Giải lời nguyền 42 năm
Vỏn vẹn 62 phút, Ash Barty đánh bại Madison Keys với tỉ số 6-1 6-3 và sẽ đối đầu với đối thủ người Mỹ Danielle Collins, người đã vượt qua cựu vô địch Roland Garros Iga Swiatek ở trận bán kết còn lại.
Đó là cách ví von của truyền thông quốc tế khi Ash Barty đánh bại Madison Keys. Cô gái 25 tuổi trở thành tay vợt nữ của Úc thứ sáu tham dự chung kết Australian Open. Nhưng đã 42 năm qua, kể từ sau Wendy Turbull, Ash Barty mới lại giúp Úc có đại diện ở chung kết giải đấu mà mình tổ chức. Tuy nhiên, tay vợt người Úc gần nhất vô địch Australian Open là Chris O’Neil năm 1978.
44 năm trước, Chris O’Neil đã trở thành một trong những nhà vô địch Grand Slam bất ngờ nhất lịch sử quần vợt khi giành Australian Open mà không phải là hạt giống. Thậm chí, khi đó bà còn xếp ngoài Top 100 thế giới. 22 năm sau chức vô địch chấn động này Ash Barty mới ra đời.
Nhưng khác với tiền bối, Ash Barty ở một vị thế rất khác, luôn là tâm điểm của mọi chú ý tại Úc mỗi khi ra sân. Cô hiện đang là tay vợt số 1 thế giới, hạt giồng số 1 của giải và đã có trong tay hai Grand Slam đơn Roland Garros 2019 và Wimbledon 2021 sau khi đánh bại Karolina Pliskova.
Đã có thời điểm người ta nhận định rằng quần vợt đang dần mất đi vị thế trong xã hội Úc, không như thời của những Rod Laver, Ken Rosewall, Margaret Court và Evonne Goolagong Cawley, hay Chris O’Neil. Họ có thể nâng cúp ở Mỹ, Anh, Pháp…nhưng hàng chục năm giải đấu trên chính sân nhà lại chưa một lần lên ngôi.
Nhưng năm 2022 sẽ rất khác, một chiến thắng của Barty ở chung kết chắc chắn sẽ tạo ra “văn hóa mới”. Sau chức vô địch Wimbledon năm ngoái, người Úc đã kỳ vọng cô gái này sẽ tiếp tục chinh phục US Open nhưng chỉ mới vòng ba đã bị loại. Như tính cách trầm lắng vốn có, Barty cố gắng không để cảm xúc thăng hoa quá trớn và tránh để sự kỳ vọng trong phút chốc trở thành tuyệt vọng.
42 năm quá dài với một đời người nhưng ngắn với một “lời nguyền”, người Úc đang chờ lời giải mang tên Ash Barty
Từng bỏ quần vợt chơi Cricket chuyên nghiệp
Làm quen với quần vợt từ lúc 4 tuổi. Jim Joyce, HLV đầu tiên của Barty tại Trung tâm quần vợt Tây Brisbane kể rằng ông không thích huấn luyện các cô cậu thiếu nhi nhưng khi nhìn thấy cô gái này cầm vợt và đánh bóng thùm thụp vào bức tường, ông đã cho mình một ngoại lệ. Trong nhiều năm liền kể từ khi biết cầm vợt, đối thủ duy nhất của Ash Barty là bức tường sau nhà sau giờ học. Cô bé cứ thế đánh thùm thụm rồi lại di chuyển theo hướng văng ra của quả bóng.
“Khả năng phối hợp giữa tay và mắt của cô gái này tuyệt vời, sự tập trung cao độ như một chú mèo rình mồi. Trong buổi tập đầu tiên, tôi ném một quả bóng và… “poangg..”, Ashleigh đánh ngược lại cho tôi, chắc chắn và chính xác”, Jim kể về học trò. 9 tuổi, cô gái này đã đấu ngang ngữa với các bạn 15 tuổi và ở tuổi 12 có danh hiệu đầu tiên ở giải thiếu niên của Melbourne. Sự đa dạng trong lối đánh là điểm mạnh của Ash Barty. Vóc người thấp bé được bù lại bằng những cú đánh khiến cô được so sánh với cựu số 1 thế giới Martina Hingis.
Ít ai biết chỉ cách đây vài năm, tay vợt 25 tuổi này đã từng bỏ nghề để chuyển sang thi đấu…Cricket. Mà chơi chuyên nghiệp và giành danh hiệu hẳn hoi.
Sau US Open 2014, Barty bất ngờ thông báo sẽ nghỉ chơi quần vợt chuyên nghiệp. Mặc dù không nói rõ lý do nhưng cô lấp lửng rằng cần giải tỏa tinh thần sau áp lực của những giải đấu khắc nghiệt với một cô gái trẻ. Gia đình và HLV đều ủng hộ nhưng rồi tất cả kinh ngạc khi thấy con em mình tiếp cận CLB Queensland Cricket.
Andy Richards, HLV của Queensland Fire nơi Barty thử việc kể rằng cách cầm gậy của cô chuẩn đến mức ngay cả các cầu thủ chuyên nghiệp cũng phải học theo. Nhờ đó cô trở thành tay phát bóng chủ lực và hiếm khi đánh hỏng.
Ash Barty sau đó chuyển sang chơi cho Western Suburbs District, một đội mạnh tại giải Cricket Twenty20 Premier của Brisbane và giành chức vô địch. Sau đó cô tiếp tục ký hợp đồng với Heat để tham gia WBBL Twenty20.
Cứ tưởng đâu sẽ vui vẻ với môn thể thao mới thì đầu năm 2016, Ash Barty bất ngờ tuyên bố quay trở lại quần vợt, nhanh và bí ấn như cách làm quen với Cricket. Câu chuyện thành công sau đó như đã kể ở trên.
Đại diện cho tính bản địa của Úc
Úc có nhiều tay vợt giỏi, cả nam lẫn nữ. Nhưng họ đa phần gốc gác di cư từ châu Âu, Mỹ hoặc Nam Thái Bình Dương, chỉ Ash Barty được yêu mến đặc biệt trong một xã hội đa chủng tộc, bởi cô gái 25 tuổi này đại diện cho tính bản địa rõ rệt.
Bà cố và ông cố của cô thuộc sắc tộc Ngaragu của phía Nam New South Wales và đông bắc Victoria. Bố mẹ của cô, ông bà Josie và Robert Barty đều là những tay golf “số má” tại Queensland trước khi chuyển sang làm việc trong ngành thư viện và X-quang.
Trong mục tiêu hơi nhuốm màu chính trị là thúc đẩy sự tham gia nhiều hơn của những người bản địa vào đời sống xã hội, Úc đã chon Ash Barty là Đại sứ quần vợt bản địa quốc gia và được trao danh hiệu Nữ VĐV của năm tại giải thưởng National Dreamtime để tôn vinh người Úc bản đia năm 2017, 2018.
Barty vô cùng hào hứng với vai trò này để gìn giữ những di sản của tổ tiên. Hai Grand Slam đã kể trên giúp cho hình ảnh của cô và đồng bào trở nên gần gũi hơn trong xã hội Úc. Và nếu nâng cao chiếc cúp Australian Open năm nay, cô sẽ trở thành tượng đài sống của người Ngaragu.
