Mỗi ngày hút 6-7 điếu thuốc lá
Người bệnh là anh N.A.Đ, 31 tuổi, ở Hà Nội, có tiền sự bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, mở máu không tăng cao. TS.BS Bùi Long, Trưởng khoa Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Hữu Nghị cho biết, đây là trường hợp bệnh nhân trẻ tuổi nhất bị đột quỵ tim mà bệnh viện từng tiếp nhận điều trị.
Nam thanh niên cho biết, anh có tiền sử hút thuốc hơn 10, mỗi ngày hút 6-7 điếu thuốc lá. Một ngày giữa đêm, anh đột nhiên đau nhói tim, tức ngực, mồ hôi tứa ra đẫm chiếc áo đang mặc. Ngay lập tức, anh được người nhà đưa đến bệnh viện khám.
Tiến sĩ Bùi Long cho biết, bệnh nhân đến viện cấp cứu trong tình trạng tỉnh táo. Kết quả điện tim và siêu âm tim phát hiện bất thường, chức năng tim chỉ còn 2/3, men tim tăng. Kết quả xét nghiệm máu thấy chỉ số mỡ máu cao.
Ban đầu, các bác sĩ nhận định bệnh nhân có thể đau ngực do co thắt mạch vành. Tuy nhiên, khi chụp mạch vành, bác sị thấy tách hoàn toàn nhánh mạch chính.
Ngay lập tức, bệnh nhân được chẩn đoán nhồi máu cơ tim (đột quỵ tim) và được đặt stent, hút cục máu đông khỏi mạch vành.
Sau can thiệp, bệnh nhân vẫn còn dấu hiệu của suy tim, do bị thiếu máu cơ tim khi đến bệnh viện. Bệnh nhân được đặt thuốc trợ tim trong 4 ngày. May mắn, bệnh nhân có thể lực tốt, không mắc bệnh nền. Sau 6 ngày thì được xuất viện trong tình trạng khỏe mạnh.
Bệnh nhân cũng được dặn bỏ thuốc lá, hạn chế ăn nhiều đồ dầu mỡ, phủ tạng động vật. sau 2 tháng tái khám, bệnh nhân sẽ được đánh giá lại chức năng tim.
3 thói quen nguy hại của người trẻ
Nhồi máu cơ tim xảy ra khi tắc đột ngột hoàn toàn một hoặc nhiều nhánh động mạch vành, đảm nhiệm cung cấp máu nuôi tim làm chết tế bào cơ tim. Đây là tình trạng nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Tiến sĩ Long cho biết, anh Đ. là bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim trẻ tuổi nhật mà Bệnh viện Hữu Nghị đã điều trị. Tuy nhiên, theo nghi, ở nước ta, số bệnh nhân bị căn bệnh này ngày cáng trẻ hóa. Mới đây nhất có hai bệnh nhân 17 và 26 tuổi ở TP.HCM bị căn bệnh này.
Theo Tiến sĩ Bùi Long, nguyên nhân là do người trẻ có thói quen hút thuốc lá, ăn nhiều phủ tạng và lười vận động. Đây là 3 thói quen xấu, là nguyên nhân hàng đầu khiến ngày càng nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim.
Tiến sĩ Long lý giải, trong thuốc lá có chất nicotine là thành phần có hại với mạch máu, làm suy giảm chức năng nội mạc của động mạch vành, động mạch não, từ đó giảm tổng hợp nito oxit là một trong những chất có lợi tránh co thắt mạch.
Khi chức năng nội mạc động mạch bị suy yếu, lòng mạch dễ lắng đọng xơ vữa, nguy cơ gây chít hẹp, tắc động mạch. Nếu mảng xơ vữa không ổn định có thể đứt vỡ hình thành cục máu đông thứ phát, từ đó gây nhồi máu cơ tim hoặc nhồi máu não, đột quỵ não.
“Xơ vữa mạch máu là nguyên nhân hàng đầu gây nhồi máu cơ tim. Tuổi càng cao, tỉ lệ xơ vữa mạch máu càng lớn. Trước đây hầu hết bệnh nhân ngoài 40 tuổi mới bị xơ vữa mạch máu nặng gây chít hẹp mạch nhưng hiện độ tuổi này ngày càng trẻ hoá”, Tiến sĩ Long nói.
Việc lười, ít vận động gây ứ trệ tuần hoàn mạch máu, xơ vữa động mạch, suy tĩnh mạch…
Bên cạnh đó là thói quen hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, ăn uống thiếu kiểm soát, ăn nhiều thức ăn chứa dầu mỡ, đồ ăn nhanh… khiến mỡ máu tăng cao. Trong khi người trẻ cậy khoẻ, lười đi khám sức khoẻ định kỳ nên không phát hiện sớm các bất thường để điều chỉnh kịp thời.
Chiếm một tỉ lệ nhỏ người trẻ tăng mỡ máu do gene gia đình. Những trường hợp này cần hết sức lưu ý để dự phòng vì nguy cơ gặp biến cố tim mạch rất sớm.
Một người bình thường chỉ cần xét nghiệm mỡ máu, siêu âm mạch máu có thể phát hiện sớm các xơ vữa ở mạch cảnh, động mạch.
Bác sĩ Long khuyến cáo, người trẻ cần duy trì sinh hoạt điều độ, tăng cường vận động, tập luyện thể thao. Ăn uống điều độ, hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ. Hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá. Đặc biệt cần thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh.
Thấy có dấu hiệu sau hãy đến bệnh viện ngay
PGS.TS. Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai cũng khuyến cáo: “Với với người trẻ, để giảm nguy cơ đột quỵ cần khám sức khỏe định kỳ để tầm soát các yếu tố nguy cơ, nếu có cần điều trị sớm. Chẳng hạn điều trị tăng huyết áp, các bệnh lý chuyển hóa, béo phí… nên thay đổi thói quen, sinh hoạt khoa học, bỏ thuốc lá, bỏ rượu.
Với bệnh nhân trong gia đình có người từng bất thường mạch máu, tăng đông nên được tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa để được sàng lọc loại trừ yếu tố nguy cơ”.
Chuyên gia đột quỵ chỉ rõ, khoảng 1/3 các ca đột quỵ xuất hiện sau khi có một hoặc nhiều cơn đột quỵ nhẹ hay còn gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra do tình trạng ngừng tạm thời việc cung cấp máu lên não.
Các dấu hiệu như mất thị lực đột ngột, yếu một cánh tay hoặc chân trong ít phút có thể xuất hiện do các cơn thiếu máu não thoáng qua. Sau đó khả nặng vận động có thể sớm trở lại, điều này tạo nên cảm giác chủ quan cho người bệnh, tuy nhiên sẽ rất nguy hiểm nếu bỏ qua. Đây thường là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh lý đột quỵ não.
Tiến sị Bùi Long lưu ý, các triệu chứng của nhồi máu cơ tim khá điển hình, đau tức ngực như có vật nặng đè lên, ngộp thở, khó thở. Tình trạng này có thể kéo dài liên tục vài phút, thậm chí có cơn đau kéo dài hơn 10 phút.
Do vậy, bất cứ trường hợp nào bị đau tức ngực trên 10 phút, nghỉ ngơi không đỡ, cần phải đến bệnh viện ngay. Thời gian vàng để cấp cứu nhồi máu cơ tim là trước 2 giờ kể từ khi khởi phát.
