Hơn nữa bão còn chịu tương tác của khối không khí lạnh từ phía Bắc nên diễn biến lại càng phức tạp, khó lường.
 |
| Bộ đội Biên phòngđã thông báo, kiểm đếm cho 44.915 tàu/242.484 lao động của các địa phương từ Quảng Bình đến Bình Thuận. |
Các địa phương ra lệnh cấm biển
Theo báo cáo, tính đến 6h ngày 17/12, lực lượng Bộ đội Biên phòng đã thông báo, kiểm đếm cho 44.915 tàu/242.484 lao động của các địa phương từ Quảng Bình đến Bình Thuận.
Đến hết ngày 16/12, 4 địa phương có lệnh cấm biển: Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Nam; Quảng Ngãi. Các tỉnh còn lại dự kiến cấm vào ngày hôm nay (17/12), riêng Thừa Thiên Huế vào ngày 18/12 (vụ đánh cá Bắc trong khu vực dự kiến ra khơi từ ngày 19-21/12/2021).
Về tàu vận tải, phương tiện thủy nội địa, theo báo cáo của Ban chỉ huy Bộ Giao thông vận tải, hiện có 373 tàu, phương tiện thủy nội địa đang hoạt động trong khu vực quản lý của các Cảng vụ hàng hải từ Quảng Bình đến Bình Thuận, đã được cung cấp các thông tin về bão.
Về nuôi trồng thủy sản, các tỉnh từ Quảng Bình đến Bình Thuận có tổng 18.599 ha nuôi trồng thủy sản và 177.592 lồng bè (một số tỉnh có số lượng lớn Phú Yên: 3.390 ha và 81.177 lồng bè; Khánh Hòa: 2.014 ha và 87.409 lồng bè; Thừa Thiên Huế: 3.089ha và 2.000 lồng bè). Các địa phương đã chỉ đạo việc gia cố, chằng néo, di dời, sẵn sàng phương án đưa dân dân lên bờ để đảm bảo an toàn.
Lên kế hoạch sơ tán 51.032 hộ/ 238.345 người
Về bảo đảm an toàn cho người, tàu thuyền tại một số đảo, tổng số dân trong khu vực nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của bão: 51.990 người trên 04 đảo lớn gần bờ (Cồn Cỏ, Quảng trị: 500; Cù Lao Chàm, Quảng Nam: 2.091; Lý Sơn, Quảng Ngãi: 22.174; Phú Quý, Bình Thuận: 27.225).
Hiên nay các địa phương đã sẵn sàng phương án đảm bảo an toàn cho tàu thuyền cũng như người dân trên các đảo; việc dự trữ lương thực, thực phẩm và nhu yếu phẩm cần thiết đã được đảm bảo. Trong trường hợp bão đổ bộ, người dân sẽ được sơ tán xen ghép tại các nhà kiên cố trong dân hoặc di chuyển đến các trụ sở cơ quan, công trình công doanh trại quân đội.
Để ứng phó bão, các địa phương trong khu vực dự kiến kế hoạch sơ tán đảm bảo an toàn cho 51.032 hộ/238.345 người tại các lồng bè, khu nuôi trồng thủy sản và khu vực ven biển có nguy cơ chịu ảnh hưởng của bão. Hiện các địa phương tiếp tục rà soát cập nhật cho phù hợp với diễn biến của bão.
 |
| Siêu bão RAI. Ảnh Hải quân Mỹ |
 |
| Dự báo vị trí và đường đi của siêu bão RAI. Ảnh NCHMF |
Siêu bão RAI vào Biển Đông giật cấp 17, sóng biển cao 8-10m, biển động dữ dội
Hồi 07 giờ ngày 17/12, vị trí tâm bão ở khoảng 10,2 độ Vĩ Bắc; 121,2 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Tây miền Trung Philippines. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 14-15 (150-185km/giờ), giật trên cấp 17.
Dự báo trong 24 giờ tới, bão di chuyển nhanh theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được 20-25km, cường độ suy yếu dần, như vậy khoảng chiều tối nay bão sẽ đi vào Biển Đông.
Đến 07 giờ ngày 18/12, vị trí tâm bão ở khoảng 11,1 độ Vĩ Bắc; 116,2 độ Kinh Đông, cách đảo Song Tử Tây khoảng 200km về phía Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 13-14 (135-165km/giờ), giật cấp 17.
