Phiên họp có sự tham dự của Tổng thư ký LHQ António Guterres, Tổng giám đốc Tổ chức Lương thực và nông nghiệp LHQ (FAO) Qu Dongyu, Tổng giám đốc Chương trình Lương thực thế giới (WFP) David Beasley cùng đại diện hơn 80 nước thành viên LHQ.
 |
| Toàn cảnh phiên họp - Ảnh: TTXVN |
Tổng thư ký LHQ và các diễn giả bày tỏ quan ngại sâu sắc về sự gia tăng tình trạng mất an ninh lương thực chưa từng có hiện nay với hơn 811 triệu người đang thiếu lương thực, trong đó hơn 60% sinh sống ở các nước có xung đột, bất ổn như Afghanistan, Syria, Yemen, Ethiopia, Haiti, Sudan, Nam Sudan, CHDC Congo và Ukraine.
Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres nhấn mạnh chiến tranh thường kéo theo đói kém. Những vùng chịu tác động của xung đột hiện tập trung 60% số người suy dinh dưỡng toàn cầu. Năm 2021, trong nhóm 10 nước tập trung phần lớn trong tổng số 140 triệu người dân chịu cảnh đói kém trên toàn thế thì có 8 nước xảy ra xung đột cần sự giám sát của HĐBA.
Tổng thư ký LHQ bày tỏ quan ngại về tình hình mất an ninh lương thực ở vùng Sừng châu Phi, nơi đang trải qua nạn hạn hán nghiêm trọng nhất trong 40 năm qua, ảnh hưởng tới hơn 18 triệu người trong khi xung đột và bất ổn tiếp diễn tại Ethiopia và Somalia khiến cuộc sống của người dân thêm khốn khó. Bên cạnh đó, cuộc xung đột ở Ukraine khiến tình hình thêm ảm đạm.
Ông Guterres đề xuất 4 bước mà các nước có thể thực hiện để ngăn chặn xung đột và đói kém, bắt đầu với việc đầu tư cho các giải pháp chính trị nhằm chấm dứt xung đột, ngăn chặn nguy cơ xảy ra xung đột mới và xây dựng nền hòa bình bền vững.
Theo đó, quan trọng nhất hiện nay là chấm dứt cuộc xung đột tại Ukraine, kêu gọi HĐBA nỗ lực hết sức trong quyền hạn để thúc đẩy đạt ngừng bắn cũng như hòa bình ở Ukraine nói riêng và trên toàn thế giới nói chung. Thứ hai, Tổng thư ký LHQ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền tiếp cận nhân đạo và hàng hóa thiết yếu cho người dân, theo đó phải chú trọng tuân thủ luật nhân đạo quốc tế và truy cứu trách nhiệm nếu xảy ra vi phạm luật. Thứ 3, cần có sự phối hợp để giảm thiểu những nguy cơ dẫn tới mất an ninh lương thực, năng lượng và tài chính.
Tổng thư ký LHQ cho rằng mọi giải pháp có ý nghĩa nhằm giải quyết tình trạng mất an ninh lương thực đều phải bao gồm kết nối sản xuất nông nghiệp và thực phẩm của Ukraine và sản xuất phân bón của Nga và Belarus với thị trường toàn cầu kể cả khi xung đột xảy ra, vì các nước này đều là những nhà sản xuất hàng đầu thế giới trong các lĩnh vực nêu trên. Cuối cùng, ông Guterres kêu gọi các nhà tài trợ ủng hộ đầy đủ cho các hoạt động nhân đạo với những cơ chế hỗ trợ phát triển chính thức.
Cũng phát biểu tại hội nghị, Giám đốc WFP David Beasley cho rằng thế giới đang chứng kiến "một cơn bão hoàn chỉnh" gồm xung đột, biến đổi khí hậu và đại dịch COVID-19, làm gia tăng đói nghèo. Ông dẫn chứng những yếu tố nguy cơ trên toàn thế giới như bất ổn ở Mali, CH Chad, Malawi và Burkina Faso, biểu tình bạo loạn ở Sri Lanka, xung đột ở Ethiopia và Afghanistan, nạn đói và hạn hán ở châu Phi, cháy rừng ở nhiều nơi trên thế giới. Nếu "cơn bão hoàn chỉnh" này dẫn tới giá lương thực tăng cao trong năm 2022 thì việc đảm bảo nguồn cung lương thực sẽ là vấn đề gây lo ngại lớn trong năm 2023. Giám đốc WFP nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng sản lượng, mở lại các cảng biển ở Ukraine và giải phóng các kho trữ hàng tại nước này để ổn định thị trường và tháo gỡ khủng hoảng lương thực toàn cầu.
Về phần mình, Tổng giám đốc Chương trình Lương Nông LHQ Qu Dongyu nhận định an ninh lương thực, y tế và thu nhập toàn cầu đang giảm trong khi bất bình đẳng tăng. Ông cũng cho rằng xung đột hiện là yếu tố lớn nhất dẫn tới tình trạng gia tăng đói nghèo trên toàn cầu. Ông nhấn mạnh cần bảo vệ mọi người dân, hệ thống lương thực nông nghiệp và các nền kinh tế trước những cú sốc trong tương lai, tăng cường hoạt động sản xuất bền vững, đồng thời cho rằng đầu tư cho các hệ thống lương thực nông nghiệp đang là ưu tiên cấp bách hơn bao giờ hết.
 |
| Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ phát biểu tại phiên họp - Ảnh: Báo Thế giới và Việt Nam |
Phát biểu tại phiên họp, Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ nhấn mạnh Việt Nam coi việc bảo đảm an ninh lương thực chính là nền tảng của hòa bình, ổn định và phát triển.
Đại sứ cho biết, Việt Nam chia sẻ quan ngại chung của cộng đồng quốc tế về việc hệ thống lương thực thế giới đang ngày càng bị thách thức bởi đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu, thiên tai và xung đột, ảnh hưởng nghiêm trọng tới an ninh lương thực của các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển và các nước có xung đột.
Trong bối cảnh đó, Đại sứ Đặng Hoàng Giang cho rằng bên cạnh các nỗ lực nhân đạo, cần phải có những biện pháp bền vững nhằm tăng cường năng lực của các nước đang phát triển và bị ảnh hưởng bởi xung đột trong bảo đảm cung cấp lương thực và cải thiện mức sống của người dân, cũng như thúc đẩy giải quyết nguyên nhân gốc rễ của xung đột, xây dựng hòa bình và ngăn ngừa xung đột.
Đại sứ đánh giá cao những nỗ lực của LHQ, FAO, WFP và các nhà tài trợ quốc tế trong ứng phó với nạn đói, mong muốn LHQ và các đối tác kịp thời chia sẻ thông tin về tình trạng mất an ninh lương thực do xung đột gây ra hoặc làm trầm trọng thêm, qua đó có thể có phản ứng kịp thời.
Đại sứ Việt Nam nhấn mạnh trách nhiệm của các bên xung đột trong việc bảo đảm tôn trọng luật nhân đạo quốc tế, không sử dụng việc bỏ đói làm công cụ phục vụ mục đích quân sự, được nhấn mạnh tại các Nghị quyết 2417 và 2573 của HĐBA.
Nhấn mạnh những nỗ lực của Việt Nam, Đại sứ cho biết Việt Nam mong muốn trở thành một “trung tâm sáng tạo về lương thực” của khu vực và sẽ tiếp tục đóng góp vào các nỗ lực chung trong việc giải quyết các thách thức về an ninh lương thực toàn cầu.
