Mướt mồ hôi mua-bán "xác" nhà Hà Nội

Dưới cái nắng chói chang, từng tốp lao động ngoại tỉnh đánh vật với gạch đá, bê tông cốt thép. Mồ hôi của họ cùng 1.001 vật liệu từ các ngôi nhà phải dỡ bỏ đều được các “đầu nậu” biến thành tiền.

1, 2, 3, chọc thật mạnh nào!

“Xác” nhà ai bán tôi mua?

Trước khi tuyến đường vành đai I đoạn Kim Liên - Ô Chợ Dừa được khởi công xây dựng vài tháng, hàng chục “đầu nậu” chuyên mua bán “xác nhà cũ” từ khắp nơi đã đổ về đây “mua tranh - bán cướp” từng ngôi nhà nằm trong diện giải phóng mặt bằng.

Chẳng có thứ đồ nghề hay dụng cụ hiện đại nào trợ giúp việc tính toán nhưng chỉ bằng “con mắt nhà nghề”, các đầu nậu này luôn đánh giá “chính xác đến 90%” giá trị của mọi thứ đồ cũ còn lại trong các “xác nhà”. Từ khung cửa gỗ, cửa nhôm kính, thiết bị vệ sinh, gạch lát nền và thậm chí là những viên gạch cũ còn nằm trong những bức tường chờ được phá bỏ, tất cả đều có thể được các “đầu nậu” biến thành tiền - Rất nhiều tiền.

Theo chân Tuấn “hói” - một chủ thầu xây dựng nhỏ kiêm “đầu nậu” nhận phá dỡ nhà cũ đến gặp một gia chủ ở tổ 45 phường Phương Liên để thoả thuận giá cả phá dỡ, PV TS chứng kiến cảnh “làm giá - kiểm hàng” khá kì lạ.

Sau một hồi ngắm nghía căn nhà, cẩn thận sờ mó từng khung cửa, gõ gõ từng viên gạch lát nền, Tuấn rút trong túi ra một cái dùi sắt, chọc mấy nhát vào bức tường nhà rồi gật gù ra vẻ tâm đắc lắm. Kết thúc việc “kiểm hàng”, Tuấn kéo gia chủ ra quán nước đầu ngõ rồi đặt vấn đề: “Nhà anh làm từ năm 96 phải không? Đồ cũ lắm rồi, chỉ có ít gạch lát nền cùng mấy thứ đồ trong các phòng vệ sinh là tương đối được! Vậy em xin gửi anh “10 quả”!”.

Chông chênh trên mái nhà

Ông chủ nhà chẳng vừa: “Chú cứ đùa anh! Nhà anh làm từ năm 96 nhưng đã sửa sang mấy lần rồi! Khung cửa, gạch lát rồi thiết bị vệ sinh đều là hàng tốt cả đấy! Nếu chú không trả được 20 triệu thì anh để cho người khác vậy!”. Nói qua nói lại, sau một hồi kì kèo, Tuấn “hợp đồng miệng” sẽ mua xác nhà “3 tầng một tum” là 15 triệu rồi về luôn.

Ra đến đầu đường, Tuấn thì thầm: “Căn nhà ấy giờ cũng phải 30 triệu, mình trả 15 triệu cho chủ nhà thì vẫn kiếm được 15 triệu nữa. Đó là đã trừ công thợ và các chi phí khác rồi!”.

Ngày hôm sau, Tuấn lại đến khu vực giải toả Vành đai I này để mua tiếp vài căn nhà nữa, giá cũng chỉ trên dưới chục triệu. Và thực tế, sau khi ra mấy chợ “lao động” tuyển cả vài chục nhân công để thực hiện việc tháo dỡ những căn nhà đã mua, mỗi căn nhà cũng giúp Tuấn thu được hơn chục triệu tiền bán phế liệu.

Tuy nhiên, không phải đầu nậu xác nhà nào cũng dễ kiếm như Tuấn "hói". Quang “bình” - một “đầu nậu” kể: “Trông thì ngon ăn lắm nhưng nếu không có kinh nghiệm thì cũng dễ bán nhà giả nợ! Tớ đây, hai lần tưởng vớ bở nhưng cuối cùng lỗ hơn 30 triệu! 2 căn nhà đó nhìn tưởng mới nhưng hoá ra đồ bên trong cũng mọt gần hết… bán chẳng ai mua lại còn mất tiền thuê thợ đi đổ phế liệu nữa”.

Trong giới mua “xác nhà”, lâu nay vẫn truyền tai nhau câu chuyện Hưng “bìm bịp” trúng quả gần 200 triệu đồng từ việc nhận phá dỡ trụ sở làm việc của một cơ quan nhà nước. Có người khẳng định, để có được hợp đồng phá dỡ cho cơ quan đó, Hưng “bìm bịp” đã phải chi ra gần 80 triệu đồng tiền “ngoại giao”?!

Chị Hương “béo” - một người chuyên mua đồ “đồng nát” từ các “đầu nậu” phá nhà bảo: “Mỗi cân sắt giá 4.000 đồng, gạch xây cũ giá 100-150 đồng/viên, gạch lát hoa cũng phải 200-300 đồng/viên, khung cửa nếu tốt thì vài trăm đến vài triệu một bộ… Tất tần tật cái gì cũng bán được hết, kể cả phế thải cũng có thể bán được cho những chủ thầu xây dựng có nhu cầu san lấp mặt bằng”…

"Có ai bị làm sao không?"

