Phong thái khác biệt
Dấu ấn khó quên nhất về cuộc tranh luận hồi tuần trước giữa hai ứng viên tổng thống có lẽ là giọng điệu và phong thái. Trong lúc đứng tranh luận, ông Trump liên tục ngắt lời, nói át, còn ông Biden thỉnh thoảng lắc đầu, mỉm cười ngao ngán và có lúc phải yêu cầu đối thủ ngưng nói chen ngang.
 |
| Ông Pence (trái) và bà Harris chỉ có một cuộc tranh luận trực tiếp trước bỏ phiếu tối 7.10. Ảnh: ABC |
Cả hai ứng cử viên phó tổng thống rõ ràng đều ghi nhớ việc họ được bố trí ngồi tranh luận phía sau những chiếc bàn có gắn kính cường lực che chắn, nhằm ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm virus gây đại dịch Covid-19 và họ phải tuân thủ các quy tắc do ban tổ chức đề ra để tránh gây hỗn loạn như sự kiện tối 29/9.
Khác với màn thể hiện khoa trương của ông Trump trước đó, ông Pence bước vào trận đấu với phong thái đĩnh đạc, điềm tĩnh và tiếp cận có phương pháp như thường thấy. Phó tổng thống cũng đôi lúc nói chen ngang nhưng tỏ ra tiết chế và lịch sự hơn.
Đối thủ của ông Pence đã thẳng thừng đáp trả khi bị ngắt lời. "Ngài Phó Tổng thống, tôi đang phát biểu đấy nhé ... Nếu ngài không để tôi trình bày hết, chúng ta có thể phải nói chuyện", bà Harris cảnh báo.
Donna Brazile, cựu Chủ tịch lâm thời Ủy ban quốc gia của đảng Dân chủ hiện là nhà bình luận của kênh tin tức Fox nhận xét, bà Harris đã ghi điểm nhờ sự duyên dáng nhưng vẫn cho thấy sức mạnh cần phải có với những lập luận đanh thép. Do đó, ở khía cạnh phong thái tranh luận, bà Brazile tuyên bố nữ chính khách Dân chủ chiến thắng.
Tuy nhiên, chuyên gia thăm dò dư luận Frank Luntz khẳng định, một nhóm cử tri độc lập tham gia khảo sát nhanh tin ông Pence mới là người thắng. Ông Luntz giải thích, kết luận này không phải vì phó tổng thống đã thể hiện tốt, mà vì các cử tri không thích phần trình bày đi kèm quá nhiều điệu bộ "mỉm cười, nhếch mép và cau có" của bà Harris hơn so với việc ông Pence nói quá thời gian quy định. Nữ thượng nghị sĩ da màu đầu tiên được đề cử làm ứng viên phó tổng thống cho một chính đảng lớn của Mỹ bị đánh giá là "trịch thượng" trong khi đối thủ Pence "quá mệt mỏi".
Nhà báo Zurcher lưu ý, cấu trúc của buổi tranh luận cũng như việc các ứng viên phó tổng thống kiềm chế gây hấn đã khiến sự kiện hầu như không hé lộ thêm điều gì mới về quan điểm của mỗi bên cũng như cách họ sẽ ứng phó ra sao trong hoàn cảnh bị gây áp lực.
Kết quả hiệp đấu mở màn về chủ đề Covid-19
Không có gì đáng ngạc nhiên khi đại dịch Covid-19 trở thành chủ đề mở màn cuộc tranh luận tối 7/10. Ở phần này, bà Harris đã dành phần lớn thời gian để công kích. Ngược lại, ông Pence tập trung chủ yếu vào phản biện. Điều đó phản ánh hiện trạng chính trường Mỹ, khi chính quyền Trump đang chịu trách nhiệm lãnh đạo cuộc chiến chống đại dịch của đất nước.
Lập luận sắc bén nhất của ứng viên Dân chủ trong phần này là trích dẫn số liệu thống kê - hơn 210.000 người Mỹ tử vong vì virus và cáo buộc chính quyền Trump "yếu kém, thiếu năng lực".
Phó tổng thống dường như đã chuẩn bị sẵn câu trả lời. Ông đáp trả rằng, kế hoạch của bộ đôi Biden - Harris hầu như chỉ là bản sao của những gì chính quyền Trump đang thực thi. Ông Pence cũng tự hào về tốc độ phát triển vắc-xin nhanh chóng và coi những lời chỉ trích chính quyền của ông là sự tấn công vào lực lượng phản ứng đầu tiên cũng như các nhân viên y tế Mỹ.
Phó tổng thống lớn tiếng yêu cầu đối thủ "ngưng chơi trò chính trị với sinh mạng của người dân" khi cáo buộc bà Harris phá hoại niềm tin vào một loại vắc-xin ngừa Covid-19 bằng tuyên bố sẽ không tiêm nếu chế phẩm này chưa được các chuyên gia y tế phê duyệt.
Điều khiến giới quan sát ngạc nhiên là, bà Harris không dành nhiều thời gian đề cập tới thực tế rằng, chính Nhà Trắng vừa trở thành "điểm nóng" mới nhất về virus corona và cuộc tranh luận nhanh chóng chuyển hướng sang các chủ đề khác.
Trong bối cảnh các cuộc khảo sát dư luận cho thấy cách ứng phó đại dịch bị coi là điểm yếu nhất của Nhà Trắng, kết quả hòa trong phần tranh luận này cũng được coi là thành công đối với Phó Tổng thống Pence.
