Quảng Bình luôn là điểm đến hấp dẫn du khách, có thể nói, ẩm thực của nơi đây chưa bao giờ khiến những người yêu mến đặc sản miền Trung phải thất vọng, ai từng ăn qua đặc sản Quảng Bình cũng sẽ nhớ mãi.
Cá rô kho xứ Lệ
Với người dân miền quê “gạo trắng nước trong”, cá rô kho không chỉ là món ăn quen thuộc mà còn là một nét văn hóa ẩm thực mang đậm dấu ấn địa phương.
Không phải ngẫu nhiên mà món cá rô kho xứ Lệ lại “được lòng” nhiều người đến vậy. Cái làm nên “thương hiệu” cho món ăn trứ danh ấy chính là hương vị đậm đà riêng có, không thể trộn lẫn với món cá rô kho ở những nơi khác.
Đó là kết tinh của miền quê sông nước với những sản vật phong phú được thiên nhiên ưu đãi. Cá rô đồng thì ở đâu cũng có, nhưng theo cảm nhận của nhiều người, con cá rô của huyện lúa Lệ Thủy là ngon hơn cả, thịt dai, thơm và rất ngọt.
Cá rô có thể được chế biến theo nhiều cách như: chiên, nướng, kho…, tùy theo sở thích, khẩu vị của từng người, nhưng người dân xứ Lệ vẫn chuộng nhất là kho. Với món cá rô kho, họ cũng có nhiều biến tấu: kho nghệ, kho nén, kho nước, kho khô…
“Để có một nồi cá rô kho ngon, người nấu phải chăm chút từ khâu chọn cá, làm cá cho đến khâu chế biến, lựa chọn cách kho, nồi kho. Trước tiên, phải chọn loại cá tươi, còn lội được, trước khi làm nên ngâm với một ít muối hạt cho sạch chất nhầy (hoặc có thể dùng ít muối chà sạch chất nhầy sau khi cắt vây, vảy, ruột).
Cá được làm sạch, để ráo, sau đó ướp gia vị (bột nêm, nước mắm, dầu ăn, muối, bột ngọt…) khoảng 30 phút. Sau đó, phi thơm nén hạt đã giã dập, cho cá vào chiên qua để cá đủ cứng, vàng, thơm, khi thấy thịt cá hơi thăn lại thì chêm thêm một ít nước ấm và bắt đầu kho với ngọn lửa tròn nửa đáy nồi để cá chín đều.
Khi kho cá phải lưu ý là lúc đầu để ngọn lửa to, sau đó giảm nhỏ dần, nước phải đổ ngập cá. Khoảng 10-15 phút, rắc một ít tiêu bột, ớt xanh rồi kho tiếp khoảng 5-7 phút cho đến khi rút hết nước là được.
Khoai deo
Giống khoai ở Quảng Bình là loại khoai đỏ, có hình dạng giống củ sâm và được trồng trên đất cát. Nhờ cái nắng, cái gió từ tự nhiên mà củ khoai mang hương vị bùi bùi, ngon ngọt đặc trưng khác hẳn với nhiều nơi.
Củ khoai sau khi được thu hoạch thì không phải chế biến ngay mà phải để cho thật ráo nước trong một khoảng thời gian dài.
Khoai được bóc vỏ, thái mỏng rồi phơi dưới trời nắng thật to. Phải phơi tầm 10 – 12 nắng cho đến khi miếng khoai săn thịt và chuyển hẳn sang màu cánh gián. Khi ấy người ta gọi đấy là lát deo. Dù cho có đi qua bao lần nắng gió nhưng chúng vẫn giữ nguyên được mùi thơm dịu cùng cái ngọt bùi vẹn nguyên như ban đầu.
Cung cách thưởng khoai deo là phải từ tốn, chầm chậm nhấm nháp và cảm nhận từng chút một hương vị. Khi miếng khoai dần mềm lại, bắt đầu nhai, bạn sẽ thấy cái dẻo dẻo cùng vị ngọt lan tỏa trong cổ họng. Một chút bùi bùi, một chút thơm thơm đan xen tinh tế làm người ta cứ muốn chìm đắm mãi.
Bánh xoài Đồng Hới
Làm bánh xoài không khó nhưng muốn có bánh ngon, đẹp, người làm bánh phải rất kỳ công.
Làm bánh xoài tuy đơn giản nhưng phải thật thận trọng từ khâu lựa chọn nguyên liệu, tạo bột, phân chia tỷ lệ nguyên liệu và nướng phải đạt chuẩn mới có thể cho ra sản phẩm chất lượng cao.
Không cầu kỳ như các loại bánh khác, bánh xoài mộc mạc đến nỗi không có cả vỏ bọc, không hương liệu tạo màu sắc mà chỉ giản đơn là những chiếc bánh kích thước chừng quả trứng gà có màu vàng nhạt tự nhiên của trứng và bột đã qua lửa.
Những chiếc bánh được gói trong từng bao giấy hoặc túi nilon trong suốt nhưng được rất nhiều người chọn để làm quà biếu cho bạn bè, người thân ở phương xa trong mỗi dịp hội ngộ vui xuân, đón Tết. Có người dùng bánh như một món ăn vặt, ăn lót dạ khi đói nhưng có người dùng bánh thay cho bữa sáng vì chỉ cần 5-7 chiếc bánh cộng thêm cốc nước là đã có thể ấm bụng.
Bánh xoài là món bánh truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người dân Lệ Thủy, Quảng Ninh và thành phố Đồng Hới, trở thành món “ruột” cùng sánh đôi với bánh chưng, bánh tét mỗi độ xuân sang...