Chênh vênh thân phận làm thuê…

“Đầu nậu” nhận phá nhà còn những người thực sự phá nhà lại chủ yếu là các lao động tỉnh ngoài, thường ngồi đầy ở các chợ “lao động”.

Chị Trần Thị Hảo - người Thanh Hoá - cho biết: “Giá chung cho một ngày lao động là 100.000 đồng/người nên cũng tạm đủ sống và chắt bóp gửi về quê. Chỉ có điều việc vất vả mà cũng nguy hiểm, sơ xảy là dính tai nạn!”. Để kiếm được 100.000 đồng một ngày, công nhân phải làm việc quần quật cả ngày để kịp tiến độ mà “đầu nậu” đã hợp đồng với chủ nhà. Công cụ làm việc hiện đại nhất là chiếc máy khoan bê tông, còn lại là xà beng, xẻng, cuốc, búa, đục và sức người.

Dưới cái nắng chói chang, chị Hảo và dăm bảy lao động người Thanh Hoá dùng sức người đánh vật với gạch đá và bê tông cốt thép. Tiếng búa đục, tiếng xà beng, tiếng máy khoan bê tông thình thình vang lên từ sáng sớm đến tối muộn.

Quang “bình” bảo: “Mỗi ngày nhóm thợ này cũng “làm gọn” của của tớ 700.000 đồng rồi! Phá xong cái nhà 5 tầng thì tớ cũng mất đứt vài triệu. Gặp vụ trúng khá thì cũng phải thưởng cho họ vài trăm”.

Còn Quang thì chép miệng: “Trường kỳ” từ ngày này sang ngày khác, máy móc cũng có lúc hỏng, vậy mà trừ những lúc xảy ra tai nạn ra, họ chẳng mấy khi đau ốm!”.

Một công trình được dỡ chỉ trong... 5 ngày

Thấy phóng viên đưa máy ảnh lên chụp, Phú “lỉnh” - cậu thanh niên trẻ nhất trong nhóm thợ của Quang ngừng tay búa mon men đến gần: “Anh chụp giúp em mấy kiểu đèm đẹp để gửi về quê cho người yêu nhá”.

Mặn chuyện, cậu kể: “Nhà em 6 anh chị em mà chỉ có mấy sào ruộng nên 4 người phải ra Hà Nội bán sức lao động. Hôm rồi ông anh cả bị bê-tông rơi vào lưng, phải về quê nghỉ nên em lên làm thay chỗ!”. Chỉ vào hai ngón chân được băng sơ sài bằng mảnh vải trắng, Phú cười: “Em cũng mới rơi búa tạ vào chân xong, may chỉ bật móng thôi!”.

Một bác sĩ ở Bệnh viên Xanh - Pôn cho biết: “Hầu như tuần nào chúng tôi cũng phải tiếp đón vài trường hợp lao động tỉnh ngoài bị tai nạn lao động. Nhẹ thì chân tay bị tổn thương, nặng thì chấn thương sọ não…!”.

Anh Bùi Văn Quang - người Hà Tĩnh tâm sự: “Làm thuê thế này cũng coi là đủ sống nhưng cái giá phải trả đắt lắm! Lúc từ quê ra ngoài này, tốp tôi có 15 người mà giờ chỉ còn 8 người lành lặn! 6 người bị gạch đá và tường đè bị thương không làm tiếp được, còn một cậu thì…“về với ông bà” rồi!”.

Quay mặt sang chỗ khác để giấu những giọt nước mắt chực rơi xuống, anh kể: “Hôm đó chúng tôi đang phá móng cho một ngôi nhà 5 tầng trên đường Nguyễn Lương Bằng, máy khoan bê tông bị hở điện mà không ai biết, cậu Sảng dẫm phải vũng nước nhiễm điện nên bị điện giật! Anh em không cứu kịp…!".

Ngừng tay xẻng, lau mặt bằng chiếc khăn tay nhàu nhĩ màu cháo lòng, chị Thuỵ - người Bắc Giang hổn hển: “Cũng chỉ biết nhắc nhau cẩn thận khi làm việc thôi, nếu để xảy ra tai nạn thì thiệt thân mình trước, chủ tốt thì cho vài trăm gọi là hỗ trợ tiền thuốc, còn nếu chủ “keo kiệt” thì chẳng có gì! Người ta khoán cả cho mình rồi… tai nạn mình chịu chẳng biết kêu ai”.

Hùng “xồm” - một “đầu nậu” phá nhà bảo: “Khi họ làm việc cũng chỉ biết nhắc họ cẩn trọng chứ mình làm sao làm thay công việc của họ được! Công nhân bị tai nạn thể xác thì “đầu nậu” chúng tôi cũng có thể bị “tai nạn” đối với túi tiền. Ki cóp vài năm mà vớ phải một hai cái xác nhà mọt hoặc dây phải 1 vụ tai nạn lao động, kể như công cốc!”…

Lui cui đẽo gạch	"Nhà này mới xây, sắt còn tốt lắm"
Phá tường ngay dưới chân	Tay bám cột, tay giữ máy khoan bêtông

• Công Thanh