Kết quả này có được từ công trình khoa học do Trung tâm kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) phối hợp với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) thực hiện vào tháng 9.2022.
Nghiên cứu khoa học nhằm đánh giá mức độ miễn dịch cộng đồng của người dân thành phố sau giai đoạn thành phố trở thành tâm dịch COVID-19 và nỗ lực triển khai hoạt động tiêm vaccine phòng COVID-19 cho người dân trên địa bàn.
Nhóm nghiên cứu tiến hành chọn mẫu ngẫu nhiên có bảo đảm tính đại diện cao về độ tuổi (từ 0 đến trên 70 tuổi), giới tính và các khu vực địa lý khác nhau trên địa bàn TPHCM.
Tổng cộng có 839 đối tượng đã được thu thập mẫu huyết thanh để tiến hành đo các kháng thể kháng protein N (anti-N protein) nhằm đánh giá tỉ lệ người dân đã từng nhiễm SARS-CoV-2 và tỉ lệ người dân có kháng thể kháng protein S (anti-Spike protein) nhằm đánh giá người dân đã có kháng thể phòng ngừa/bảo vệ do được chủng ngừa COVID-19 hoặc nhiễm bệnh trước đó.
Kết quả cho thấy có 88.2% trong tổng số 839 mẫu thu nhận có kháng thể kháng N protein. Có 98,7% người dân đã có kháng thể kháng protein S từ nhiễm tự nhiên hoặc đã tiêm vaccine.
Kháng thể kháng N protein chỉ xuất hiện từ việc nhiễm COVID-19 tự nhiên hoặc sau khi tiêm vaccine bất hoạt Sinopharm. Tỉ lệ dương tính với kháng thể kháng N ở các nhóm tuổi khác nhau có phân bố khá tương đồng.
Về kháng thể kháng protein S (từ nhiễm tự nhiên hoặc do tiêm vaccine), tỉ lệ này cũng khá tương đồng ở tất cả các địa bàn được khảo sát của thành phố. Tỷ lệ cao người dân có kháng thể cho biết độ phủ của vaccine cũng như vai trò của nhiễm tự nhiên trong việc tạo kháng thể kháng SARS-CoV-2 trong cộng đồng.
Chỉ còn tỉ lệ rất nhỏ (1.3%) người dân là không có kháng thể kháng protein S (nồng độ kháng thể ở mức dưới ngưỡng phát hiện của kỹ thuật xét nghiệm). Tuy nhiên, điều này cũng không đồng nghĩa với việc họ không được bảo vệ trước SARS-CoV-2 vì đợt khảo sát này không đánh giá đáp ứng miễn dịch tế bào.
Khi phân tích nồng độ kháng thể kháng protein S ở nhóm tuổi 12 trở xuống kết quả cho thấy nhóm này có xu hướng thấp hơn so với các nhóm tuổi còn lại. Điều này cũng phù hợp với thực tế về độ phủ vaccine ở nhóm này thấp hơn so với các nhóm tuổi còn lại.
Tuy nhiên, mức ngưỡng nồng độ kháng thể dương tính là bao nhiêu thì bảo đảm đạt mức độ bảo vệ trước biến chủng Omicron, hiện các nhà khoa học trên thế giới vẫn đang tìm hiểu, chưa có đủ cơ sở khoa học để xác định.
Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục khảo sát diễn tiến huyết thanh học cộng đồng trong đợt tháng 12.2022 và mối liên quan giữa dữ liệu về kháng thể với mức độ nặng của bệnh theo các nhóm tuổi trên địa bàn TPHCM để có thể xem xét đánh giá thêm mức độ hiệu quả của miễn dịch cộng đồng đối với SARS-CoV-2.
Với kết quả khảo sát này, ngành Y tế kêu gọi người dân thành phố cùng bảo vệ và duy trì miễn dịch cộng đồng đối với COVID-19 bằng cách cho người thân trong gia đình và trẻ em (từ 5 tuổi trở lên) đi tiêm vaccine phòng COVID-19 nếu chưa tiêm và tiêm nhắc lại, tiêm bổ sung đúng theo quy định.
