.
UBND huyện Phù Mỹ phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu xây lắp và nhà thầu tư vấn giám sát đối với gói thầu xây dựng hạ tầng của dự án chưa phù hợp theo các quy định hiện hành. Ban QLDA huyện Phù Mỹ thực hiện ký kết hợp đồng xây dựng, hợp đồng tư vấn giám sát đối với các nhà thầu chưa đảm bảo theo quy định.
Nhiều đoạn đường bao quanh di tích bị xói lở.
Thanh tra Sở Xây dựng cũng xác định dự án triển khai thi công chưa đảm bảo điều kiện khởi công theo quy định của luật Xây dựng. Việc sử dụng thiết kế cơ sở để mời thầu chưa phù hợp với công việc thực tế thi công, việc áp dụng một số mã hiệu công việc chưa phù hợp, dẫn đến chênh lệch tăng giá trị gói thầu với số tiền hơn 534 triệu đồng; chênh lệch tăng của khối lượng đã nghiệm thu, thanh toán hơn 87 triệu đồng.
Trao đổi với PV Dân trí về vấn đề trên, ông Ngô Thanh Hải - Giám đốc Ban QLDA huyện Phù Mỹ - cho biết: "Ban đầu, tỉnh Bình Định chỉ đầu tư hạ tầng tại di tích Chiến thắng Đèo Nhông nên không xin ý kiến Bộ VH-TT&DL. Sau khi UBND tỉnh Bình Định quyết định điều chỉnh dự án, có thêm phần xây dựng tượng đài thay thế tượng đài cũ mới có văn bản xin ý kiến Bộ VH-TT&DL".
Đến nay dự án đã tiêu tốn 20 tỷ đồng.
Về việc san gạt mặt bằng tại di tích trước khi có ý kiến của Bộ VH-TT&DL, ông Hải khẳng định "không có gì sai". Bởi khu vực tượng đài trước kia nhỏ hẹp, phía sau là đồi núi, mỗi lần tổ chức lễ hội mừng Chiến thắng Đèo Nhông vào mùng 5 Tết Nguyên đán có hàng ngàn người tham gia nên không có chỗ. Vì vậy, khi đầu tư dự án đã có chủ trương cho san gạt phần đồi sau tượng đài để san lấp xung quanh, tạo mặt bằng rộng gần 7,5ha.
Ông Hải cũng thông tin thêm, tại thời điểm Thanh tra Sở Xây dựng tiến hành kiểm tra, đơn vị thi công đã thi công phần hạ tầng kỹ thuật cơ bản hoàn thành khối lượng theo hợp đồng ban đầu và đã thi công đạt khoảng 75% khối lượng dự án điều chỉnh, tương đương với số tiền hơn 20 tỷ đồng.
