Kháng sinh được kê theo toa giúp điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Kháng viêm nhóm Corticoid là thuốc có tác dụng chống dị ứng, chống viêm và ức chế miễn dịch. Đây là 2 loại thuốc phổ biến trong việc điều các bệnh lý.
Việc sử dụng các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm nhóm Corticoid hợp lý sẽ đem lại hiệu quả điều trị bệnh cao. Ngược lại, nếu sử dụng không đúng các loại kháng sinh, kháng viêm sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Tự ý uống để phòng bệnh
Sau vài ngày tiếp xúc F0, chị N.L. (ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) bắt đầu có biểu hiện mệt mỏi, ho, ngạt và chảy nước mũi. Chị test nhanh kháng nguyên, kết quả dương tính với SARS-CoV-2.
Tuân thủ thực hiện các biện pháp cách ly y tế, chị L. không ra khỏi nhà. Vì sống một mình, chị nhờ bạn mua giúp các loại thuốc điều trị những triệu chứng như trên.
Chị L. cho rằng nhà thuốc bán đúng theo các triệu chứng của mình. Vì vậy, chị uống luôn mà không tra cứu lại các loại thuốc.
Uống đến liều thứ 4, nhờ một bác sĩ quen biết, chị L. mới tá hỏa khi biết trong số các loại thuốc chị sử dụng có cả thuốc chống dị ứng, kháng sinh và kháng viêm. Trong khi chị chỉ xuất hiện các triệu chứng nhẹ, chưa cần sử dụng đến những loại thuốc này.
Đơn thuốc chị N.L. sử dụng. Ảnh: NVCC.
Thực tế, nhiều người dân đã tìm mua tích trữ và tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, kháng viêm.
Là dược sĩ tại một quầy thuốc ở Hải Dương, chị Lê Thị Hồng cho biết hàng ngày có rất nhiều người đến mua thuốc điều trị Covid-19, trong đó có những khách hàng yêu cầu mua kháng sinh, kháng viêm với tâm lý uống để phòng bệnh.
Nhiều bệnh nhân còn đem theo những đơn thuốc trôi nổi, xin của người khác đến để mua.
Nữ dược sĩ giải thích F0 điều trị tại nhà không được tự ý sử dụng các loại kháng sinh, kháng viêm khi chưa có triệu chứng nặng và chỉ định từ bác sĩ. Tùy theo từng giai đoạn khi mắc Covid-19 cũng như thể trạng mỗi người, F0 sẽ được điều trị theo các phương án khác nhau nên không thể dùng chung một đơn thuốc. Tuy nhiên, khách hàng vẫn kiên quyết mua về để dự trữ.
"Kháng sinh, chống viêm chỉ được dùng theo chỉ định của bác sĩ và trong trường hợp có kèm nhiễm khuẩn. Với các triệu chứng nhẹ, bệnh nhân chỉ sử dụng theo gói thuốc Bộ Y tế công bố", chị Hồng khuyến cáo.
Con dao 2 lưỡi
Trong quá trình tư vấn, điều trị F0 tại nhà, thầy thuốc ưu tú, tiến sĩ Dương Văn Trung, Trưởng khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện Bưu Điện, cũng gặp rất nhiều trường hợp bệnh nhân tự ý mua kháng sinh, kháng viêm nhóm Corticoid về dùng. Khi bệnh nhân đã sử dụng các loại thuốc này, bác sĩ rất khó đưa ra lời khuyên nên dừng ngay hay tiếp tục sử dụng.
Tiến sĩ Dương Văn Trung, Trưởng khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện Bưu Điện. Ảnh: NVCC.
Thậm chí, có những gia đình tự ý mua thuốc kháng virus cho trẻ 8 tuổi uống. Sau khi uống, bé có dấu hiệu mẩn đỏ mặt. Việc phụ huynh tự ý cho con uống thuốc kháng virus rất nguy hiểm, gây những hậu quả lâu dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bé sau này.
Bác sĩ Trung cũng khẳng định chị N.L. sử dụng đơn thuốc trên là quá tùy tiện và nguy hiểm. Nhà thuốc chỉ có chức năng bán thuốc chứ không có đủ kiến thức để kê đơn.
Chị chỉ có triệu chứng nhẹ nhưng lại sử nhiều thuốc như vậy là không cần thiết. Đồng thời, trong số thuốc người phụ nữ này sử dụng có các loại không được tự ý uống, cần có ý kiến từ bác sĩ là: Cadipredson (thuốc kháng viêm nhóm corticoid), Cefuroxim (thuốc kháng sinh).
Covid-19 là bệnh do virus gây ra. Kháng sinh không có tác dụng trên virus. Vì vậy, sử dụng kháng sinh không những vô tác dụng mà còn gây hại. Nó có nguy cơ gây kháng thuốc kháng sinh.
Chưa kể, một số thuốc kháng sinh có thể gây độc cho thận, gan, ảnh hưởng hệ tiêu hóa,…
Các thuốc kháng viêm nhóm Corticoid có tác dụng chống dị ứng, chống viêm và ức chế miễn dịch. Chúng được ứng dụng để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, tùy tiện sử dụng rất nguy hiểm.
Khi SARS-CoV-2 bắt đầu xâm nhập, cơ thể sẽ tạo ra hệ thống miễn dịch để chống lại nó. Trong giai đoạn này, nếu người bệnh sử dụng luôn thuốc kháng viêm nhóm Corticoid sẽ làm giảm việc tạo ra kháng thể để chống virus. Từ đó, bệnh có chiều hướng tiến triển nặng hơn.
Nhóm thuốc này chỉ được dùng cho người bệnh có hệ miễn dịch đang hoạt động quá mức và gây ra tổn thương các cơ quan khác nhau trong cơ thể.
Bác sĩ Dương Văn Trung nhấn mạnh: “Các thuốc kháng viêm nhóm Corticoid như Dexamethason hay Methylprednisolon có tác dụng ức chế miễn dịch, sẽ làm kìm hãm ảnh hưởng quá mức của hệ thống miễn dịch đang tấn công và gây tổn thương cơ quan”.
Theo bác sĩ Dương Văn Trung, các loại thuốc kháng sinh chỉ được sử dụng khi có bằng chứng là có bội nhiễm vi khuẩn.
Thông thường, trong giai đoạn đầu của bệnh Covid-19, khả năng bị bội nhiễm vi khuẩn là rất thấp. Vì vậy, thuốc kháng sinh không thể là loại được sử dụng đầu tiên.
Để xác định bệnh nhân có bội nhiễm vi khuẩn hay không cần dựa trên các kết quả xét nghiệm.
Bệnh nhân không có điều kiện đi xét nghiệm có thể dựa trên một số dấu hiệu như test nhanh âm tính mà vẫn còn triệu chứng sốt kèm ho, dương tính kéo dài, tái sốt, các dịch tiết như đờm có mùi hôi,…
Bác sĩ Trung cho biết hiện nay, Bộ Y tế có hướng dẫn rất chi tiết về việc sử dụng thuốc kháng virus cho bệnh nhân mắc Covid-19.
Theo đó, bệnh nhân phải có các triệu chứng nhẹ và vừa, có tiền sử mắc các bệnh nền. Việc sử dụng thuốc kháng virus phải có chỉ định của bác sĩ.
