Gần đây, ngành y tế tỉnh Quảng Nam đã có cách làm sáng tạo khi tiết kiệm được đến… 3000 liều vaccine so với lượng vắc xin Bộ Y tế phân bổ, giúp mở rộng đối tượng được tiêm.
Lọ 10 người tiêm được 12 người
Cụ thể, với 1 lọ vaccine, Bộ Y tế giao tiêm cho 10 đối tượng nhưng sở y tế Quảng Nam lại tiêm được tới 12-13 đối tượng. Bằng cách tiêm cho những đối tượng ưu tiên trước, còn lại dư lượng thuốc trong lọ thì chuyển qua tiêm cho những đối tượng cán bộ y tế đang công tác tại bệnh viện, cơ sở y tế. Sở y tế Quảng Nam đã tiêm được cho 27.320 đối tượng mặc dù chỉ được cấp cho 23.630 liều vaccine, đạt đến 115,6% yêu cầu.
Tại Hàn Quốc, cơ quan y tế của chính phủ đã cho phép nhân viên y tế sử dụng vaccine còn dư nếu họ có thể chiết được lượng vắc xin đủ liều với bơm tiêm có khoảng chết thấp (LDS). Với cách này, một lọ vaccine Pfizer/BioNTech có thể tiêm cho 7 người so với 6 người trước đây, trong khi một lọ vaccine AstraZeneca có thể tiêm cho 12 người thay vì chỉ 10 người.
Việc tăng liều chiết của mỗi lọ vaccine không mang tính bắt buộc, tuy nhiên, các nhân viên y tế Hàn Quốc cho biết đây là một quy trình an toàn, dễ dàng, không ảnh hưởng đến chất lượng và liều lượng của các liều tiêm.
Tương tự tại Malaysia, trong giai đoạn đầu của chiến dịch tiêm chủng COVID-19, ngành y tế nước này đã sử dụng 12 triệu ống tiêm LDS để tối ưu lượng vaccine. “Trong giai đoạn này, vaccine có giá trị cao và đắt tiền nên việc sử dụng bơm tiêm phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo không bị lãng phí, thất thoát. Và ống tiêm LDS với ít không gian chết, sẽ tiết kiệm được 0.08ml vaccine cho mỗi lọ”, các chuyên gia y tế Malaysia cho biết.
Tại Việt Nam, nhiều tỉnh thành cũng sẽ áp dụng cách làm tương tự, để có thể mở rộng thêm đối tượng được tiêm ở những nơi nguy cơ mang mầm bệnh cao, giúp nhiều người có cơ hội được tiếp cận vaccine sớm nhất có thể.
Bí kíp tiết kiệm vaccine
Có một thực tế trong ngành sản xuất vaccine của các hãng dược là họ sẽ đổ thêm vaccine vào lọ, để giúp nhân viên y tế cung cấp số lượng liều chính xác. Hiện tượng này gọi là dư lượng (overfill). Dư lượng bao gồm lượng vắc xin còn sót lại trong lọ mà không thể rút ra được. Vaccine bị giữ lại trong không gian chết của lọ hoặc bị thất thoát ra ngoài trong quá trình điều chỉnh liều nếu bị đẩy ra ngoài không khí.
Việc thể tích vaccine trong lọ vượt quá thể tích ghi trên nhãn được các cơ quan quản lý biết tới. Dư lượng cho một lọ 10 liều có thể dao động từ 16% đến 24%, tức là trong mỗi lọ 10 liều 0.5ml (lọ chuẩn của Oxford-Astrazeneca vaccine) có thể có từ 5,8 đến 6,2mL. Nói cách khác, trong mỗi lọ vaccine 10 liều thực ra có thêm 2 liều... miễn phí.
Đây được xem là một trong những cách làm khoa học và sáng tạo mà nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam đang sử dụng để đẩy nhanh chiến dịch tiêm chủng COVID-19 chưa từng có trong lịch sử.