Thủ thuật tranh luận của ông Pence
Thoát khỏi chủ đề đại dịch, ông Pence ngay lập tức chuyển từ thế phòng thủ sang tấn công và không ngừng "ăn miếng, trả miếng" đối thủ ở các chủ đề còn lại, từ khí hậu đến sắc tộc, luật pháp và chính sách đối ngoại.
Ví dụ, theo CNN, khi được hỏi về tình hình sức khỏe của Tổng thống Trump, ông Pence nói lảng sang dịch cúm H1N1. Về câu hỏi liên quan đến tòa án tối cáo, ông nhắc tới vị tướng hàng đầu Iran Qasem Soleimani đã bị Mỹ hạ sát ở Iraq. Trước câu hỏi về bảo vệ sức khỏe đối với những người mang sẵn các bệnh nền, ông Pence quay sang công kích bà Harris về chuyện tòa án.
Nhà báo Liz Peek thuộc hãng tin Fox đánh giá, ông Pence đã ghi điểm ở các vấn đề kinh tế. Ông ca ngợi việc lãnh đạo Nhà Trắng tái đàm phán các thỏa thuận thương mại, công kích Thỏa thuận Xanh mới trị giá 2.000 tỷ USD của bộ đôi Biden - Harris cũng như ý định tái đưa Mỹ tham gia Hiệp định khí hậu Paris của họ, trích dẫn nguy cơ gây tổn hại cho nền kinh tế trong nước.
Khi đối thủ cáo buộc Tổng thống Trump "đã thua trong chiến tranh thương mại với Trung Quốc", ông Pence phản kích rằng, ông Biden "thậm chí chưa bao giờ chiến đấu". Ông Pence cũng buộc tội nữ ứng viên Dân chủ "không bám sát vào các dữ liệu thực tế".
Tuy nhiên, cây bút Peek bày tỏ nuối tiếc khi ông Pence không đề cập tới một số thành tựu khác của đương kim tổng thống, chẳng hạn như những nỗ lực làm trung gian hòa giải Trung Đông.
Chiêu ứng phó của bà Harris
Trong cuộc đối đầu với chính trị gia lão luyện như phó Tổng thống, Thượng nghị sĩ Harris đã có màn thể hiện an toàn, một chiến thuật được tin đã giúp bà và ứng viên tổng thống Biden duy trì dẫn trước bộ đôi Trump - Pence tới 2 con số về tỷ lệ tín nhiệm của cử tri trong các cuộc thăm dò dư luận gần đây.
Một nguồn tin thân cận với chiến dịch tranh cử chia sẻ với CNN rằng, bà Harris nhận thức rõ về các động lực khác nhau và cố gắng cân bằng giữa sự quyết đoán với việc tiết chế để mọi việc không vượt ra ngoài tầm kiểm soát.
Bà Harris đã cố gắng khiến năm 2020 trở thành năm trưng cầu dân ý về chính quyền Trump, chĩa búa rìu công kích vào những lỗ hổng trong cách ứng phó với đại dịch của chính phủ đương nhiệm, gọi đây là "thất bại lớn nhất trong lịch sử Mỹ". Bà lưu ý đến những khó khăn của ông Trump, chẳng hạn như không thể công khai lên án chủ nghĩa thượng tôn người da trắng ngay trong cuộc tranh luận một tuần trước đó.
Theo New York Times, bà Harris đã tránh tấn công cá nhân đương kim tổng thống, mà tập trung chỉ ra những sai lầm và thất bại của chính quyền do ông đứng đầu. Bà cũng nỗ lực trình bày các điểm mạnh trong kế hoạch lãnh đạo đất nước của ông Biden.
Song, với một số nhà quan sát, bà Harris đã "bỏ lỡ cơ hội" khi không xoáy sâu vào "gót chân Asin" của chính quyền Trump - việc bản thân ông cùng hàng chục trợ lý, quan chức và đồng minh bị mắc Covid-19.
Dẫu vậy, nhà bình luận độc lập Van Jones đánh giá, nữ phó tướng của ông Biden đã khiến ông Pence lép vế. Chuyên gia này cho rằng, bà Harris đã phá bỏ được rào cản quan trọng nhất phía trước mặt và hiện "không ai nói bà ấy không thể trở thành tổng thống".
Kết quả chung cuộc
Đa số các nhà phân tích, bao gồm cả nhà báo kỳ cựu Chris Wallace, người cầm chịch trận so găng Trump - Biden đầu tiên, đều thống nhất rằng cả ông Pence và bà Harris cơ bản đã làm "tròn vai" của một ứng viên phó tổng thống, bảo vệ được các quan điểm chính sách của ứng viên tranh cử ghế lãnh đạo Nhà Trắng cùng đảng.
Theo một khảo sát nhanh ngay sau đó của CNN, chỉ có 2/10 người được hỏi tin cuộc tranh luận đã có thắng - thua rõ ràng. 4/10 người chọn ông Pence là người "giành vòng nguyệt quế", trong khi 4/10 người khác quả quyết đó là bà Harris.
Nhìn chung, những người ủng hộ Cộng hòa đứng về phía ông Pence. Ngược lại, các cử tri Dân chủ bày tỏ sự tin tưởng vào bà Harris. Theo cây bút bình luận Zurcher, dù thế nào hiệp đấu giữa hai ứng viên phó tổng thống cũng khó có khả năng gây chấn động cuộc đua vào Nhà Trắng.
