Can su dung thuoc khang sinh hop ly

Dia cay khang sinh do

Khang sinh la mot chat dung de uc che su phat trien cua vi khuan hoac tieu diet vi khuan ngay o nong do thap. Khang sinh duoc dung trong dieu tri cac benh nhiem trung hoac dieu tri du phong cac benh co kha nang gay thanh dich hoac du phong trong cac cuoc phau thuat nham chong benh nhiem trung benh vien.

Tai sao co hien tuong khang thuoc

Vi khuan ngay cang co xu huong khang lai cac thuoc khang sinh. Co loai vi khuan khang lai nhieu thuoc khang sinh, nguoi ta goi la da khang thuoc nhu vi khuan S.aureus, P. aeruginosa, E.coli…

Vi khuan khang lai thuoc khang sinh co the do gen di truyen hoac do plasmid va do viec su dung khang sinh khong du lieu, khong du ngay va khong dung voi loai khang sinh ma vi khuan nhay cam.

Bien phap han che su de khang cua vi khuan

De han che viec vi khuan khang lai thuoc khang sinh nen su dung khang sinh mot cach hop ly tuc la nen theo mot so nguyen tac sau day:

- Chi dung khang sinh de dieu tri benh nhiem vi khuan (khong dung khang sinh de dieu tri benh do virus gay ra; Doi voi vi nam da co khang sinh dung rieng cho chung).

- Ngay tu dau chi nen dung khang sinh co pho hep.

- O co so y te nao co dieu kien lam khang sinh do thi nen dua vao ket qua khang sinh do de lua chon khang sinh cho phu hop voi tung loai vi khuan gay nen tung loai benh.

- Khi da chon duoc khang sinh thi phai dung du lieu luong va du thoi gian. Neu khong tuan thu thi benh khong nhung khong khoi ma con lam cho vi khuan khang lai khang sinh.

- Luon luon dat khau vo trung va tiet trung len hang dau de han che lay lan mam benh trong do co ca vi khuan khang thuoc.

- Moi mot co so y te nen co su giam sat chat che hien tuong khang thuoc khang sinh cua vi khuan. Chuong trinh giam sat nen tien hanh thuong xuyen va cho tung khoa, phong.

Phuong phap chon khang sinh

- Chon khang sinh pho hep.

- Dua vao dac tinh duoc dong hoc va dac tinh cua tung loai thuoc.

- Dua vao kha nang san co va kinh te (re tien) de tao dieu kien giup nguoi benh de dang mua duoc thuoc su dung ngay.

Co nen phoi hop cac thuoc khang sinh?

Nhung loai benh nhiem trung co nhieu loai vi khuan cung hop dong gay benh nhu da chan thuong, viem tuy xuong va ca benh lao thi nen phoi hop thuoc khang sinh. Doi voi vi khuan da khang thuoc rat can ket hop cac thuoc khang sinh.

Khi phoi hop khang sinh can luu y:

- Phoi hop phai dung,khong co tuong tac bat loi.

- Kha nang tuan thu y lenh cua nguoi benh cao: So lan dung thuoc trong ngay it, kha nang chi tra thap nhat, duong dua thuoc vao co the thuan loi nhat.

- Can huong dan cho nguoi benh dung thuoc dung: Dung truoc an hay sau an, tiem (tiem bap hay tiem tinh mach) hay uong…

Chon theo khang sinh do

Khang sinh do la ky thuat xac dinh muc do nhay cam (hay de khang) cua tung loai vi khuan doi voi tung loai khang sinh. Qua ket qua khang sinh do nguoi thay thuoc co the chon duoc khang sinh thich hop dung cho dieu tri,dac biet la khang sinh do dinh luong cho ta biet duoc lieu luong dung de dieu tri thich hop diet mam benh ma chung ta da biet truoc.

PGS. TS. BUI KHAC HAU (Dai hoc Y Ha Noi)