Các tượng Phật tại Bamyan là hai bức tượng Đại Phật thế kỷ thứ 6 được khắc sâu vào núi đá ở thung lũng Bamyan, thuộc vùng núi Hazarajat, trung tâm Afghanistan. Nơi này cách phía bắc của thủ đô Kabul chừng 230 km, nằm ở khu vực có độ cao 2.500 m so với mực nước biển.
Bamyan vốn nằm trên "Con đường tơ lụa" vốn là tuyến đường lữ hành nối liền thị trường Trung Quốc với thế giới phương Tây. Đây là địa điểm của một số tu viện Phật giáo, trung tâm thịnh vượng về tôn giáo, triết học và nghệ thuật. Các chuyên gia cho biết, Bamyan còn là một địa điểm văn hóa về Đức Phật.
Hai pho tượng vốn là biểu tượng cho phong cách điêu khắc pha trộn cổ điển của nghệ thuật Gandhara. Đây là nền nghệ thuật có sự hòa trộn tinh tế giữa phương Tây và nét hài hòa của phương Đông, đặc biệt là nghệ thuật Phật giáo.
Trước đó, hai bức Đại Phật này từng được coi là pho tượng Phật đứng lớn nhất thế giới, với chiều cao một bức là 53 m còn bức còn lại cao 38 m.
Cấu trúc chính của công trình được chạm khắc trực tiếp vào vách đá sa thạch, còn các chi tiết mô phỏng dùng bùn trộn với rơm, sau đó phủ bằng vữa. Bức tượng lớn được sơn màu đỏ, trong khi bức còn lại sơn nhiều màu.
Vào tháng 3/2001, phiến quân Hồi giáo cực đoan Taliban đã dùng thuốc nổ đánh sập công trình cổ đại trước sự bất lực của toàn thế giới. Sau đó, dư luận quốc tế đã lên án mạnh mẽ hành động này. Trong khi đó, nhiều người dân địa phương cho biết, họ vẫn bị ám ảnh bởi sự tàn phá khốc liệt của các di tích.
Suốt 20 năm kể từ ngày bị phá hủy, vách đá vẫn được để trống. Mới đây, chính quyền Afghanistan đã khôi phục lại hình ảnh của hai pho tượng Đại Phật bằng cách chiếu công trình lên hốc đá dưới định dạng 3D, thu hút sự quan tâm của dư luận trong và ngoài nước.
Người dân Afghanistan tỏ ra hào hứng với việc được chiêm ngưỡng bức Đại Phật một lần nữa. Các chuyên gia cho hay, chiếu 3D đang là phương án tạm thời khi Afghanistan và cộng đồng quốc tế chưa tìm được giải pháp khôi phục công trình.
Trước đó, khu vực tượng Phật còn có cả tổ hợp tu viện, phòng ốc, được xây dựng bằng cách đào hang.