Vùng nguy hiểm do bão trên Biển Đông trong 24 giờ tới (gió mạnh từ cấp 6 trở lên, giật từ cấp 8 trở lên): từ vĩ tuyến 8,5 đến 14,0 độ Vĩ Bắc; phía Đông kinh tuyến 113,5 độ Kinh Đông. Toàn bộ tàu thuyền hoạt động trong vùng nguy hiểm đều có nguy cơ cao chịu tác động của gió mạnh, sóng lớn và lốc xoáy.
Trong 24 đến 48 giờ tiếp theo, bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 20km. Đến 07 giờ ngày 19/12, vị trí tâm bão ở khoảng 12,6 độ Vĩ Bắc; 111,9 độ Kinh Đông, cách bờ biển Bình Định-Khánh Hòa khoảng 280km về phía Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 13 (135-150km/giờ), giật cấp 16.
Vùng nguy hiểm do bão trên Biển Đông trong 24 đến 48 giờ tiếp theo (gió mạnh từ cấp 6 trở lên, giật từ cấp 8 trở lên): từ vĩ tuyến 9,0 đến 15,0 độ Vĩ Bắc; phía Tây kinh tuyến 118,0 độ Kinh Đông. Toàn bộ tàu thuyền hoạt động trong vùng nguy hiểm đều có nguy cơ cao chịu tác động của gió mạnh, sóng lớn và lốc xoáy.
Do ảnh hưởng của bão kết hợp với không khí lạnh, ở khu vực phía Bắc của Biển Đông (bao gồm vùng biển quần đảo Hoàng Sa) có gió mạnh dần lên cấp 7-8, giật cấp 10; ở vùng biển phía Đông khu vực Giữa Biển Đông (bao gồm cả vùng biển phía Bắc quần đảo Trường Sa) có gió mạnh dần lên cấp 8-10, sau tăng lên cấp 11-12, vùng gần tâm bão mạnh cấp 13-14, giật cấp 17; sóng biển cao nhất từ 8,0-10,0m; biển động dữ dội.
Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai trên vùng biển phía Đông khu vực Giữa Biển Đông (bao gồm vùng biển phía Bắc quần đảo Trường Sa): cấp 4.
Trong 48 đến 72 giờ tiếp theo, bão đổi hướng di chuyển theo hướng Bắc Tây Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 15km. Đến 07 giờ ngày 20/12, vị trí tâm bão ở khoảng 15,6 độ Vĩ Bắc; 110,2 độ Kinh Đông, cách bờ biển Đà Nẵng-Bình Định khoảng 150km về phía Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 12 (120-135km/giờ), giật cấp 15.
Trong 72 đến 96 giờ tiếp theo, bão đổi hướng di chuyển theo hướng Bắc Đông Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 15km, cường độ có xu hướng giảm dần; trong 96 đến 120 giờ tiếp theo, bão đổi hướng di chuyển theo hướng Đông Bắc, mỗi giờ đi được 10-15km, cường độ bão tiếp tục có xu hướng giảm dần.
 |
Rất mạnh và hiếm gặp
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định, khoảng chiều cho đến tối 17/12, cơn siêu bão này sẽ suy yếu và đi vào Biển Đông. Khi đi vào Biển Đông cường độ của cơn bão này sẽ giảm 2 cấp so với hiện tại, tức là khoảng cấp 14.
Mặc dù bão có giảm cấp khi đi qua miền Trung Philippines do ma sát với địa hình, tuy nhiên khi vào Biển Đông thì đây vẫn là cơn bão rất mạnh và cũng hiếm gặp trong một vài năm trở lại đây.
Vùng biển chịu ảnh hưởng trực tiếp là vùng biển phía Đông, giữa và Nam Biển Đông trong đó có cả vùng biển phía Bắc của quần đảo Trường Sa. Như vậy, toàn bộ tàu thuyền hoạt động trong khu vực này trong khoảng thời gian từ 24-48 giờ tới tới sẽ rất nguy hiểm.
Phân tích về tính bất thường so với quy luật của cơn bão RAI, ông Trần Quang Năng, Trưởng phòng Phòng Dự báo thời tiết (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng trongkhoảng 50 năm gần đây, theo thống kê có 8 siêu bão (đạt từ cấp 16 trở lên) xuất hiện trên vùng biển Tây Bắc Thái Bình Dương. Trong đó, năm 2016 có một siêu bão.
