Chung dau day than kinh sinh ba

Chung dau day 5 de bi nham la dau rang.

Can benh nay con co ten la dau day than kinh so 5 vo can, thuong gap o nguoi tren 50 tuoi (nu nhieu hon nam) voi bieu hien la nhung con dau dot ngot va du doi o vung mat. Benh it nguy hiem nhung rat de chan doan nham voi cac van de rang mieng, nhieu nguoi bi nho nham ca ham rang ma con dau van khong cham dut.

Day 5 la mot trong 12 day than kinh so nao; ngoai vai tro van dong cac co nhai, no con co nhiem vu cam giac. No co 3 nhanh:

- Nhanh 1: Phu trach cam giac o dinh, tran, phia tren hoc mat va mui, giac mac mat.

- Nhanh 2: Phu trach cam giac phia duoi hoc mat, moi tren, ham tren.

- Nhanh 3: Phu trach phan tu sau thai duong den ham duoi, moi duoi.

Trong chung dau day than kinh sinh ba, con dau xuat hien dot ngot o mot ben mat, khu tru tai vung cam giac do mot trong 3 nhanh cua day 5 phu trach, hay gap nhat la nhanh 2 (vung moi tren va ham tren). Rat hiem khi dau toan bo mot ben hoac ca hai ben mat. Trong vai giay den vai phut, benh nhan dau du doi nhu dien giat, kim cham, nhu bi cau xe; cac co mat o ben dau co giat, khien ho phai lay tay om mat, giu nguyen tu the dau, khong dam cu dong, ke ca noi.

Con dau thuong xuat hien vao ban ngay khi co kich thich (nhu rua mat, cao rau), co khi khong ro nguyen co. Giua con co giai doan tro; luc do moi kich thich deu khong gay dau (giai doan nay co the keo dai nhieu phut).

Mot so vung da, niem mac o mat benh nhan rat nhay cam (thuong la o loi, moi, cam), chi can kich thich rat nhe vao do la con dau xuat hien, duoc goi la vung bung no. Day la mot dau hieu quan trong de chan doan phan biet dau day than kinh 5 voi cac chung benh khac.

Nhung nguoi co cac trieu chung tren can duoc kham ky tai mui hong, rang ham mat va mat de loai tru cac chung benh khac nhu dau mat do co van de ve mach mau, viem nhiem o rang, dau day than kinh so 9... va nhat la chung dau day than kinh 5 thu phat (do co cac hoi u o hau hong, o nao).

Phuong phap dieu tri chu yeu la dung cac thuoc chong dong kinh. Dau tien, benh nhan duoc dung carbamazepin; neu khong do co the phoi hop voi rivotril hoac lioresal, dihydan. Cac thuoc nay co nhieu tac dung phu nen muon dung phai co chi dinh va theo doi cua bac si chuyen khoa than kinh.

Benh nhan chi duoc dieu tri ngoai khoa khi viec dieu tri bang thuoc khong mang lai hieu qua. Cac phuong phap hay duoc ap dung la tiem con vao nhanh cua day 5, nhiet dong hoac chieu xa hach Gasser, cat chon loc day than kinh sau hach Gasser,

BS Nguyen The Anh, Suc Khoe & Doi Song