Rác thải nhựa ở Côn Đảo - nỗi niềm của tình nguyện viên bảo tồn rùa biển
Theo Tuấn Anh - Tình nguyện viên đợt 1 - 2025 chương trình bảo tồn rùa biển do Liên minh Quốc tế bảo tồn thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - IUCN) phối hợp cùng Vườn quốc gia Côn Đảo tổ chức, ngoài những hoạt động liên quan công việc, một thực trạng rác thải từ bị tấp vào nơi bạn ở (Hòn Tài) khá nhiều, khó để thu và tập trung về điểm chính.
Bài toán nan giải cho việc nhìn thấy rác thải nhựa trên đảo cũng là nỗi niềm mà tình nguyện viên Tấn Đạt ở Hòn Tre Lớn cho biết khi nhóm thường xuyên nhặt vớt hàng ngày từ nhiều nguồn.
Tại Bãi Dương, các tình nguyện viên bên cạnh công việc liên quan bảo tồn rùa biển, hoạt động thu gom rác thải nhựa để tập kết và xử lý phù hợp cũng được triển khai. Nhiều nguồn rác thải nhựa in ngôn ngữ nước ngoài cũng được tìm thấy trong các đợt thu gom dọc bờ biển xung quanh bãi.
Ghi nhận trên Hòn Bảy Cạnh, các tình nguyện viên hàng ngày ngoài công việc canh rùa, mang trứng lên hồ ấp, thả rùa về biển còn tham gia thêm các hoạt động cho việc thu gom rác thải nhựa, góp một phần nhỏ cho việc làm sạch môi trường xung quanh.
Theo khảo sát của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên - WWF, trung bình trên mỗi mét chiều dài bờ biển tại Côn Đảo có 62 mảnh rác nhựa, 13kg rác nhựa, hiện đang là con số cao nhất trong 11 khu bảo tồn biển trên toàn quốc. Điều này cho thấy cần sự chung tay rất nhiều trong nỗ lực cùng nhau làm sạch và xanh hơn Côn Đảo trong việc phát triển bền vững tương lai.
Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa Côn Đảo - công việc không của riêng ai
Đó là tình hình ghi nhận chung của các tình nguyện viên khi mà đây là công việc được chú trọng của các nhóm trong việc giữ gìn môi trường xanh sạch cho Côn Đảo. Du khách khi đến Côn Đảo sẽ không quá bất ngờ khi thấy các bạn trẻ đội nón giữa trời nắng để thu gom rác thải nhựa về nơi xử lý an toàn.
Bên cạnh đó, việc tuyên truyền cho việc giảm rác thải nhựa cũng là "câu cửa miệng" được nhiều tình nguyện viên khuyến cáo đến du khách để cùng chung tay vì một Côn Đảo xanh hơn mỗi ngày.
Chị Thu Hiền - Điều phối viên IUCN chia sẻ, đơn vị đã và đang trao đổi cùng Vườn quốc gia Côn Đảo mang rác từ hòn Bảy Cạnh và Hòn Cau về đảo lớn xử lý, một nỗ lực để cùng làm xanh hơn vùng đảo yên bình này.
Cùng với những công việc thực tế thường kỳ, bài giảm rác thải nhựa đã và đang được Côn Đảo tập trung cho một môi trường phát triển bền vững lâu dài.
Cụ thể, từ 06/2022, UBND huyện Côn Đảo và Dự án Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam của WWF đã cùng nhau chung tay để giải quyết vấn đề này để từng bước giảm thiểu tác động đến môi trường.
Trên các phương tiện tại các cầu cảng, thông điệp giảm rác thải nhựa cũng được tuyên truyền đến các du khách khi đặt chân lên Côn Đảo.
Tại chợ đêm và chợ trung tâm Côn Đảo, thống kê cho thấy hiện nhiều tiểu thương đã không còn sử dụng túi nilon khó phân hủy. Các khách sạn cũng được tuyên truyền dùng chai thủy tinh nhiều lần để chứa nước uống cho khách thay vì chai nhựa như trước giờ.
Bên cạnh đó, các lễ hội, sinh hoạt tập trung trong cộng đồng cũng được tổ chức theo hướng “5 không”, bao gồm không hàng mã, không mút xốp, không túi nilon, không chai nhựa, và không khay nhựa một lần.
Mới đây, hưởng ứng Tháng Thanh niên 2025, thanh niên huyện đoàn Côn Đảo phối hợp với Ban quản lý công trình công cộng và WWF Việt Nam đã triển khai mô hình “Thu gom, tái chế chất thải hữu cơ thành chất tẩy rửa sinh học”.
Theo đó, từ các nguồn rác hữu cơ như vỏ cam, vỏ dứa, vỏ chanh thu gom tại chợ và quán giải khát, Đoàn viên thanh niên tiến hành sơ chế, ủ lên men với đường và nước sạch để tạo ra enzyme sinh học, dùng làm nước rửa chén, lau sàn, tưới cây. Mô hình phát huy hiệu quả hiện cũng được duy trì hằng tuần để cùng nhau góp phần chung tay làm sạch xanh Côn Đảo.
Hành trình giảm thải nhựa tại Côn Đảo sẽ còn rất dài cùng sự nỗ lực từ những hành động nhỏ đi đúng hướng, hy vọng trong tương lai, một Côn Đảo xanh sẽ là mục tiêu phát triển bền vững lâu dài.
Bên cạnh đối mặt với nhiều thách thức cho việc thiếu nhà máy xử lý rác hiện đại, cơ chế tài chính xanh chưa hoàn chỉnh, việc từng bước thay đổi nhận thức cũng là một cách để mọi người cùng chung tay cho một Côn Đảo không rác thải nhựa, điều này thật mong lắm thay.