Mặc dù khi vào Biển Đông, siêu bão Rai suy yếu, song trước đó trên vùng biển Philipines thì cơn bão này cũng đạt cấp 16.Tuy nhiên, trong bối cảnh biến đổi khí hậu thì những vấn đề thiên tai dị thường hoặc thiên tai lớn có thể xuất hiện với tần suất nhiều hơn và chúng ta cần phải tập trung ứng phó.
Lý giải về hướng đi và phạm vi ảnh hưởng của bão, ông Năng cho rằng theodự báo và tính toán mới nhất của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, với sự đồng thuận giữa các trung tâm dự báo thời tiết trên thế giới, bão sẽ di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc trong 24-48 giờ đầu và khi vào đến kinh tuyến 110 độ - 111 độ thì sẽ có xu hướng dịch chuyển lên phía Bắc, hướng về quần đảo Hoàng Sa và sau đó hướng về phía Trung Quốc.
Như vậy có thể thấy, nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực vùng biển phía Nam từ Bình Thuận trở vào là chưa cao. Tuy nhiên trong bối cảnh biến đổi khí hậu thì cũng có rất nhiều kịch bản có khả năng xảy ra.
Theo nhận định của Trung tâm, kịch bản có thể xảy ra nhất đó là bão sẽ di chuyển về phía Bắc và các cơ quan chức năng sẽ tập trung ứng phó với tình huống này. Nếu có những diễn biến đặc biệt có thể xảy ra trong thời gian tới thì Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia sẽ cập nhật kịp thời.
 |
| Khẩn trương kêu gọi tàu, thuyền di chuyển khỏi nơi nguy hiểm, tránh trú an toàn. |
Khẩn trương kêu gọi tàu thuyền di chuyển khỏi vùng nguy hiểm, tránh trú an toàn
Ông Năng lưu ý, đâylà cơn bão rất mạnh, có di chuyển nhanhđặc biệt ảnh hưởng tới khu vực vùng biển phía Đông, giữa và Nam Biển Đông nên các cơ quan chức năng cần phải thông báo, kêu gọi tàu, thuyền đang hoạt động tại khu vực này di chuyển khỏi nơi nguy hiểm, tránh trú an toàn.
Bên cạnh đó, theo dự báo, bão di chuyển về phía Bắc, tại đây đang có không khí lạnh. Do vậy, cần căn cứ vào tình hình của cơn bão cũng như không khí lạnh để yêu cầu tàu thuyền trú tránh khẩn trương, kịp thời.
Các chuyên gia khuyến cáo ngư dân và các thuyền viên: Cần thường xuyên theo dõi tin dự báo thời tiết trên các phương tiện thông tin, hệ thống tín hiệu báo bão, đồng thời chú ý quan sát bầu trời và mặt biển để nhận biết thời tiết.
Khi nhận được tin bão, áp thấp nhiệt đới thì tùy thuộc vào vị trí của tàu, thuyền đang hoạt động, vị trí cường độ hướng di chuyển của bão, áp thấp nhiệt đới mà kịp thời cho tàu, thuyền vào bờ hoặc tránh xa vùng ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới.
Cần điều khiển tàu, thuyền tránh xa vùng bão, áp thấp nhiệt đới có khả năng đi tới. Nếu tàu, thuyền đang nằm ở phía bên phải hướng di chuyển của bão, áp thấp nhiệt đới thì phải cho tàu thuyền chạy ngược gió, gió thổi lệch mũi trước mạn phải, góc lệch lớn hay nhỏ tùy thộc vào sức đẩy của tàu thuyền, tức là chạy về hướng Bắc - Đông Bắc.
Nếu tàu, thuyền đang nằm ở phía bên trái hoặc ở ngay trên đường bão, áp thấp nhiệt đới đang di chuyển tới thì cho tàu, thuyền chạy xuôi gió, gió thổi vào đuôi tàu thuyền từ mạn phải, tức là chạy về hướng Nam - Tây Nam.
Cần chú ý rằng khi điều khiển tàu, thuyền tránh bão, áp thấp nhiệt đới trên biển phải luôn luôn giữ cho tàu, thuyền cách tâm bão, áp thấp nhiệt đới một khoảng tối thiểu từ 350 đến 400 km - khoảng 200 hải lý.
Khi không thể tránh xa vùng ảnh hưởng trực tiếp của bão, áp thấp nhiệt đới mà lọt vào vùng gió bão, áp thấp nhiệt đới thì người điều khiển phương tiện phải bình tĩnh, tập trung mọi khả năng đưa tàu, thuyền nhanh chóng thoát ra khỏi vùng bão, áp thấp nhiệt đới./.
